سولفادیازین یک آنتی بیوتیک سولفونامید است که برای درمان عفونت های مختلف بدن و همچنین برای پیشگیری از تب روماتیسمی تجویز می شود. این دارو با جلوگیری از رشد باکتری ها عمل می کند. با این حال، این آنتی بیوتیک بر روی عفونت های ویروسی مانند آنفولانزا و سرماخوردگی تاثیری ندارد.
سولفادیازین چیست؟
سولفادیازین نوعی آنتی بیوتیک به نام سولفونامید است. اگرچه امروزه آنتی بیوتیک های سولفونامید به ندرت تجویز می شوند، سولفادیازین همچنان یک داروی مفید برای کمک به جلوگیری از دوره های مکرر تب روماتیسمی است.
تب روماتیسمی یک بیماری التهابی است که قبلاً در بین کودکان شایع بود، اما اکنون به ندرت رخ می دهد. این بیماری به دنبال عفونت با نوعی میکروب (باکتری) به نام استرپتوکوک ایجاد می شود و می تواند آسیب جدی به قلب وارد کند. خطر بروز عوارض های بعد از درمان اولیه وجود دارد، بنابراین آنتی بیوتیک هایی مانند سولفادیازین برای کمک به جلوگیری از آن ها، به مدت طولانی تجویز می شوند.
موارد مصرف سولفادیازین
سولفادیازین در درمان عفونت های حساس به این دارو و برای پیشگیری از تب روماتیسمی عود کننده مصرف می شود. سولفادیازین همچنین یکی از مواد تشکیل دهنده کرم ضد عفونی کننده است که معمولا برای سوختگی یا زخم های پوستی استفاده می شود.
نحوه مصرف سولفادیازین
قرص سولفادیازین را باید دقیقا طبق دستور پزشک مصرف نمایید. معمولاً پزشکان برای بزرگسالان روزانه دو قرص 500 میلی گرمی و برای کودکان با وزن کمتر از 30 کیلوگرم یک قرص 500 میلی گرمی در روز تجویز می کنند. سعی کنید قرص ها را هر روز در ساعت مشخصی از روز مصرف کنید. می توانید قرص ها را با غذا یا بدون غذا مصرف نمایید.
هنگام مصرف قرص ها مقدار زیادی آب بنوشید (حداقل نصف لیوان آب) و چندین سعی کنید روزانه 2-3 لیتر مایعات بنوشید. این به جلوگیری از تشکیل کریستال های سولفادیازین در ادرار شما کمک می کند.
اگر فراموش کردید یک نوبت را در زمان معمول خود مصرف نمایید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر نزدیک زمان مصرف دوز بعدی یادتان آمد، دوز فراموش شده را حذف کنید و به هیچ عنوان دو دوز را با هم مصرف نکنید.
چه افرادی باید در مصرف سولفادیازین احتیاط کنند؟
برخی از داروها برای افراد با شرایط خاص مناسب نیستند و گاهی اوقات تنها در صورت مراقبت بیشتر می توان از دارو استفاده کرد. به این دلیل، قبل از اینکه شما یا فرزندتان شروع به مصرف سولفادیازین کنید، مهم است که پزشکتان در مورد شرایط شما اطلاع داشته باشد، از جمله:
- باردار هستید یا در دوران شیردهی هستید.
- هر گونه مشکلی در عملکرد کلیه ها یا کبد دارید.
- یک اختلال خونی دارید، به خصوص اگر اختلال خونی ارثی نادر به نام پورفیری باشد.
- اگر آسم داشته باشید.
- اگر کمبود آنزیمی به نام کمبود G6PD دارید.
- اگر کمبود اسید فولیک دارید.
- اگر داروی دیگری مصرف می کنید. این شامل هر داروی نسخه ای، بدون نسخه و همچنین داروهای گیاهی و مکمل ها می باشد.
- اگر تا به حال واکنش آلرژیک به یک دارو داشته اید. به خصوص مهم است که در صورت بروز واکنش نامطلوب به آنتی بیوتیک سولفونامید مانند کوتریموکسازول با نام تجاری Septrin® به پزشک خود اطلاع دهید.
- به دلیل سمیت سولفادیازین، مصرف آن در نوزادان کمتر از 2 ماه توصیه نمی شود.
- بیماران مسن بیشتر احتمال دارد که مشکلات کلیوی و کبدی مرتبط با افزایش سن داشته باشند، بنابراین بیمارانی که سولفادیازین دریافت می کنند نیاز به احتیاط خواهند داشت.
بیشترین بهره را از درمان خود با سولفادیازین ببرید
پزشک از شما می خواهد که به طور منظم شما را ببیند تا پیشرفت شما تحت نظر باشد. سعی کنید این قرارها را حفظ کنید، زیرا باید به طور منظم آزمایش خون بدهید. این احتمال وجود دارد که برای چند سال برای شما سولفادیازین تجویز شود، بنابراین مصرف قرص ها را به طور منظم ادامه دهید تا زمانی که پزشکتان خلاف آن را به شما بگوید.
اگر قرار است جراحی یا هر گونه درمان دندانپزشکی انجام دهید، به پزشک خود داروهایی که مصرف می کنید را اطلاع دهید. این مهم است زیرا سولفادیازین می تواند با برخی از داروهای بیهوشی تداخل ایجاد کند. این آنتی بیوتیک همچنین می تواند عملکرد صحیح واکسن تیفوئید خوراکی را متوقف کند.
اگر دارویی را بدون نسخه خریداری می‌کنید، همیشه با داروساز مشورت نمایید. به عنوان مثال، داروهای حاوی آسپرین (به عنوان مسکن و داروهای سرماخوردگی معمولی) می توانند خطر عوارض جانبی سولفادیازین را افزایش دهند و بهتر است از آنها اجتناب شود.
آیا سولفادیازین می تواند مشکلاتی ایجاد کند؟
بیشتر داروها علاوه بر اثرات مفیدشان، می توانند عوارض جانبی ناخواسته ای ایجاد کنند، اگرچه همه افراد آنها را تجربه نمی کنند. در زیر برخی از رایج ترین موارد مرتبط با سولفادیازین را بیان کرده ایم. همچنین فهرست کاملی از عوارض را در بروشور اطلاعات سازنده که همراه با داروی شما ارائه می شود، خواهید دید. اثرات ناخواسته، اغلب با سازگاری بدن شما با داروی جدید بهبود می یابند، اما اگر هر یک از موارد زیر ادامه یافت یا دردسرساز شد، با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید.
عوارض جانبی سولفادیازین و نحوه مقابله با آن ها
- احساس تهوع یا استفراغ و از دست دادن اشتها: به غذاهای ساده پایبند باشید. از غذاهای چرب یا تند پرهیز کنید. سعی کنید قرص ها را با چیزی برای خوردن مصرف کنید، البته اگر قبلاً این کار را نمی کردید.
- اسهال: برای جایگزینی مایعات از دست رفته مقدار زیادی آب بنوشید. اگر اسهال شما شدید شد یا حاوی خون بود، به پزشک خود اطلاع دهید.
- سردرد: مقدار زیادی آب بنوشید و از داروساز خود بخواهید که مسکن مناسب را به شما توصیه کند. اگر سردرد ادامه داشت، با پزشک خود صحبت نمایید.
- راش، کمردرد: به پزشک خود اطلاع دهید.
همچنین اگر هر یک از علائم نادر اما جدی زیر را تجربه کردید، فوراً با پزشک خود صحبت کنید یا بدون معطلی به بخش حوادث و اورژانس محلی خود مراجعه نمایید:
- یک واکنش آلرژیک مانند تورم دهان، صورت، زبان یا گلو یا هرگونه مشکل در تنفس
- بثورات پوستی خارش دار شدید همراه با تاول
- تب بالا همراه با گلودرد، زخم های دهان یا کبودی یا خونریزی غیر معمول
- سردرد، تب بالا، سفتی گردن، خستگی، احساس بیماری و افزایش حساسیت به نور شدید
اگر علائم دیگری را تجربه کردید که فکر می کنید ممکن است ناشی از مصرف قرص باشد، برای مشاوره بیشتر با پزشک یا داروساز خود صحبت نمایید.
تداخلات دارویی سولفادیازین
اگرچه برخی داروها به هیچ وجه نباید با هم استفاده شوند، در موارد دیگر احتمال دارد که نیاز باشد دو داروی مختلف با هم استفاده شوند، حتی اگر احتمال تداخل دارویی وجود داشته باشد. در این موارد، پزشک شما احتمالاً بخواهد دوز دارو را تغییر دهد یا اقدامات احتیاطی دیگری لازم باشد.
هنگامی که شما از این دارو استفاده می کنید، بسیار مهم است که پزشک شما بداند که آیا شما از داروهای ذکر شده در زیر استفاده می کنید یا خیر. تعاملات زیر بر اساس اهمیت بالقوه آنها انتخاب شده اند و لزوماً همه را شامل نمی شوند. پزشک شما احتمال دارد تصمیم بگیرد که شما را با این دارو درمان نکند یا برخی از داروهای دیگری را که مصرف می کنید تغییر دهد.
استفاده از این دارو با هر یک از داروهای متنامین، متوترکسات، پورفیمر، استوهگزامید، آمینولوولینیک اسید و سیکلوسپورین، می تواند باعث افزایش خطر عوارض جانبی خاص شود، اما استفاده از هر دو دارو شاید بهترین درمان برای شما باشد. اگر هر دو دارو با هم تجویز شوند، پزشک احتمالاً دوز یا تعداد دفعات مصرف یک یا هر دو دارو را تغییر دهد.
زمان مصرف سولفادیازین در چه مواردی باید با پزشک مشورت کنم؟
اگر علائم شما ظرف چند روز بهبود نیافت یا بدتر شد، با پزشک خود مشورت نمایید. اگر تب، لرز، پوست رنگ پریده، لکه های قرمز یا بنفش روی پوست، گلودرد، درد در قسمت فوقانی معده ، زردی چشم یا پوست دارید، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید. اینها احتمال دارد علائم یک مشکل جدی خونی باشند.
نکات پایانی
سولفادیازین برای درمان یا پیشگیری از عفونت در بسیاری از قسمت های مختلف بدن استفاده می شود. این دارو برای سرماخوردگی، آنفولانزا یا سایر عفونت‌های ویروسی مؤثر نیست. همچنین این دارو به پیشگیری از تب روماتیسمی کمک می کند و فقط با تجویز پزشک در دسترس است. در زمان مصرف این دارو، از مصرف داروهای دیگر خودداری کنید مگر اینکه با پزشکتان مشورت کرده باشد. این شامل داروهای تجویزی یا بدون نسخه، مکمل های گیاهی یا ویتامین ها می باشد.
منابع:
Does sulfadiazine help prevent rheumatic fever
