برای درمان و پیشگیری از تهوع و استفراغ داروی متوکلوپرامید (Metoclopramide) تجویز می شود. بروز احساس تهوع می تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. متوکلوپرامید می تواند برای درمان و پیشگیری از تهوع ناشی از میگرن، پس از عمل جراحی و تهوع ناشی از رادیوتراپی تجویز گردد. همچنین این دارو برای برطرف کردن انواع دیگر تهوع، بدون نسخه پزشک از داروخانه ها قابل تهیه می باشد. متوکلوپرامید با افزایش سرعت حرکت غذا در دستگاه گوارش باعث برطرف شدن تهوع می شود. در ادامه با نحوه عملکرد این دارو و عوارض احتمالی آن آشنا می شوید.
شما می توانید جهت خرید قرص تهوع به صورت آنلاین از طریق وب سایت داروخانه آنلاین اقدام نمایید.
موارد مصرف متوکلوپرامید
داروی متوکلوپرامید برای درمان تهوع و استفراغ ناشی از جراحی یا شیمی درمانی، روند آهسته تخلیه معده، برگشت محتویات معده به مری، سکسکه مقاوم، جلوگیری از پنومونی ناشی از آسپیراسیون و فلج معده دیابتیک استفاده می شود.
مکانیسم اثر دارو
متوکلوپرامید، آنتاگونیست گیرندهD2 دوپامین و همچنین آگونیست گیرنده های 5HT3 و 5HT4 سروتونین است. این دارو گیرنده های دوپامین را در منطقه ماشه ای گیرنده های شیمیایی مهار می کند و به این ترتیب به درمان تهوع و استفراغ کمک می کند.
جذب متوکلوپرامید از طریق دستگاه گوارش است. متوکلوپرامید انقباضات عضلانی در قسمت فوقانی دستگاه گوارش را افزایش می دهد. متابولیسم این دارو کبدی و نیمه عمر آن 4 تا 6 ساعت است. اثر این دارو پس از مصرف خوراکی 30 تا 60 دقیقه بعد، تزریق عضلانی 10 تا 15 دقیقه و تزریق وریدی 1 تا 3 دقیقه بعد آغاز می شود. طول اثر دارو 1 تا 2 ساعت است و دفع آن کلیوی می باشد.
موارد منع مصرف
اگر تا به حال پس از مصرف متوکلوپرامید یا داروهای مشابه دچار مشکلات حرکتی عضلانی شده اید، یا اگر اختلال حرکتی به نام دیسکینزی دیررس داشته اید، از این دارو استفاده نکنید. همچنین در صورت داشتن مشکلات معده یا روده (انسداد، خونریزی، سوراخ یا پارگی)، صرع یا سایر اختلالات تشنج یا تومور غده فوق کلیوی (فئوکروموسیتوم) از این دارو استفاده نکنید.
نحوه مصرف
برای مصرف این دارو به نکات زیر توجه داشته باشید:
- داروی متوکلوپرامید به شکل قرص 10 میلی گرمی، قطره ی 60mg/15ml و آمپول تزریقی استفاده می شود.
- این دارو را با توجه به تجویز پزشک مصرف کنید. پزشک با توجه به وضعیت شما می تواند مقدار خاصی را تجویز کند.
- دارو را در فاصله های منظم 8 ساعته با یک لیوان آب کامل ببلعید.
- بهتر است دارو را نیم ساعت پیش از غذا یا زمان خواب مصرف کنید.
- اگر مصرف دارو را فراموش کردید به محض یادآوری مصرف کنید اما در صورت نزدیک بودن به دوز بعدی از مصرف آن خودداری کرده و تنها دوز بعدی را مصرف نمایید.
عوارض جانبی
این دارو ممکن است در برخی افراد باعث بروز عوارض زیر شود:
- احساس سرگیجه و خواب آلودگی از عوارض این داروست. بنابراین تا برطرف شدن اثر دارو از انجام کارهایی که نیاز به هوشیاری دارند خودداری کنید.
- اسهال نیز می تواند از عوارض این دارو باشد. بنابراین با نوشیدن آب به بهبود وضعیت خود کمک کنید. در صورت ادامه یافتن اسهال حتما با پزشک خود مشورت نمایید.
از دیگر عوارض این دارو موارد زیر می توانند باشند:
- درد سینه
- ضربان قلب بالا
- خشکی دهان
- نامنظم شدن قاعدگی
- لک های قرمز پوستی
- حساسیت
عوارض نادر این دارو:
اگر دچار اختلال در حرکت یا بروز مشکلات در حرکات چشم و صورت شدید حتما به پزشک مراجعه نمایید.
موارد احتیاطی
- در صورت بارداری یا شیردهی پیش از مصرف پزشک را در جریان این مسئله قرار دهید.
- اگر به آسم مبتلا هستید یا آلرژی خاصی دارید حتما به پزشک اطلاع دهید.
- در صورت حساسیت دارویی به خصوص به آنتی بیوتیک هایی مانند سيپرو فلوكساسين لووفلوكساسين افلوكساسين، داروهاي آرام بخش و داروهاي تضعيف كننده اعصاب حتما پزشک را مطلع نمایید.
- در صورت داشتن مشکلات گوارشی مانند زخم و خونریزی گوارشی، مشکلات کبدی، کلیوی، پارکینسون، صرع، مشکلات خونی، تومور در غدد کلیوی، ضربان قلب نامنظم حتما با پزشک مشورت کنید.
- این دارو در افراد زیر 20 سال و بالای 65 سال باید با احتیاط بیشتری مصرف شود.
- به دلیل اینکه این دارو می تواند در عملکرد داروهای دیگر در بدن اختلال ایجاد کند بنابراین پیش از شروع مصرف با پزشک خود در مورد تمام داروهایی که مصرف می کنید صحبت نمایید.
تداخلات دارویی
متوکلوپرامید می تواند با داروهای زیر تداخل ایجاد کند:
- این دارو می تواند باعث افزایش جذب استامینوفن، آسپرین، دیازپام، لوودوپا، لیتیم و تتراسیکلین شود و جذب دیگوکسین را کاهش دهد.
- مصرف همزمان این دارو با داروهای کاهنده فشارخون و داروهای مضعف CNS (الکل، تسکین بخش ها و ضد افسردگی های سه حلقه ای) ممکن است به افزایش ضعف CNS منجر شود.
- استفاده این دارو با مهار کننده MAO می تواند باعث افزایش فشار خون شود و باید با احتیاط مصرف شود.
- ضدکولینرژیک ها و ترکیبات تریاک ممکن است اثر متوکلوپرامید بر روی حرکات دستگاه گوارش را خنثی کند.
موارد هشدار
- در صورت تهیه بدون نسخه این دارو، شرایط خود را با داروساز مطرح کنید.
- به طور معمول مصرف این دارو برای مدت زمان کوتاه نهایت تا 5 روز تجویز می شود. در صورت مصرف طولانی مدت حتما تحت نظر پزشک باشید.
- مصرف الکل همزمان با مصرف این دارو می تواند باعث افزایش عوارض جانبی آن شود.
- اگر قصد عمل جراحی یا درمان دندانپزشکی دارید حتما درمانگر را از مصرف متوکلوپرامید مطلع نمایید.
- اگر به دیابت مبتلا هستید قند خون خود را طی درمان با متوکلوپرامید بیشتر کنترل کنید زیرا این دارو می تواند سطح قند خون را تغییر دهد.
نکات پایانی
هرگز از داروی ضد تهوع متوکلوپرامید در مقادیر بیشتر از حد توصیه شده یا برای مدت طولانی تر از 12 هفته استفاده نکنید. دوزهای بالا یا استفاده طولانی مدت از متوکلوپرامید می تواند باعث اختلال حرکتی جدی شود که ممکن است برگشت پذیر نباشد.
ضمن مطالعه مجله سلامت داروخانه آنلاین توجه داشته باشید که استفاده همزمان از متوکلوپرامید با سایر داروهایی که باعث خواب آلودگی می شوند می تواند این اثر را بدتر کند. قبل از مصرف داروهای مسکن، قرص خواب، شل کننده عضلانی، داروی اضطراب، افسردگی یا تشنج از پزشک خود سوال بفرمایید.
