کلاژن نامی است که همگی ما در مورد آن زیاد شنیده‌ایم، به ویژه در مسائل مربوط به حفظ سلامت پوست! اما بهتر است بدانید این ماده نقش بسیار مهمی در حفظ سلامت دیگر ارگانهای بدن نیز دارد. در این مقاله قصد داریم به معرفی کلاژن و اثرات آن بر سلامتی بپردازیم. در پایان این مقاله شناخت کاملی به این موضوع خواهید داشت.
شما می توانید جهت خرید قرص پوست مو و ناخن از طریق وب سایت داروخانه آنلاین اقدام نمایید.
کلاژن چیست؟
این ماده فراون‌ترین پروتئین بدن است و یکی از اجزای اصلی در ساخت استخوان‌ها، مفاصل، پوست، عضلات، تاندون‌ها و رباط‌ها به شمار می‌رود. این ماده به فراوانی در رگهای خونی، قرنیه چشم و دندان نیز وجود دارد. به بیان عامیانه این ماده چسبی است که سلولها را در کنار یکدیگر حفظ می‌کند. حداقل 16 نوع کلاژن در بدن وجود دارد.
کلاژن پوست
اگر بخواهید با این ماده و نقش آن در پوست آشنا شوید، ابتدا بهتر است نگاهی کلی به ساختار پوست داشته باشید. پوست از سه لایه تشکیل شده است:
- اپیدرم (لایه بالایی و مسئول کنترل آب سلولهای پوستی)
- درم (لایه دوم پوست و حاوی رگهای خونی، اعصاب و فولیکولهای مو)
- هیپوردم (لایه سوم حاوی رگهای بزرگ خونی، عصب و غدد عرق و چربی)
کلاژن در لایه درم قرار دارد و به عنوان ساختار پشتیبان پوست عمل می‌کند.
کلاژن مو چیست؟
این ماده سرشار از آمینواسید است که بدن برای ساخت کراتین ( پروتئین سازنده مو) به آن نیاز دارد. مطالعات محدودی در رابطه با استفاده از این ماده و بهبود رشد مو صورت گرفته اند، با این وجود همین مطالعات محدود نشان می دهند که مصرف این ماده می تواند بر سرعت رشد بافت مو اثر بگذارد و آن را ضخیم سازد.
کلاژن و تاثیر آن بر زیبایی پوست
پوست جوان و سالم پوستی است که خاصیت انعطاف پذیری بالایی داشته باشد. به مرور زمان و با بالا رفتن سن، پوست خاصیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهد و این پروتئین ضعیف می‌گردد. در نتیجه چین و چروک بر روی صورت به وجود می‌آید. برای جلوگیری از تخریب کلاژن در بدن باید به این موارد توجه داشته باشید:
- پرهیز از خوردن بیش از حد شکر و کربوهیدارت تصفیه شده
- عدم قرار گیری در نور آفتاب بدون استفاده از ضد آفتاب
- استعمال دخانیات
چه چیزی باعث از دست دادن کلاژن می شود؟
با افزایش سن، تولید کلاژن شما به طور طبیعی کاهش می یابد. علاوه بر این، کلاژن به صورت ضعیف تری توزیع می شود. این تغییرات منجر به علائم مشخصه پیری مانند چین و چروک و خشکی و افتادگی پوست می شود. یکپارچگی کلاژن موجود در سیستم اسکلتی نیز با افزایش سن کاهش می یابد و منجر به کاهش استحکام استخوان می شود.
در حالی که از دست دادن و آسیب کلاژن با افزایش سن اجتناب ناپذیر است، برخی از عوامل رژیم غذایی و سبک زندگی می توانند این روند را تسریع کنند. به عنوان مثال، سیگار کشیدن باعث تخریب کلاژن و باعث پیری پوست، چین و چروک و از دست دادن قابلیت ارتجاعی آن می شود.
همچنین نشان داده شده است که نوشیدن زیاد الکل با کاهش تولید کلاژن و آسیب رساندن به مکانیسم های ترمیم پوست، پیری پوست را تسریع می کند.علاوه بر این، پیروی از یک رژیم غذایی سرشار از قند افزوده شده و غذاهای فوق فرآوری شده می‌تواند با مشارکت در فرآیندی به نام گلیکاسیون منجر به پیری زودرس شود که باعث کاهش گردش کلاژن و اختلال در توانایی کلاژن برای تعامل با سلولها و پروتئین‌های اطراف می‌شود.
قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید نیز باعث کاهش تولید کلاژن می شود، بنابراین استفاده از کرم ضد آفتاب و اجتناب از قرار گرفتن در معرض بیش از حد خورشید می تواند به جلوگیری از علائم پیری زودرس پوست کمک کند.
رژیم غذایی برای حفظ کلاژن در پوست
بهتر است بدانید که مطالعات نشان داده‌اند پیروی از رژیم غذایی سالم نقش بسیار مهمی در حفظ سلامت پوست دارد. اگر رژیم غذایی حاوی میوه و سبزیجات، غلات سبوس دار، لوبیا، گوشت بدون چربی و انواع غذاهای دریایی باشد به حفظ کلاژن در پوست و بدن کمک می‌کنند. مطالعات اخیر نشان تاکید می‌کنند که مصرف مرغ، گوشت و ماهی بهترین منبع برای تامین این ماده در بدن هستند. از مواد غذایی دیگر برای حفظ کلاژن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پرولین ( موجود در سفیده تخم مرغ، گوشت، پنیر، سویا، کلم)
- آنتوسیانیدین (موجود در توت سیاه بلوبری، گیلاس و تمشک)
- ویتامین سی ( موجود در پرتقال، توت فرنگی، فلفل، کلم بروکلی)
- مس ( موجود در آجیل و گوشت قرمز)
- ویتامین آ ( موجود در غذاهای حیوانی و گیاهی)
مکملهای حاوی کلاژن
در صورت عدم دسترسی به مواد غذایی، می‌توانید از مکملهای حاوی کلاژن استفاده کنید. این مکملها نقش بسزایی در افزایش کیفیت پوست و عملکرد عضلات دارند. این مکملها به تامین نیاز بدن به این ماده پروتیئنی کمک می‌کند و نقش مهمی در حفظ سلامت دارند.
مزایای استفاده از کلاژن
یکی از مهمترین مزایای استفاده از این پروتئین، حفظ سلامت پوست است. با افزایش سن این پروتئین در بدن ضعیف می‌شود و همین امر سبب بروز چین و چروک می‌شود، اما مصرف این ماده از طریق مکمل و یا مواد مغذی به کاهش روند پیری پوست کمک می‌کند و خشکی پوست را کاهش می‌دهد. از مزایای دیگر این ماده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تسکین دردهای مفصلی
- جلوگیری از تحلیل استخوان
- افزایش توده عضلانی
- حفظ سلامت قلب، مغز، روده
ترمیم کلاژن پوست
اسید هیالورونیک مهمترین ترکیبی است که به بهبود این ماده در بدن کمک می کند و می توان آن را در غذاهایی که حاوی آمینواسید هستند، یافت. این غذاها شامل سبزیجات، لوبیا و سویا می شوند. مصرف این غذاها به طور مداوم و مستمر نقش موثری در حفظ بافت پوستی و ترمیم این ماده در بدن دارد. روشهای دیگر ترمیم این پروتئین در بدن به شرح زیرند:
- مصرف خوراکی و موضعی ویتامین ث
- استفاده از ژل آلوئه ورا
- مصرف جینسینگ
- مصرف موضعی و خوراکی آنتی اکسیدان ها
- لیزر درمانی
فواید بالقوه کلاژن برای پوست
یکی از محبوب ترین کاربردهای مکمل های کلاژن، حمایت از سلامت پوست است. تحقیقات نشان می دهد که مصرف مکمل های کلاژن جنبه های خاصی از سلامت و ظاهر پوست را بهبود می بخشد. مروری بر 19 مطالعه که شامل 1125 شرکت‌کننده بین سنین 20 تا 70 سال بود، نشان داد که مصرف کلاژن هیدرولیز شده در مقایسه با درمان‌های پلاسبو و هیدراتاسیون، قابلیت ارتجاعی، رطوبت و چین و چروک پوست را بهبود می بخشد.
کلاژن هیدرولیز شده یک نوع رایج کلاژن است که در مکمل ها استفاده می شود و با استفاده از فرآیندی به نام هیدرولیز ایجاد می شود. این فرآیند پروتئین را به قطعات کوچک تر تجزیه می‌کند و جذب آن را برای بدن آسان‌تر می‌کند. دوزهای کلاژن که در مطالعات تحقیقاتی برای بهبود سلامت پوست استفاده شد متفاوت است، اگرچه بیشتر مطالعات از 2.5 تا 15 گرم در روز به مدت 8 هفته یا بیشتر استفاده کرده اند.
فواید کلاژن برای استخوان ها
مطالعه ای جهت اثرات مصرف مکمل کلاژن بر خانم ها در دوران یائسگی که تراکم استخوانی (BMD) آن ها کاهش یافته بود، پرداخت. افرادی که روزانه 5 گرم پپتید کلاژن به مدت 1 سال مصرف می کردند، در مقایسه با شرکت کنندگانی که دارونما مصرف می کردند، افزایش قابل توجهی در BMD ستون فقرات و استخوان ران داشتند.
مطالعه بعدی روی تعدادی از این زنان نشان داد که مصرف روزانه 5 گرم کلاژن در مجموع به مدت 4 سال با افزایش تدریجی BMD مرتبط است. این یافته‌ها نشان می‌دهد که مصرف طولانی‌مدت مکملهای کلاژن، به افزایش تراکم مواد معدنی استخوان در افراد یائسه کمک می کند. همچنین برای افرادی که در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به استئوپنی، علائم آرتروز و پوکی استخوان هستند مفید می باشد.
کرمهای پوستی حاوی کلاژن
این کرم‌ها تنها به حفظ سلامت پوست کمک می‌کنند و کلاژن مورد نیاز پوست را تامین می‌کنند. این کرم‌ها آب مورد نیاز پوست را تامین می‌کنند و نقش عمده‌ای در حفظ سلامت پوست دارند. ماساژ صورت در حین استفاده از این کرم‌ها اهمیت بسیار زیادی دارد.
تزریق کلاژن
گاهی این ماده به صورت تزریقی مورد استفاده قرار می‌گیرد که نوعی عمل زیبایی است و کلاژن موجود در آن از گاو بدست آمده است. تزریق این ماده به حفظ پوست جوان، نرم و لطف کمک می‌کند. قبل از ترزیق باید پوست مورد آزمایش قرار گیرد تا در هنگام تزریق هیچگونه آلرژی و حساسیتی به وجود نیاید.
این تزریق معمولا در ناحیع گردن و صورت انجام می‌شود. همچنین تزریق این ماده ظاهر زخمهای موجود در بدن را بهبود می‌بخشد. برخی از افراد از این ماده برای حجم دهی به لبهایشان استفاده می‌کنند. تزریق این ماده بر روی چین و چروک بینی، اطراف چشم، دهان و پیشانی نیز صورت می‌گیرد. برای حفظ اثربخشی این تزریق در سال 2 تا 4 بار باید اینکار تکرار شود.
عوارض مصرف کلاژن چیست؟
مکمل های کلاژن مشخصات ایمنی خوبی دارند و با عوارض جانبی نامطلوب همراه نیستند. با این حال، تولید کنندگان اغلب کلاژن را با سایر مواد در مکمل ها ترکیب می کنند. برخی از مواد تشکیل دهنده مانند گیاهان و سطوح بالای ویتامین ها در مکمل های فرموله شده برای حمایت از سلامت پوست، ناخن و مو می توانند خطرات سلامتی داشته باشند.
برای مثال، ترکیبات عصاره های گیاهی مکمل کلاژن ممکن است با داروهایی که معمولاً تجویز می‌شوند تداخل داشته باشند. علاوه بر این، برخی مکملهای حاوی کلاژن ممکن است حاوی مقادیر زیاد مواد مغذی مانند بیوتین باشند که می‌تواند در آزمایش‌های آزمایشگاهی عملکرد قلب و تیروئید اختلال ایجاد کند.
چه کسانی نباید کلاژن مصرف کنند؟
کلاژن برای اکثر افراد بی خطر است، اما افرادی که به مواد غذایی مانند ماهی یا صدف حساسیت دارند، باید برچسب آن را بررسی کنند و مطمئن شوند کلاژنی که انتخاب می کنند حاوی این مواد نیست. از آنجایی که کلاژن یک محصول حیوانی است، گیاه خواران، وگان ها و افرادی که از رژیم غذایی حلال پیروی می کنند نیز ممکن است بخواهند از آن اجتناب کنند.
ساشه کلاژن کلاژینو
یکی از محصولات معتبر که به عنوان کلاژن ساز قوی در میان عموم شهرت یافته است این ساشه است. این محصول به تحریک ساخت این پروتئین در سطح پوست کمک می کند و همین امر روند آسیب به پوست را کند می سازد. با افزایش این پروتئین در سطح پوست، پوست ظاهری شاداب تر و زیباتر پیدا می کند. همچنین مصرف این ساشه نقش چشمگیری در حفظ سلامت ناخن و مو دارد. با استفاده از این ساشه روند پیری پوست متوقف می گردد و افراد می توانند زیبایی را برای مدت طولانی تری تجربه کنند.
سوالات پرتکرار در مورد کلاژن
در این قسمت تلاش می کنیم تا به سوالات پرتکرار در این زمینه پاسخ دهیم.
چگونه این پروتئین را در سطح پوست خود افزایش دهم؟
بهترین روش برای افزایش این پروتئین در سطح پوست پیروی از غذاهای حاوی ویتامین ث و آمینو اسید است.
چه عواملی این پروتئین را در پوست و بدن تخریب می کنند؟
مهمترین عواملی که سبب تخریب این پروتئین در بدن و سطح پوست می شوند مصرف بیش از اندازه مواد قندی و سیگار کشیدن است.
بهترین غذاهای حاوی این پروتئین کدامند؟
بهترین منابع غذایی این پروتئین عبارتند از ماهی، مرغ، سفیده تخم مرغ، مرکبات، سبزیجات، سیر و چای سفید.
آیا موز حاوی این پروتئین است؟
موز حاوی ویتامین ث است و این ویتامین برای ساخت این پروتئین ضروری است.
نکات پایانی
کلاژن ساختاری پروتئینی است که ساختار یا چارچوب سلول ها و بافت های شما را می سازد. بدن شما به طور طبیعی کلاژن می سازد. با افزایش سن افراد، عملکرد فیبروبلاست مختل می شود و تولید کلاژن کند می شود. این تغییرات، همراه با از دست دادن پروتئین ساختاری کلیدی دیگری به نام الاستین، منجر به علائم پیری مانند افتادگی پوست و چین و چروک می شود.
بسیاری از افراد برای حمایت از سلامت پوست، مفاصل و موی خود، روزانه مکملهای کلاژن مصرف می کنند. محصولات کلاژن خوراکی و موضعی مانند مکمل ها و کرم های صورت برای درمان علائم پیری مانند چین و چروک، از دست دادن آبرسانی پوست و درد مفاصل محبوب هستند. شما می توانید ضمن مطالعه مجله سلامت داروخانه آنلاین، جهت مشاوره و مصرف کلاژن مورد نیاز خود با پزشک متخصص یا داروساز مشورت نمایید.
