رفتن به دستشویی، اجابت مزاج، دفع مدفوع – مهم نیست چه اسمی روی آن بگذارید، مدفوع بخش عادی زندگی است. به همین دلیل است که اسهال بسیار ناراحت کننده است. این حالت، روال عادی ما را به هم میریزد. معمولاً اسهال یک بیماری کوتاه مدت است که طی چند روز برطرف میشود. اگر برطرف نشد، یا اگر علائم اسهال شدید را تجربه میکنید، برای درمان سریع اسهال با پزشک خود تماس بگیرید و خجالت نکشید. اسهال یک بیماری شایع است که پزشک شما همه چیز را در مورد آن میداند. در این مقاله در مورد بهترین راهها برای تسکین سریع به شما توصیههایی ارائه می دهیم.
چکیده مطلب:
اسهال به معنای داشتن مدفوع شل و آبکی در هنگام اجابت مزاج است. این بیماری در کودکان و بزرگسالان شایع است و معمولاً ظرف چند روز خود به خود از بین میرود. اگر بهبود نیافت یا علائم دیگری مانند تب یا مدفوع خونی را تجربه کردید، برای درمان سریع اسهال و دریافت درمان (و تسکین) مورد نیاز خود به پزشک مراجعه کنید.
چرا اسهال اتفاق میفتد؟
عوامل بیماریزا (ویروسها، باکتریها و انگلها) همگی میتوانند باعث عفونتهایی شوند که منجر به اسهال میشوند. شایعترین علت اسهال در بزرگسالان، نوروویروس است که باعث گاستروانتریت میشود. روتاویروس شایعترین علت اسهال حاد در کودکان است.
اما علت اصلی اسهال ویروسی است که روده شما را آلوده میکند (گاستروانتریت). برخی آن را «آنفولانزای معده» یا «میکروب معده» مینامند. اما اسهال میتواند علل زیادی داشته باشد.
عفونتها: عوامل بیماریزا (ویروسها، باکتریها و انگلها) همگی میتوانند باعث عفونتهایی شوند که منجر به اسهال میشوند. شایعترین علت اسهال در بزرگسالان، نوروویروس است که باعث گاستروانتریت میشود. روتاویروس شایعترین علت اسهال حاد در کودکان است.
مسمومیت غذایی: شما میتوانید سموم و عوامل بیماریزای مضر را از غذاها یا نوشیدنیهای آلوده مصرف کنید. هنگامی که سموم یا میکروبها در روده شما قرار میگیرند، میتوانند باعث اسهال شوند. «اسهال مسافرتی» زمانی است که هنگام سفر در یک محیط جدید با بهداشت یا نظافت ضعیف، دچار اسهال میشوید. معمولاً قرار گرفتن در معرض باکتریها باعث اسهال میشود.
داروها: اسهال یک عارضه جانبی رایج دارو است. به عنوان مثال، آنتیبیوتیکها باکتریهای مضری را که شما را بیمار میکنند، از بین میبرند، اما میتوانند باکتریهای مفید را در این فرآیند از بین ببرند. نداشتن باکتری خوب کافی میتواند منجر به اسهال شود. اسهال همچنین از عوارض جانبی آنتیاسیدها با منیزیم و برخی داروها و درمانهای سرطان است. استفاده بیش از حد از ملینها نیز میتواند باعث اسهال شود.
غذاهایی که سیستم گوارش شما را مختل میکنند: اگر به لاکتوز حساسیت دارید، به دلیل اینکه بدن شما برای هضم لاکتوز، قند موجود در لبنیات، مشکل دارد، دچار اسهال میشوید. برخی افراد در هضم فروکتوز، قند موجود در عسل و میوههایی که به عنوان شیرینکننده به برخی غذاها اضافه میشوند، مشکل دارند. در بیماری سلیاک، به دلیل اینکه بدن شما در تجزیه گلوتن، پروتئین موجود در گندم، مشکل دارد، دچار اسهال میشوید.
بیماریهایی که رودههای شما را تحت تأثیر قرار میدهند: اسهال یک علامت شایع از بیماریهایی است که باعث تحریک و التهاب در رودههای شما میشوند. بیماری کرون، کولیت اولسراتیو و سندرم روده تحریکپذیر (IBS) همگی میتوانند باعث اسهال شوند. استرس و اضطراب در صورت ابتلا به بیماری مانند IBS میتواند علائم را بدتر کند.
عملهای جراحی روی رودهها: بسیاری از افراد پس از جراحی روی رودههای خود دچار اسهال میشوند. ممکن است مدتی طول بکشد تا دستگاه گوارش شما مواد مغذی را از غذاهایی که میخورید جذب کند و از مواد زائد، مدفوع سفت ایجاد کند.
علل ویروسی و باکتریایی
سالمونلا، شیگلا، کمپیلوباکتر ژژونی، یرسینیا انتروکولیتیکا، کلستروئید دیفیسیل و اشریشیا کلی از علل باکتریایی شایع اسهال حاد هستند که منجر به عوارضی مانند سپسیس، تشنج، سندرم همولیتیک اورمیک (HUS)، سندرم گیلن باره (GBS) و مرگ میشوند.
عوامل تغذیه ای و محیطی
به طور خاص، وقوع اسهال بیشتر با منابع آب ناامن/حفاظت نشده مانند برکهها، چاهها، رودخانهها، دریاچهها مرتبط است. سایر عوامل خطر محیطی اسهال دوران کودکی شامل بهبود بهداشت، امکانات شستشوی دست، دانش کم در مورد موارد اسهال و بهبود توالتها است.
چه زمانی اسهال نگران کننده است؟
اگر اسهال بیش از دو روز بدون بهبود ادامه یابد. تشنگی بیش از حد، خشکی دهان یا پوست، ادرار کم یا عدم ادرار، ضعف شدید، سرگیجه یا سبکی سر، یا ادرار تیره رنگ که میتواند نشان دهنده کم آبی بدن باشد. درد شدید شکم یا مقعد. مدفوع خونی یا سیاه داشته باشید باید به دنبال علت اسهال و راهکار فوری و مراقبت های پزشکی باشید.
نشانه ها و خطرات اسهال سریع
علامت اصلی اسهال، مدفوع شل یا آبکی است. سایر علائم رایج عبارتند از:
- نفخ یا گرفتگی شکم
- نیاز شدید و فوری به دفع مدفوع
- تهوع (ناراحتی معده)
این علائم معمولاً نیازی به مراجعه به پزشک ندارند، به خصوص اگر فقط چند روز طول بکشند.
علائم و نشانههای اسهال شدید
اگر اسهال همراه با موارد زیر دارید، با پزشک خود تماس بگیرید:
- تب
- درد شدید
- استفراغ
- خون یا مخاط در مدفوع
- کاهش وزن (این میتواند نشانه عدم جذب کافی مواد مغذی توسط بدن شما باشد)
خطر کم آبی بدن و سایر عوارض
کم آبی بدن یکی از بزرگترین نگرانیهای مربوط به اسهال است. این امر به ویژه در میان جمعیتهای آسیبپذیر (نوزادان، افراد ۶۵ سال به بالا و افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف) صادق است. بدون درمان، کم آبی بدن میتواند منجر به نارسایی کلیه، سکته مغزی، حمله قلبی یا حتی مرگ شود.
اسهال در کودکان، بزرگسالان و شرح تفاوتها
اگر علائم کمآبی بدن را تجربه میکنید یا علائم کمآبی بدن را در فرزندتان مشاهده میکنید، از جمله:
- سردرد
- پوست خشک و برافروخته
- تحریکپذیری و گیجی
- تهوع و استفراغ شدید
- سرگیجه و خستگی (خستگی که با استراحت بهبود نمییابد)
- ادرار تیره، مقدار کم ادرار یا عدم دفع ادرار
- کمتر از شش پوشک خیس در روز (نوزادان)
- عدم دفع ادرار به مدت هشت ساعت (کودکان نوپا)
- اشک نداشتن هنگام گریه (نوزادان و کودکان نوپا)
ممکن است نشان دهنده یک بیماری جدی مانند عفونت جدی باشد که بدون درمان توسط پزشک بهبود نمییابد.
برای سفارش و دریافت داروی گیاهی ضد سرفه کودکان اقدام کنید.
روشهای خانگی برای درمان سریع اسهال
شما اغلب میتوانید از طریق تغییراتی در سبک زندگی که میتوانید در خانه ایجاد کنید درمان خانگی اسهال را داشته باشید و از اسهال حاد خلاص شوید.
از کافئین و الکل خودداری کنید: غذاها و نوشیدنی های کافئیندار میتوانند اثر ملین خفیفی داشته باشند که اسهال را بدتر میکند. از قهوه، نوشابه، چای پررنگ/چای سبز و شکلات دوری کنید. از الکل که میتواند منجر به کمآبی بدن شود، خودداری کنید.
معمولاً میتوانید اسهال را در خانه درمان کنید: برای روش های خانگی برای اسهال، داروهای بدون نسخه (OTC) برای درمان فوری اسهال، مانند بیسموت سابسالیسیلات (پپتو-بیسمول® یا کائوپکتات®)، اغلب به افراد کمک میکنند تا به سرعت احساس بهتری داشته باشند. برای اسهالی که بهبود نمییابد یا همراه با علائم اسهال شدید رخ میدهد، باید به پزشک مراجعه کنید.
پزشک شما ممکن است درمانهایی مانند موارد زیر را برای درمان اسهال بزرگسالان توصیه کند:
آنتیبیوتیک ها یا داروهای ضد انگل: این داروها (داروی سرماخوردگی) میکروبهای ایجاد کننده عفونت را از بین میبرند.
داروهایی که بیماریهای مزمن را درمان میکنند: درمان بیماریهای زمینهای که باعث اسهال میشوند، مانند بیماری التهابی روده (IBD) و سندرم روده تحریکپذیر، میتواند کمک کند.
چرا برای درمان سریع اسهال مصرف مایعات و هیدراتاسیون مهم است؟
مقدار زیادی آب و سایر مایعات متعادل کننده الکترولیت بنوشید. این موارد شامل آبمیوه های رقیق و بدون پالپ، آبگوشت، نوشیدنیهای ورزشی (Gatorade®) و نوشابههای بدون کافئین است. این نوشیدنیها آب و الکترولیتهای از دست رفته شما را در اثر اسهال جایگزین میکنند. الکترولیتها موادی هستند که به فرآیندهای مهم مانند حفظ تعادل مایعات در بدن شما و درمان سریع اسهال کمک میکنند.
رژیم غذایی مناسب برای درمان سریع اسهال
غذاهایی را انتخاب کنید که میتوانند مدفوع شما را سفت کنند. برخی از غذاهای کم فیبر، مدفوع را سفتتر میکنند.
رژیم BRAT برای اسهال را امتحان کنید: آناناس، یخ سفید، سس سیب و جو دوسر. سیبزمینی، رشته فرنگی، گوشت گاو بدون چربی، ماهی و مرغ یا بوقلمون بدون پوست نیز گزینههای خوبی هستند. تغییر رژیم غذایی میتواند تفاوت زیادی در تسکین و درمان سریع اسهال ایجاد کند.
دمنوش ها و گیاهان مفید (مثلاً نعناع، زنجبیل، زیره) در درمان سریع اسهال
7 چای گیاهی برای اسهال
- چای بابونه: چای بابونه یک چای گیاهی لذت بخش است که از دم کردن شکوفه های بابونه در آب داغ برای درمان سریع اسهال تهیه می شود.
- چای زنجبیل: چای زنجبیل از ریزوم گیاه زنجبیل تهیه می شود و طعم کمی تند و عطر سوزناک دارد.
- چای سبز
- چای نعناع
- چای سیاه
- چای رازیانه
- چای لیمو
پروبیوتیک ها و نقش آنها برای درمان سریع اسهال
اسهال و پروبیوتیک ها: پروبیوتیکها باکتریهای خوب را برای مبارزه با اسهال وارد روده شما میکنند. پزشک شما ممکن است به شما پیشنهاد کند که آنها را به جهت درمان سریع اسهال امتحان کنید. همیشه قبل از شروع مصرف پروبیوتیک یا هر مکملی با پزشک خود صحبت کنید.
ساشه پروبیوتیک بایوکید تک ژن فارما برای بهبود سلامت و درمان سریع اسهال به خصوص در کودکان و ممانعت از ابتلای آن ها به بیماری های عفونی همانند اسهال فرموله شده است.
از چه غذاهایی باید اجتناب کنیم؟
از غذاها و نوشیدنیهایی که باعث نفخ میشوند، خودداری کنید. برای جلوگیری از گرفتگی معده از لوبیا، کلم، کلم بروکلی، آبجو و نوشیدنیهای گازدار خودداری کنید. گاهی اوقات، اسهال میتواند شما را به طور موقت دچار عدم تحمل لاکتوز کند. اجتناب از لبنیات تا زمانی که اسهال شما برطرف شود، ایده خوبی است.
چه زمانی باید در درمان اسهال از داروها و مکمل ها استفاده کنیم؟
برای اسهالی که بهبود نمییابد یا همراه با علائم اسهال شدید رخ میدهد، باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک ممکن است درمانهایی مانند موارد زیر را توصیه کند: آنتیبیوتیکها یا داروهای ضد انگل. این داروها میکروبهای ایجادکننده عفونت را از بین میبرند.
داروهای بدون نسخه متداول (مثل لوپرامید)
گزینههای مختلف دارویی ضد اسهال بدون نسخه در داروخانه ها و بسیاری از فروشگاه ها به عنوان داروی سریع اسهال موجود است. پپتو-بیسمول و کائوپکتات و معادلهای ژنریک آنها دو محصول استاندارد هستند. به عنوان جایگزین داروهای بدون نسخه برای اسهال، میتوانید ایمودیوم یا لوپرامید را امتحان کنید که انقباضات روده را کند کرده و دفعات اسهال را کاهش میدهد.
داروهای ضد اسهال ( اسهال شدید و درمان آن) عبارتند از:
- لوپرامید (نام تجاری اول: ایمودیوم)
- بیسموت سابسالیسیلات (نامهای تجاری دوم: کائوپکتات، پپتو-بیسمول)
مکمل ها یا روش های گیاهی، به همراه شرایط مصرف با احتیاط
پودر لاکس اکتیو سپید طب مکملی منحصر به فرد برای پاکسازی دستگاه گوارش و بهبود اسهال و یبوست است که حاوی فیبر گیاهی، پودر انجیر و پودر دانههای پسیلیوم می باشد.
روش مصرف:
- بزرگسالان: یک ساشه 1 تا 3 بار در روز
- کودکان 6-12 سال: کمتر از نصف ساشه
- محتویات ساشه را در یک لیوان آب ریخته و هم زده تا سوسپانسیون یکنواختی تهیه گردد. سپس آن را میل نمایید.
کپسول بایو فلورا تک ژن فارما مکملی منحصر به فرد برای رفع مشکلات گوارشی و درمان سریع اسهال است.
روش مصرف:
- روزانه 1 تا 2 عدد کپسول یا طبق دستور پزشک مصرف شود.
هشدارها و مواردی که حتماً باید به پزشک مراجعه شود
اگر اسهالی دارید که ظرف چند روز بهبود نیافته یا از بین نمیرود یا اگر علاوه بر اسهال، تب، درد شدید و مدفوع خونی دارید، به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر علائم کمآبی بدن را تجربه میکنید، که بدون درمان میتواند جدی باشد، به پزشک مراجعه کنید.
نکات سریع برای شرایط اضطراری، برای زمانی که نیاز به درمان سریع اسهال دارید
بهداشت خوب را رعایت کنید: پس از استفاده از دستشویی یا تهیه و خوردن غذا، دستهای خود را با آب و صابون بشویید. گزینه دیگر استفاده از ضدعفونیکننده دست است.
واکسینه شوید: واکسن روتاویروس از روتاویروس، یکی از علل شایع اسهال، جلوگیری میکند. واکسن کووید-۱۹ میتواند خطر ابتلا به کووید و بروز علائم کووید، از جمله اسهال را کاهش دهد.
غذا را به درستی نگهداری کنید: غذا را در دمای مناسب نگهداری کنید و همه غذاها را تا رسیدن به دمای توصیه شده بپزید. با مصرف غذاها یا نوشیدنیهای تاریخ انقضا گذشته، ریسک نکنید. در عوض خوراکی هایی برای سفت شدن مدفوع استفاده کنید.
هنگام سفر مراقب آنچه مینوشید باشید: هنگام سفر آب تصفیه نشده ننوشید. از آب لولهکشی یا مسواک زدن با آب لولهکشی خودداری کنید. از شیر یا آبمیوههای غیرپاستوریزه دوری کنید. پاستوریزاسیون فرآیندی است که میکروبهای موجود در نوشیدنیهای خاص را از بین میبرد. در صورت شک، آب بطری یا چیزی را که ابتدا جوشانده شده است (قهوه یا چای) بنوشید.
هنگام سفر مراقب آنچه میخورید باشید: از خوردن گوشت (و صدف) خام یا نیمپز و همچنین میوهها و سبزیجات خام خودداری کنید. میوهها و سبزیجات معمولاً گزینههای سالمی هستند، اما پوست آنها ممکن است حاوی آلایندههایی باشد که میتواند شما را بیمار کند.
چه کارهایی را باید فوراً انجام دهید؟
اسهال میتواند باعث شود مقعد (سوراخ باسن) شما درد، خارش یا سوزش داشته باشد. ممکن است هنگام دفع مدفوع درد داشته باشد. میتوانید با نشستن در آب ولرم در وان حمام یا استفاده از حمام نشیمن، درد را تسکین دهید(درمان سریع بدن درد). به جای مالیدن مقعد هنگام خروج از آب، آن را با ضربات آرام خشک کنید. استفاده از وازلین یا کرم بواسیر روی مقعد میتواند از سوختگی بیش از حد آن جلوگیری کند.
چه زمانی مراجعه پزشکی ضروری است؟
اگر اسهالی دارید که ظرف چند روز بهبود نیافته یا از بین نمیرود یا اگر علاوه بر اسهال، تب، درد شدید و مدفوع خونی دارید، به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر علائم کمآبی بدن را تجربه میکنید، که بدون درمان میتواند جدی باشد، به پزشک مراجعه کنید.
«اگر در حال تجربه اسهال هستید و میخواهید محلول آبرسان خانگی یا مکمل پروبیوتیک را امتحان کنید، هماکنون از داروخانه آنلاین سفارش دهید.»
مراقبت های بعد از بهبودی، چطور از بازگشت اسهال جلوگیری کنیم؟
برای پیشگیری از اسهال، توصیه شده است که از کم آبی بدن و مصرف فیبر، چربی، پروتئین، نوشیدنیهای کربوهیدراتی با غلظت بالا، کافئین، بیکربنات و داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی اجتناب شود.
همچنین:
- دستهای خود را مرتباً بشویید، مخصوصاً قبل از غذا خوردن.
- یک ضدعفونیکننده دست حاوی الکل همراه داشته باشید تا وقتی نمیتوانید دستهای خود را بشویید، بتوانید آنها را تمیز کنید.
- آب دوش را قورت ندهید.
- دندانهای خود را با آب معدنی مسواک بزنید.
- از نوشیدنیهایی که حاوی تکههای یخ هستند و ممکن است از آب لولهکشی تهیه شده باشند، خودداری کنید.
سوالات متداول
درمان سریع اسهال چیست؟
داروهای بدون نسخه (OTC) برای اسهال، مانند بیسموت سابسالیسیلات (پپتو-بیسمول® یا کائوپکتات®)، اغلب به افراد کمک میکنند تا به سرعت احساس بهتری داشته باشند.
آیا میتوان اسهال را کاملاً خانگی درمان کرد؟
اسهال معمولاً بدون درمان به سرعت برطرف میشود. برای کمک به شما در کنار آمدن با علائم تا زمان برطرف شدن اسهال، سعی کنید موارد زیر را انجام دهید: مایعات فراوان، از جمله آب، آبگوشت و آبمیوه بنوشید. از کافئین و الکل خودداری کنید.
چه غذاهایی در دوره اسهال باید مصرف شود و چه غذاهایی باید پرهیز شود؟
خوردن یا اجتناب از برخی غذاها ممکن است به مدیریت اسهال کمک کند. غذای مناسب برای اسهال که میتوان خورد شامل موز و سیبزمینی آبپز است. غذاهای تند و لبنیات میتوانند علائم را بدتر کنند.
چه دمنوش ها یا گیاهانی برای درمان اسهال مناسبند؟
دمنوش آرامش بخش برای اسهال، مانند چای بابونه، چای گیلاس یا چای رازیانه، به افزایش حجم مدفوع و تسکین گرفتگی روده و درمان سریع اسهال کمک میکنند.
با این حال، اگر اسهال شدید باشد و بیش از سه بار در روز رخ دهد، باید برای ارزیابی به پزشک مراجعه کنید. در این موارد، نباید هیچ چای، گیاه یا غذایی که اسهال را متوقف میکند مصرف کنید، زیرا اسهال ممکن است توسط ویروس یا باکتری ایجاد شود که نیاز به دفع از طریق مدفوع دارد.
چه زمانی اسهال نیاز به مراجعه به پزشک دارد؟
اسهال بیش از دو روز بدون بهبود ادامه یابد. تشنگی بیش از حد، خشکی دهان یا پوست، ادرار کم یا عدم ادرار، ضعف شدید، سرگیجه یا سبکی سر، یا ادرار تیره رنگ که میتواند نشان دهنده کم آبی بدن باشد. درد شدید شکم یا مقعد.
آیا داروهای بدون نسخه ایمن هستند؟
در بیشتر موارد، میتوانید با خیال راحت اسهال حاد را با داروهای بدون نسخه مانند لوپرامید لینک و بیسموت سابسالیسیلات لینک درمان کنید. پزشکان معمولاً برای نوزادان، کودکان یا افرادی که مدفوع خونی یا تب دارند، داروهای بدون نسخه را توصیه نمیکنند.
چگونه کم آبی بدن در اثر اسهال را تشخیص دهیم؟
علائم کمآبی بدن در بزرگسالان ممکن است شامل موارد زیر باشد: سردرد، هذیان و گیجی. خستگی. سرگیجه، ضعف و سبکی سر.
آیا کودکان را میتوان با همان روش بزرگسالان درمان کرد؟
اگر اسهال شدید باشد، با پزشک متخصص اطفال فرزندتان تماس بگیرید. درمان اسهال در کودکان با درمان بزرگسالان متفاوت است. داروهای بدون نسخه ممکن است خطرناک باشند. کودکان همچنین در مقایسه با بزرگسالان در معرض خطر بیشتری برای کم آبی بدن هستند. پزشک شما به شما کمک میکند تا بهترین راه برای هیدراته نگه داشتن آنها را تعیین کنید.
چگونه بعد از درمان از بازگشت اسهال جلوگیری کنیم؟
شما همیشه نمیتوانید از اسهال جلوگیری کنید، اما میتوانید خطر ابتلا به آن را به دلیل عفونت یا آلودگی مواد غذایی کاهش دهید.
آیا پرو بیوتیک ها واقعاً به درمان اسهال کمک میکنند؟
پروبیوتیک ها اغلب به عنوان باکتریهای «خوب» یا «دوست» توصیف میشوند؛ آن ها ممکن است در ماست وجود داشته باشند یا به عنوان مکمل های غذایی مصرف شوند. در اسهال عفونی حاد، پروبیوتیک ها ممکن است علیه میکروب های مضری که باعث اسهال میشوند عمل کنند، به روده در مبارزه با آن ها و درمان سریع اسهال کمک کنند یا التهاب و آسیب به روده را کاهش دهند.
جمع بندی و توصیه های پایانی
اسهال به دفع مدفوع شلتر، آبکیتر یا مکررتر از حد معمول گفته میشود. این بیماری هر از گاهی اکثر افراد را تحت تأثیر قرار میدهد و معمولاً جای نگرانی نیست. میتواند ناراحتکننده و ناخوشایند باشد. معمولاً ظرف چند روز تا یک هفته برطرف میشود.
لینکهای مرتبط در سایت:
برای اطلاعات بیشتر درباره سلامت دستگاه گوارش و درمان سریع مشکلات شایع، به مقالات زیر مراجعه کنید:
- بهترین شربت ضد سرفه
- داروی گیاهی ضد سرفه کودکان
- درمان سریع سرماخوردگی
- درمان سریع سردرد
- درمان سریع بدن درد
- درمان سریع گلو درد
- درمان سریع آبریزش بینی
- درمان سریع حالت تهوع
- درمان سریع سرفه
- تفاوت سرماخوردگی و آنفولانزا
- راهنمای درمان گلو درد
- بهترین شربت سرماخوردگی گیاهی
منبع:
