پوست یکی از ارگان های بسیار مهمی است که از ورود باکتری ها و ویروس ها به بدن جلوگیری به عمل می آورد. این ارگان بسیار حساس است و مراقبت از آن به معنای مراقبت از سلامتی است. آفتاب و نور آن یکی از مواردی است که به پوست می تواند آسیب وارد کند. برای جلوگیری از این امر تمامی پزشکان و متخصصان استفاده از ضد آفتاب را پیشنهاد می دهند. در این مقاله به نکات مهمی برای انتخاب ضد آفتاب می پردازیم.
اشعه فرابنفش
یکی از اشعه های مضر خورشید که به پوست آسیب وارد می کند اشعه فرابنفش است. این اشعه با چشم غیر مسلح قابل دیدن نیست. اما وقتی پوست در معرض این اشعه قرار می گیرد، رنگدانه های ملانین بیش از حد تولید می شوند و همین امر سبب تیرگی پوست می شود. این اشعه دارای مضرات دیگری نیز هست و به سلولهای پوست آسیب وارد می کند. پیری زود رس پوست یکی از آسیبهای این اشعه است.
مضرات اشعه فرابنفش همانند مضرات سیگار کشیدن و یا قرار گیری در برابر آلودگی هواست. مطالعات زیادی به بررسی مضرات اشعه فرابنفش بر روی پوست پرداختند و همگی آنها پیری و بروز چین چروک در پوست را مورد تایید قرار داده اند.
همچنین اشعه فرابنفش اشعه ای سرطان زاست و همین امر اهمیت استفاده از ضد آفتاب را نشان می دهد. بنابراین توجه به این امر باید از کودکی آموزش داده شود تا همگی بدانند استفاده از ضد آفتاب به اندازه محافظت از بدن در برابر بیماری های خطرناک اهمیت دارد.
استفاده از ضد آفتاب به عنوان یک اقدام بهداشتی
شاید تا حدود یک ربع قرن پیش تعداد کمی از افراد جامعه از ضد آفتاب استفاده می کردند و سایر افراد آن را اقدامی لوکس و غیر ضروری می پنداشتند. اما امروزه تجارب پزشکان نشان می دهد که حداقل در شهرها اغلب خانم ها و درصد قابل توجهی از آقایان از ضد آفتاب استفاده می کنند. اغلب افراد دلایل پرهیز از آفتاب را می دانند، با این وجود هنوز برای بسیاری از مردم این امر خیلی ضروری به نظر نمی رسد.
اهمیت استفاده از ضد آفتاب
ضد آفتاب یکی از موارد بسیار مهمی است که نقش بسزایی در سلامت پوست بازی می کند. در اینجا چهار دلیل عمده پرهیز از آفتاب و مصرف ضد آفتاب را یادآور می شویم:
- پیشگیری از آفتاب سوختگی
- پیشگیری از تیره شدن پوست صورت
- پیشگیری از پیری زودرس پوست
- پیشگیری از سرطان های پوست
مورد چهار جنبه پیشگیری از بیماری دارد. لذا باید بعنوان یک اقدام بسیار ضروری در نظر گرفته شود. در بعضی از بیماری ها اهمیت پرهیز از آفتاب و مصرف ضد آفتاب دو چندان می شود.
مصرف ضد آفتاب در کدام بیماری ها اهمیت دارد؟
همانطور که در بالا بدان اشاره کردیم، استفاده از ضد آفتاب برای پیشگیری از بیماری ها بسیار ضروری است. در صورت ابتلا به هرکدام از موارد زیر، اهمیت استفاده از ضد آفتاب دو چندان می شود:
- بیماری های حساس به نور به ویژه لوپوس که تماس پوست با نور آفتاب علاوه بر آفتاب سوختگی، به تشدید و عود بیماری آنها کمک می کند.
- موارد نقص ایمنی مثل پیوند کلیه که در این موارد تماس با نور آفتاب کنترل نشده باعث افزایش احتمال ابتلا به سرطان پوست می شود.
کدام ضد آفتاب را انتخاب نماییم؟
برخی از ترکیبات ضد آفتاب، اشعه ماوراء بنفش را قبل از رسیدن به پوست جذب می‌کنند، در حالی که برخی دیگر از مواد ضد آفتاب مانعی برای مسدود کردن و منحرف کردن فیزیکی اشعه‌های خورشید ایجاد می‌کنند. بسیاری از کرم های ضد آفتاب با طیف وسیع، حاوی هر دو نوع مواد هستند.
دلیل اینکه ما به انواع مختلفی از مواد ضد آفتاب نیاز داریم این است که انواع مختلفی از اشعه ماوراء بنفش وجود دارد. UVB باعث برنزه شدن قابل مشاهده و همچنین آفتاب سوختگی لایه بالایی پوست می شود. از طرف دیگر UVA یک تهدید نامرئی است که به عمق پوست وارد می شود و آسیبهای جدی به پوست وارد می کند. این اشعه، دی.ان.ای پوست را مورد هدف قرار می دهد.
شما بلافاصله اثرات آن را نخواهید دید، اما UVA در دراز مدت مسئول پیری پوست است. UVA و UVB با هم مظنون اصلی بسیاری از سرطان های پوست هستند. با انتخاب کرم‌های ضدآفتاب با طیف گسترده‌ای که هم از UVA و هم UVB محافظت می‌کنند، خود و خانواده‌تان را ایمن نگه دارید.
SPF ضد آفتاب چقدر باید باشد؟
فاکتور محافظت از آفتاب (SPF) کارایی کرم ضد آفتاب شما را در جلوگیری از اشعه UVB ارزیابی می کند. برای محافظت بهینه در برابر اشعه ماوراء بنفش، متخصصان پوست توصیه می کنند از کرم ضدآفتاب با درجه بالا (SPF 30+) یا خیلی بالا (SPF 50+) استفاده نمایید. کرم های ضد آفتاب با طیف وسیع مورد تایید اتحادیه اروپا نیز محافظت در برابر اشعه UVA را ارائه می دهند و حروف UVA را به صورت دایره ای روی بسته بندی نشان می دهند. اطمینان حاصل کنید که کرم ضد آفتاب، شما در برابر اشعه UVA محافظت می کند.
زمان اوج آفتاب را پیگیری نمایید
اجتناب از نور خورشید در ساعات اوج آن، برای جلوگیری از آفتاب سوختگی کلیدی است. ساعات اوج نور خورشید بین 11 صبح تا 4 بعد از ظهر متغیر است. به خاطر داشته باشید که قرار گرفتن طولانی مدت در معرض مستقیم نور خورشید به ویژه در ساعات اوج آفتاب، اصلاً کار درستی نیست و مهم است که در صورت امکان به دنبال سایه باشید. توجه داشته باشید که حتی در سایه نیز ممکن است دچار آفتاب سوختگی شوید. جنبه مثبت این موضوع این است که می توانید در سایه نیز برنزه شوید.
از نور مستقیم آفتاب اجتناب نمایید
در واقع، این اشعه ماوراء بنفش است که به پوست شما آسیب می رساند، نه نور خورشید. حتی اگر نتوانیم آن را ببینیم یا احساس کنیم، اشعه‌های UV از سطوحی مانند شن، آب و حتی شیشه منعکس می‌شوند. بنابراین در حالی که یک سایه بان برخی از اشعه‌های فرابنفش را مسدود می‌کند، برخی دیگر از آن ها به پوست شما می‌رسند. به همین دلیل است که همیشه باید از پنج اقدام محافظتی استفاده نمایید: لباس های آستین بلند، ضد آفتاب، کلاه، عینک آفتابی و البته در صورت امکان قرار گرفتن در سایه.
ضد آفتاب خود را تمدید نمایید
هنگامی که از ضد آفتاب یا کرم روز با SPF استفاده می کنید، در طول روز دوباره آن را استفاده نمایید. تمام محصولات با SPF باید حداکثر هر دو ساعت یکبار مجدداً اعمال شوند تا اطمینان حاصل شود که همچنان از پوست شما محافظت می شود. پس از شنا یا خشک کردن خود با حوله، کرم ضد آفتاب را دوباره استفاده نمایید. ضد آفتاب های طبیعی حاوی روی، برای صورت و ورزش مناسب است. با استفاده از آنها، تا زمانی که بتوانید یک لایه قابل مشاهده را ببینید، محافظت می شوید.
در برف، ارتفاعات و ساحل دریا بسیار مراقب باشید
برف به شدت منعکس کننده اشعه ماوراء بنفش است. در یک روز آفتابی با برف تمیز و تازه، اشعه ماوراء بنفش می تواند تا 90 درصد از سطوح پوشیده از برف منعکس شود. این بدان معنی است که شما می توانید تقریباً دو برابر از زمان عادی در معرض اشعه UV قرار بگیرید.
هنگام رفتن به اسکی، فقط برف نیست که باید مراقب آن باشید، بلکه باید مراقب ارتفاع نیز باشید. از آنجایی که اتمسفر در ارتفاعات رقیق تر است، اشعه ماوراء بنفش کمتری جذب می شود و بنابراین شدت UV حدود 10 تا 12 درصد به ازای هر 1000 متر افزایش ارتفاع افزایش می یابد. بنابراین، زمانی که در کوهستان هستید، حتماً کرم ضد آفتاب را بیشتر استفاده نمایید.
هنگامی که از تعطیلات تابستانی خود در ساحل لذت می برید، در نظر بگیرید که آب تا 10 درصد از اشعه ماوراء بنفش را منعکس می کند، در حالی که ماسه و کف دریا به ترتیب 15 درصد و 25 درصد از UV را منعکس می کنند.
در روزهای ابری از ضد آفتاب استفاده نمایید
فریب یک روز ابری را نخورید. حتی اگر آسمان پوشیده از ابر باشد، باز هم تا 80 درصد از اشعه ماوراء بنفش به سطح زمین می رسد. در حالی که برخی از ابرها می توانند نور خورشید را جذب کنند، ابرهای نازک یا سبک می توانند سطوح UV را به دلیل پراکندگی اشعه های خورشید افزایش دهند و در نتیجه احتمال آسیب دیدن را افزایش می دهند.
پس از برنزه شدن، استفاده از ضد آفتاب را متوقف نکنید
برنزه شدن فقط با SPF 3 برابری می کند و بنابراین هیچ محافظ واقعی برای پوست شما نیست. به خاطر داشته باشید که حتی زمانی که آفتاب گرفته اید و برنزه شده اید، اشعه های UVA همچنان می توانند به پوست شما آسیب برسانند. سرطان پوست نتیجه اشعه ماوراء بنفش انباشته شده در طول زندگی شماست. بنابراین چیزی به نام “من به سرطان پوست مبتلا نمی شوم زیرا برنزه می شوم و نمی سوزم” وجود ندارد.
نوع پوست خود را برای انتخاب ضد آفتاب بشناسید
طبق گفته FDA، 6 نوع پوست مختلف وجود دارد. همه آنها بر اساس میزان رنگدانه ملانین در پوست طبقه بندی می شوند. آنها با رنگ اصلی پوست و نتیجه قرار گرفتن در معرض نور خورشید (برنزه شدن) تعیین می شوند. بنابراین، دانستن نوع پوست نیاز به تجربه دارد.
این دانش به شما کمک می کند تا با توجه به نیازهای شخصی خود در برابر آفتاب سوختگی محافظت نمایید. پوست شما ممکن است نسبتاً سفید باشد تا قهوه ای تیره و بنابراین نسبت به آفتاب سوختگی بسیار حساس تر است، به این معنی که به محافظت و مراقبت بسیار بیشتری نیاز دارد.
همچنین ضد آفتاب باید بر اساس نوع پوست مورد استفاده قرار گیرد. به طور مثال اگر ضد آفتاب پوست چرب برای پوست خشک مورد استفاده قرار گیرد سبب بروز جوش سرسیاه و انواع آکنه می شود. به همین دلیل باید در هنگام خرید این محصول به نوع پوست خود توجه داشته باشید.
محافظت از پوست کودکان با ضد آفتاب
پوست کودکان به ویژه در برابر اثرات مضر نور خورشید آسیب پذیر است. به همین دلیل است که پزشکان اطفال و متخصصان پوست بر این عقیده هستند که نوزادان و کودکان نوپا زیر 3 سال، نباید به هیچ وجه در معرض آفتاب مستقیم قرار بگیرند. چند استراتژی ساده را برای محافظت از فرزندان خود در برابر آسیب های طولانی مدت خورشید، مادام العمر دنبال نمایید:
- از زمان تابش اوج آفتاب پرهیز نمایید.
- با لباس، کلاه لبه پهن و عینک آفتابی ضد اشعه ماوراء بنفش کودک را بپوشانید.
- از کرم ضد آفتاب مخصوص کودکان با طیف وسیع UVA-UVB با محافظت بسیار بالا استفاده نمایید.
- مهمتر از همه، رفتارهای ایمن در برابر آفتاب را به کودکان خردسال بیاموزید که تا آخر عمر برایشان ماندگار باشد.
طریقه مصرف صحیح ضد آفتاب
بسیاری از افراد طریقه استفاده صحیح از ضد آفتاب را نمی دانند و همین امر سبب می شود نتوانند به درستی از پوست خود محافظت نمایند. برای مصرف ضد آفتاب باید دو بند انگشت از کرم را به روی صورت خود بمالید و تمامی قسمتهای پوست را پوشش دهید. اگر پوست شما خشک است بهتر است قبل از استفاده از این محصول از کرم مرطوب کننده استفاده نمایید.
تقریبا 30 دقیقه طول می کشد تا ضد آفتاب جذب پوست شود. نیم ساعت قبل از ترک محل باید این محصول را به پوست خود بمالید. بهتر است این محصول هر دو ساعت یکبار تمدید شود تا اثرات آن بر روی پوست باقی بماند و از آن به خوبی محافظت کند.
سخن پایانی
مطالعات نشان می دهند که در کشورهای جهان سوم اهمیت به سلامتی پوست کمتر از کشورهای در حال توسعه است. زیرا بسیاری از افرادی که در این کشورها زندگی می کنند محافظت از پوست را اقدامی غیر مفید می دانند و متوجه نیستند که محافظت از پوست باید به عنوان کاری درمانی در نظر گرفته شود.
نکته قابل توجه این است که تنها نباید در آفتاب، ضد آفتاب بزنید. در هوای ابری یا برفی، اشعه های مضر خورشید بسیار شدیدتر هستند و همین امر اهمیت استفاده از این محصول را در هر حالتی گوشزد می کند.
سلامتی پوست اهمیت بسیار زیادی دارد و قرارگیری در معرض آفتاب سبب می شود که پوست حساس شود و همین امر آسیب های زیادی را به ارگانهای بدن نیز وارد می کند. بنابراین ضمن مطالعه مجله سلامت داروخانه آنلاین، در حفظ سلامت پوست خود کوشا باشید.
