درمان شناختی رفتاری (CBT) نوعی درمان روانشناختی است که نشان داده شده است برای طیف وسیعی از مشکلات از جمله افسردگی، اختلالات اضطرابی، مشکلات مصرف الکل و مواد مخدر، مشکلات زناشویی، اختلالات خوردن و بیماریهای روانی شدید مؤثر است.
مطالعات تحقیقاتی متعدد نشان می دهد که CBT منجر به بهبود قابل توجهی در عملکرد و کیفیت زندگی می شود و به اندازه سایر اشکال روان درمانی یا داروهای روانپزشکی موثرتر است. در این نوشتار به بررسی مکانیسم اثر درمان شناختی رفتاری (CBT) بر افراد می پردازیم.
نحوه عملکرد درمان شناختی رفتاری (CBT)
درمان شناختی رفتاری یک درمان مبتنی بر شواهد تئوری و گفت و گو و مهارت (مکالمات) است. این روش یک محیط حمایتی، بدون قضاوت و ایمن را فراهم می کند که به شما امکان می دهد آشکارا با یک متخصص سلامت روان صحبت کنید که هدفمند و به طور ویژه آموزش دیده است تا به شما در حل مسائلی که دارید کمک کند.
درمان شناختی رفتاری معمولاً در تعداد محدودی از جلسات (معمولاً 5 تا 20 جلسه) انجام می شود. شما نباید فوراً منتظر نتیجه باشید. CBT معمولاً زمان می برد و گاهی اوقات شامل انجام کار ناراحت کننده می شود. درمانگر خود را به عنوان شریکی در نظر بگیرید که طی یک فرآیند با شما کار می کند. اگر برای رسیدن به اهدافی که تعیین کرده اید با هم کار کنید، می توانید پیشرفت خود را در طول زمان مشخص کنید.
درک درستی از موضوع به دست آورید: در شروع درمان، در مورد چالش هایی که با آنها دست و پنجه نرم می کنید، علائمی که متوجه شده اید و نگرانی هایی که دارید صحبت خواهید کرد. اگر بیماری سلامت روانی برای شما تشخیص داده شده است، به درمانگر خود بگویید. این اولین قدم مهم به شما کمک می کند تا اهداف درمانی خود را تعیین کنید.
یک سری سوال بپرسید: بسته به موقعیت شما، درمانگر شما ممکن است از شما سوالاتی بپرسد. ممکن است درباره یک حادثه در گذشته، ترس ها یا فوبیاها، رفتارهای نگران کننده یا افکار و احساسات خود صحبت کنید. با هم، پاسخ های خود را بررسی خواهید کرد تا بتوانید بینشی در مورد نحوه پاسخگویی به چالش های زندگی خود به دست آورید.
به شما کمک میکند افکار و رفتارهای مشکلساز را بشناسید: از طریق جلسات پرسش و پاسخ تعاملی، درمانگر شما را تشویق میکند تا به نحوه واکنش خود به موقعیتهای سخت توجه کنید. برای شناسایی احساسات، باورها یا رفتارهای ناسالم که ممکن است به مشکلات شما کمک کند، با یکدیگر همکاری خواهید کرد. درمانگر از شما می خواهد که یک دفترچه یادداشت از این موقعیت ها و پاسخ های خود به آنها داشته باشید.
برای تنظیم افکار و رفتارهای خود با شما کار کنید: درمانگر به شما کمک می کند راه هایی برای تغییر احساسات، افکار و عادات منفی پیدا کنید. شما می توانید دیدگاه خود را تغییر دهید و الگوهای فکری و رفتارهای مثبت را اتخاذ کنید. سپس، می توانید آن مهارت ها را در موقعیت های آینده به کار ببرید.
هدف درمان شناختی رفتاری (CBT)
CBT بر این مفهوم استوار است که افکار، احساسات و اعمال فیزیکی شما به هم مرتبط هستند و افکار و احساسات منفی می توانند شما را در یک چرخه منفی به دام بیندازند.
هدف CBT کمک به شما برای مقابله با مشکلات طاقت فرسا به روشی مثبت تر با تقسیم آنها به بخش های کوچکتر است. به شما نشان داده شده است که چگونه این الگوهای منفی را تغییر دهید تا احساس خود را بهبود ببخشید.
برخلاف برخی دیگر از درمانهای گفتاری، CBT به جای تمرکز بر مسائل گذشته، با مشکلات فعلی شما سر و کار دارد و به دنبال راه های عملی برای بهبود وضعیت ذهنی شما به صورت روزانه است.
کاربرد درمان شناختی رفتاری (CBT)
نشان داده شده است که CBT راهی موثر برای درمان تعدادی از شرایط مختلف سلامت روان است.
علاوه بر افسردگی یا اختلالات اضطرابی، CBT همچنین می تواند به افراد مبتلا به موارد زیر کمک کند:
- اختلال دوقطبی
- اختلال شخصیت مرزی
- اختلالات خوردن – مانند بی اشتهایی و پرخوری
- اختلال وسواس فکری جبری (OCD)
- اختلال هراس
- فوبیاها
- اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
- روان پریشی
- روانگسیختگی
- مشکلات خواب – مانند بی خوابی
- مشکلات مربوط به سوء مصرف الکل
درمان شناختی رفتاری همچنین گاهی اوقات برای درمان افراد مبتلا به بیماری های طولانی مدت استفاده می شود، مانند:
- سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
- سندرم خستگی مزمن (CFS)
- فیبرومیالژیا
- درد مزمن
اگرچه CBT نمی تواند علائم فیزیکی این شرایط را درمان کند، اما می تواند به افراد کمک کند تا بهتر با علائم خود کنار بیایند.
در طول جلسات CBT چه اتفاقی می افتد؟
توصیه می شود، معمولاً یک جلسه در هفته یا هر 2 هفته یک بار با یک درمانگر داشته باشید.
- دوره درمان معمولا بین 6 تا 20 جلسه و هر جلسه 30 تا 60 دقیقه طول می کشد.
- در طول جلسات، شما با درمانگر خود کار خواهید کرد تا مشکلات خود را به بخش های جداگانه خود، مانند افکار، احساسات و اعمال فیزیکی خود تقسیم کنید.
- شما و درمانگرتان این حوزهها را تجزیه و تحلیل خواهید کرد تا در صورت غیرواقعی بودن یا غیر مفید بودن آنها و تأثیری که بر یکدیگر و بر شما دارند، بررسی کنید.
- سپس درمانگر شما میتواند به شما کمک کند تا در مورد چگونگی تغییر افکار و رفتارهای غیر مفید کمک کنید.
- پس از بررسی اینکه چه چیزی می توانید تغییر دهید، درمانگر از شما می خواهد که این تغییرات را در زندگی روزمره خود تمرین کنید و در جلسه بعدی در مورد چگونگی پیشرفت خود صحبت خواهید کرد.
- هدف نهایی درمان این است که به شما بیاموزد مهارت هایی را که در طول درمان آموخته اید در زندگی روزمره خود به کار ببرید.
این باید به شما کمک کند تا مشکلات خود را مدیریت کنید و مانع از تأثیر منفی آنها بر زندگی شما شود، حتی پس از پایان دوره درمان.
مزایا و معایب درمان شناختی رفتاری (CBT)
درمان شناختی رفتاری (CBT) در درمان برخی از مشکلات سلامت روان موثر است، اما ممکن است برای همه موفق یا مناسب نباشد.
برخی از مزایای درمان شناختی رفتاری عبارتند از:
- می توان آن را در مدت زمان نسبتاً کوتاهی در مقایسه با سایر درمان های گفتاری تکمیل کرد.
- ماهیت بسیار ساختار یافته CBT به این معنی است که می توان آن را در قالب های مختلف، از جمله به صورت گروهی، کتاب های خودیاری و آنلاین ارائه کرد.
- راهبردهای مفید و کاربردی را به شما می آموزد که می توان از آنها در زندگی روزمره حتی پس از اتمام درمان استفاده کرد.
- بر ظرفیت فرد برای تغییر خود (افکار، احساسات و رفتارهایشان) تمرکز دارد.
- می تواند به اندازه دارو در درمان برخی از مشکلات سلامت روان موثر باشد و ممکن است در مواردی که دارو به تنهایی مؤثر نبوده است مفید باشد.
برخی از معایب CBT که باید در نظر گرفت عبارتند از:
- شما باید خود را به این فرآیند متعهد کنید تا بیشترین بهره را از آن ببرید – یک درمانگر می تواند به شما کمک کند و به شما توصیه کند، اما آنها به همکاری شما نیاز دارند.
- شرکت در جلسات منظم درمان شناختی رفتاری و انجام هر کار اضافی بین جلسات می تواند زمان زیادی را از شما بگیرد.
- ممکن است برای افرادی که نیازهای پیچیده تری به سلامت روان دارند یا مشکلات یادگیری دارند مناسب نباشد.
- این شامل رویارویی با احساسات و اضطرابهای شماست – ممکن است دورههای اولیهای را تجربه کنید که در آن مضطرب یا از نظر احساسی ناراحت هستید.
- هیچ مشکل گستردهتری در سیستمها یا خانوادهها که ممکن است تأثیر قابلتوجهی بر سلامت و تندرستی افراد داشته باشد را بررسی نمیکند.
برخی از منتقدان همچنین استدلال میکنند که در حالی که درمان شناختی رفتاری به مشکلات فعلی میپردازد و بر مسائل خاص تمرکز میکند، به دلایل احتمالی زمینهای شرایط سلامت روان، مانند دوران کودکی ناخوشایند، نمیپردازد.
نکات پایانی
در کل، درمان شناختی رفتاری (CBT) یک روش گفتار درمانی است که می تواند به شما در مدیریت مشکلات خود با تغییر شیوه تفکر و رفتار کمک کند. بیشتر برای درمان اضطراب و افسردگی استفاده می شود، اما می تواند برای سایر مشکلات سلامت روحی و جسمی مفید باشد.

ارسال نقد و بررسی