فنوفیبرات دارویی است که برای درمان سطوح بالای کلسترول و تری گلیسیرید در خون استفاده می شود. این دارو به دسته ای از داروها به نام فیبرات ها تعلق دارد که با کاهش تولید تری گلیسیرید و افزایش تولید کلسترول “خوب” (HDL) عمل می کنند.
فنوفیبرات معمولاً طبق دستور پزشک به صورت خوراکی، همراه یا بدون غذا مصرف می شود. دوز ممکن است به عواملی مانند سن، وزن و سایر شرایط پزشکی بستگی داشته باشد.
عوارض جانبی رایج این دارو ممکن است شامل علائم گوارشی مانند تهوع، یبوست یا اسهال و همچنین سردرد، سرگیجه و درد عضلانی باشد. عوارض جانبی جدی تر ممکن است شامل مشکلات کبدی، سنگ کیسه صفرا و تجزیه عضلانی (رابدومیولیز) باشد.
اگر در حین مصرف این دارو علائم یا عوارض جانبی غیرعادی را تجربه کردید، یا در مورد دارو نگرانی دارید، مهم است که فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. آنها می توانند به تعیین اینکه آیا دارو برای شما ایمن و مؤثر است یا خیر کمک کنند و می توانند هر گونه تنظیمات لازم را در برنامه درمانی شما توصیه کنند.
پیروی از توصیه‌های سبک زندگی، مانند حفظ رژیم غذایی سالم و رژیم ورزشی، در حین مصرف فنوفیبرات نیز مهم است.
موارد استفاده از فنوفیبرات
فنوفیبرات در درجه اول برای درمان سطوح بالای کلسترول و تری گلیسیرید در خون استفاده می شود. به طور خاص، برای موارد زیر نشان داده شده است:
هیپرکلسترولمی: این دارو می تواند برای درمان سطوح بالای کلسترول LDL (اغلب به عنوان کلسترول “بد”) در خون و برای افزایش سطح کلسترول HDL (اغلب به عنوان کلسترول “خوب” شناخته می شود) استفاده شود.
هیپرتری گلیسیریدمی: فنوفیبرات می تواند برای درمان سطوح بالای تری گلیسیرید در خون استفاده شود. افزایش سطح تری گلیسیرید می تواند خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش دهد.
دیس لیپیدمی مختلط: فنوفیبرات را می توان برای درمان ترکیبی از کلسترول بالا و سطوح بالای تری گلیسیرید در خون استفاده کرد.
پیشگیری از حوادث قلبی عروقی: فنوفیبرات ممکن است همراه با سایر داروها برای کاهش خطر حوادث قلب و عروق مانند حمله قلبی و سکته مغزی در افراد مبتلا به کلسترول بالا و سایر عوامل خطر بیماری قلبی استفاده شود.
پیروی از دستورالعمل‌های پزشک در مورد نحوه مصرف فنوفیبرات و ایجاد تغییرات در سبک زندگی، مانند خوردن یک رژیم غذایی سالم و ورزش منظم، برای کمک به مدیریت سطوح بالای کلسترول و تری گلیسیرید بسیار مهم است.
آیا می توان فنوفیبرات را با سایر داروها مصرف کرد؟
فنوفیبرات ممکن است با سایر داروها از جمله داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و مکمل های گیاهی تداخل داشته باشد. در اینجا برخی از داروهایی که ممکن است با مصرف این دارو تداخل داشته باشند آورده شده است:
استاتین ها: فنوفیبرات ممکن است خطر آسیب عضلانی (میوپاتی) را در صورت مصرف همراه با استاتین ها، که داروهایی برای کاهش سطح کلسترول هستند، افزایش دهد.
وارفارین: فنوفیبرات در صورت مصرف همراه با وارفارین، دارویی که برای جلوگیری از لخته شدن خون استفاده می شود، خطر خونریزی را افزایش می دهد.
سیکلوسپورین: فنوفیبرات ممکن است خطر مشکلات کلیوی را در صورت مصرف همراه با سیکلوسپورین، دارویی که برای جلوگیری از رد عضو در بیماران پیوند استفاده می شود، افزایش دهد.
داروهای خوراکی کاهنده قند خون: فنوفیبرات خطر سطوح پایین قند خون (هیپوگلیسمی) را در صورت مصرف همراه با داروهای خوراکی کاهنده قند خون، که داروهای مورد استفاده برای درمان دیابت هستند، افزایش می دهد.
تسکین دهنده های اسید صفراوی: تسکین دهنده های اسید صفراوی، مانند کلستیرامین، می توانند جذب فنوفیبرات را کاهش دهند و ممکن است اثربخشی آن را کاهش دهند.
مهم است که پزشک خود را در مورد تمام داروها، ویتامین ها و مکمل هایی که مصرف می کنید، از جمله داروهای بدون نسخه و مکمل های گیاهی، مطلع کنید.
چه مدت طول می کشد تا فنوفیبرات اثر کند؟
فنوفیبرات دارویی است که برای درمان سطوح بالای کلسترول و تری گلیسیرید در خون استفاده می شود. مدت زمانی که طول می کشد تا شروع به کار کند می تواند بسته به عوامل مختلفی از جمله وضعیت پزشکی فرد و دوز دارو متفاوت باشد. به طور کلی، این دارو ظرف چند روز پس از شروع درمان شروع به کاهش سطح تری گلیسیرید می کند.
با این حال، ممکن است چندین هفته یا حتی ماه ها طول بکشد تا شاهد کاهش قابل توجهی در سطح کلسترول باشیم. ادامه مصرف دارو طبق دستور پزشک مهم است، حتی اگر هیچ بهبود فوری در علائم وجود نداشته باشد، زیرا ممکن است طول بکشد تا دارو اثر کامل خود را داشته باشد. توجه به این نکته مهم است که فنوفیبرات باید همراه با رژیم غذایی مناسب، ورزش و سایر تغییرات سبک زندگی برای مدیریت موثر سطوح کلسترول و تری گلیسیرید استفاده شود.
عوارض جانبی مصرف فنوفیبرات
مانند همه داروها، فنوفیبرات می تواند عوارض جانبی ایجاد کند. برخی از عوارض جانبی رایج عبارتند از:
- سردرد
- درد شکم
- کمر درد
- حالت تهوع
- اسهال
- خستگی
- سرگیجه
- کهیر
- درد مفاصل
این عوارض معمولاً خفیف هستند و پس از چند روز خود به خود از بین می روند. با این حال، اگر آنها ادامه پیدا کنند یا شدید شوند، مهم است که با یک پزشک صحبت کنید.
در موارد نادر، فنوفیبرات می تواند عوارض جانبی جدی تری مانند مشکلات کبدی، مشکلات عضلانی و پانکراتیت ایجاد کند. علائم مشکلات کبدی ممکن است شامل زرد شدن پوست یا چشم ها، ادرار تیره و درد شکم باشد. علائم مشکلات عضلانی ممکن است شامل درد عضلانی، ضعف یا حساسیت باشد. علائم پانکراتیت ممکن است شامل درد شدید شکم، حالت تهوع و استفراغ باشد.
چه کسانی نمی توانند از فنوفیبرات استفاده کنند؟
فنوفیبرات برای همه مناسب نیست و افراد خاصی هستند که نباید از آن استفاده کنند. این شامل:
- افرادی که به فنوفیبرات یا هر یک از ترکیبات آن حساسیت دارند.
- افراد مبتلا به بیماری های کبدی یا کلیوی.
- افراد مبتلا به بیماری کیسه صفرا.
- زنان باردار یا شیرده.
- افرادی که سابقه پانکراتیت دارند.
- افراد با سابقه مشکلات عضلانی، مانند میوپاتی یا رابدومیولیز.
علاوه بر این، فنوفیبرات ممکن است با برخی داروها، از جمله رقیق‌کننده‌های خون، سایر داروهای کاهنده کلسترول و برخی داروهای دیابت تداخل داشته باشد. مهم است که قبل از شروع این دارو در مورد تمام داروهایی که در حال حاضر مصرف می کنید به پزشک خود اطلاع دهید.
همچنین توجه به این نکته مهم است که فنوفیبرات جایگزین یک رژیم غذایی و سبک زندگی سالم نیست. این باید همراه با یک رژیم غذایی سالم، ورزش و سایر تغییرات سبک زندگی برای مدیریت موثر سطح کلسترول و تری گلیسیرید استفاده شود.
چه تغییراتی در سبک زندگی می تواند به مدیریت سطح کلسترول و تری گلیسیرید کمک کند؟
چندین تغییر در شیوه زندگی وجود دارد که می تواند به مدیریت سطح کلسترول و تری گلیسیرید کمک کند، از جمله:
داشتن یک رژیم غذایی سالم: رژیم غذایی با چربی های اشباع شده و ترانس کم و میوه ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین های بدون چربی زیاد می تواند به کاهش سطح کلسترول و تری گلیسیرید کمک کند.
ورزش منظم: فعالیت بدنی منظم می تواند به افزایش سطح کلسترول HDL (“خوب”) و کاهش سطح تری گلیسیرید کمک کند. در بیشتر روزهای هفته حداقل 30 دقیقه ورزش با شدت متوسط را هدف قرار دهید.
حفظ وزن سالم: اضافه وزن یا چاقی می تواند سطح کلسترول و تری گلیسیرید را افزایش دهد. کاهش وزن از طریق ترکیب رژیم غذایی و ورزش می تواند به بهبود سطح چربی کمک کند.
ترک سیگار: سیگار می تواند سطح کلسترول HDL را کاهش داده و خطر بیماری قلبی را افزایش دهد. ترک سیگار می تواند به بهبود سطح چربی و سلامت کلی کمک کند.
محدود کردن مصرف الکل: مصرف بیش از حد الکل می تواند سطح تری گلیسیرید را افزایش دهد. توصیه می شود که مردان مصرف الکل خود را به دو نوشیدنی در روز و زنان به یک نوشیدنی در روز محدود کنند.
مدیریت استرس: استرس مزمن می تواند سطح کلسترول و تری گلیسیرید را افزایش دهد. یافتن راه های سالم برای مدیریت استرس، مانند مدیتیشن، یوگا یا ورزش، می تواند به بهبود سطح چربی کمک کند.
نویسنده و گردآورنده: دکتر سارا شوهانی
