زندگی انسان بدون عمل تنفس قابل تصور نیست زیرا تنفس باعث زنده ماندن فرد می شود. نقش مهم تنفس ما به دوش سیستم تنفسی می باشد. این سیستم قسمتی از بدن انسان است که اکسیژن مورد نیاز سلول ها را فراهم می کند و دی اکسید تولید شدن توسط سلول ها را از بدن خارج می نماید. در ادامه با سیستم تنفسی و اهمیت و عملکرد آن بیشتر آشنا خواهید شد.
شما می توانید جهت خرید انواع شربت و قرص سیستم تنفسی از طریق وب سایت داروخانه آنلاین اقدام نمایید.
سیستم تنفسی چیست؟
سیستم تنفسی به شبکه ای از اندام ها و بافت ها گفته می شود که به بدن کمک می کنند تا بتواند نفس بکشد. سیستم تنفس به بدن ما امکان می دهد اکسیژن را دریافت کند و دی اکسیدکربن را از خون پاک کند. دستگاه تنفسی انسان شامل اعضایی همچون حفره بینی، گلو، اپیگلوت، حنجره، نای، نایژه، نایژک و کیسه های هوایی می باشد. تمام این قسمت ها با یکدیگر همکاری می کنند تا اکسیژن را به بدن منتقل کنند و گازهای زائد را از بدن خارج نمایند.
اولین نقطه از سیستم تنفسی بدن حفره های بینی می باشد و آخرین آن ساختاری های خوشه مانند کیسه های هوایی که از یک لایه سلول سنگفرشی ساخته شده و توسط مویرگ ها احاطه شده اند. در این کیسه ها تبادل اکسیژن و دی اکسیدکربن انجام می شود.
بخش های مختلف سیستم تنفسی
سیستم تنفسی از دو بخش فوقانی و تحتانی تشکیل شده است.
دستگاه تنفسی فوقانی:
- دهان و بینی: هوا از طریق این دو عضو وارد بدن می شود.
- حفره بینی: هوا از طریق این ناحیه به سمت ریه هدایت می شود.
- گلو: هوای وارد شده به دهان از طریق گلو به سمت ریه می رود.
- حنجره: این ناحیه هوا را به ریه هدایت می کند و مواد غذایی و آشامیدنی را به سمت مری منحرف می کند.
دستگاه تنفسی تحتانی:
- ریه ها
- نای
- برونش ها
- برونشیول ها
- کیسه های هوایی
4 فرآیند اصلی سیستم تنفسی انسان
- تهویه ریوی: در این فرآیند هوا به درون شش ها حرکت می کند و تخلیه آن و تبادل پیوسته گازها انجام می شود.
- تنفس بیرونی: اکسیژن از شش ها به خون می رود و دی اکسید از خون به ریه منقل می شود.
- انتقال گازهای تنفسی: اکسیژن از ریه به سلول های بافت های بدن می رود و دی اکسید را از آنها گرفته و به ریه باز می گردد.
- تنفس درونی: اکسیژن خون به سلول ها و دی اکسید کربن از سلول ها به خون هدایت می شود.
هوا چگونه در سیستم تنفسی به گردش در می آید؟
همانطور که پیشتر اشاره شد هوا از طریق گلو و یا بینی وارد بدن می شود. این هوا به سمت پایین و نای هدایت می شود و از طریق برونش های اصلی سمت راست و چپ وارد ریه می شود. در مرحله بعد هوا به مجاری هوایی برونش های کوچک تر وارد شده و بعد به برونشیول ها خود را می رساند و در آخر وارد کیسه های هوایی می شود.
کیسه های هوایی توسط یک شبکه رگ های خونی کوچک به نام مویرگ ها احاطه شده اند. در این ناحیه تبادل اکسیژن با دی اکسید کربن انجام می شود. در واقع خون حاوی دی اکسید کربن توسط قلب به این ناحیه هدایت شده و با عبور از مویرگ ها و دیواره نازک آنها، اکسیژن را از کیسه های هوایی دریافت می کند و دی اکسید را به کیسه های هوایی باز می گرداند. سپس خون حاوی اکسیژن، به قلب منتقل می شود و از آنجا به همه قسمت های بدن پمپاژ می شود. دی اکسید کربن نیز دوباره از ریه ها به دهان و بینی می رسد و از طریق بازدم از بدن خارج می شود.
نقش مهم ریه در سیستم تنفسی
همانطور که اشاره شد در ریه انسان تبادل اکسیژن و دی اکسید کربن صورت می گیرد. ریه ها برای انجام عملکرد صحیح خود از اندام های دیگری مانند عضله دیافراگم، عضلات بین دنده ای در قفسه سینه، عضلات شکم و حتی عضلات گردن کمک می گیرند.
بیشترین کمک را عضله دیافراگم به ریه های ما می کند. دیافراگم ماهیچه ای است که در بخش بالایی خود حالت گنبدی دارد و زیر ریه ها جای گرفته است. این اندام بیشترین انرژی مورد نیاز را برای انجام مکانیسم تنفس تامین می کند. زمانی که دیافراگم منقبض می شود به سمت پایین حرکت می کند و این مسئله باعث ایجاد فضای بیشتر در ریه ها می شود. با این افزایش حجم، فشار داخل ریه کم می شود و هوا راحت تر وارد آن می گردد. با انبساط دیافراگم حجم ریه دوباره کاهش می یابد و با افزایش فشار در داخل حفره قفسه سینه، هوا از ریه ها خارج می گردد.
کارکردهای دیگر ریه در سیستم تنفسی
ریه جدای از ایجاد تنفس صحیح، عملکرد های دیگری نیز در سیستم تنفسی ما دارد:
- محافظت از بدن در برابر عفونت ها: در ریه غشاهای خاصی، ایمونوگلوبولین A ترشح می کنند که محافظ ریه در برابر برخی عفونت ها می باشد.
- تعادل ph: زمانیکه دی اکسید خون بالا رود بدن اسیدی می شود. زمانیکه ریه افزایش اسیدیته را تشخیص دهد سرعت تهویه را برای خارج کردن دی اکسید کربن بالا می برد.
- محافظ فیزیکی: ریه ها ضربه گیرهای طبیعی برای محافظت از قلب ما هستند.
- فیلتر: ریه می تواند لخته های کوچک خون را فیلتر کند و در صورت بروز این لخته ها، ریه می تواند حباب های هوای کوچکی را که آمبولیسم هوا نامیده می شوند از بین ببرد.
- ذخیره خون: ریه با توجه به نیاز بدن در لحظه، مقادیر متفاوتی از خون را فیلتر می کند. این عملکرد خصوصا به فرد در مواقعی نظیر ورزش بسیار کمک می کند.
- ترشح مخاطی: مخاط هایی که مسیرهای تنفسی را پوشانده اند می توانند غبار و باکتری ها را به خود جذب کنند. پس از آن زائده های که به مژه معروف هستند و مو مانند می باشند این ذرات را به سمت بالا هدایت می کنند تا از طریق دستگاه گوارش یا سرفه کردن از بدن خارج شوند.
مجله سلامت داروخانه آنلاین مطالعه مطالب زیر را به شما پیشنهاد می دهد :
- انواع بیماری های تنفسی و علائم آنها
- شناخت تفاوت سرماخوردگی و کرونا، آلرژی و کرونا و آنفولانزا و کرونا!
- 8 ماده غذایی برای کنترل آسم
مجله سلامت داروخانه آنلاین محصولات زیر را به شما پیشنهاد می دهد :
