داروی اوسلتامیویر (Oseltamivir) که با نام تجاری Tamiflu فروخته می شود، یک داروی ضد ویروسی است که عمدتاً برای درمان و پیشگیری از عفونت آنفولانزا استفاده می شود. داروی اوسلتامیویر توسط Gilead Sciences توسعه یافته و برای استفاده پزشکی در سال 1999 تایید شده است.
مکانیسم عمل داروی اوسلتامیویر
اوسلتامیویر یک مهارکننده نورآمینیداز است، به این معنی که فعالیت آنزیم نورآمینیداز ویروس آنفولانزا را مسدود می کند. نورآمینیداز برای آزادسازی ذرات ویروس تازه تشکیل شده از سلول میزبان ضروری است و به آنها اجازه می دهد تا سلول های دیگر را آلوده کنند. نورآمینیداز نقش کلیدی در تکثیر و انتشار ویروس در بدن دارد.
اسلتامیویر با مهار نورآمینیداز از آزاد شدن ذرات ویروسی تازه تشکیل شده از سلول میزبان جلوگیری می کند. این امر چرخه زندگی ویروس آنفولانزا را مختل می کند، از گسترش عفونت در بدن جلوگیری می کند و شدت و طول مدت علائم آنفولانزا را کاهش می دهد. همچنین این دارو در برابر هر دو ویروس آنفولانزای A و آنفلوانزای B، از جمله سویه هایی که به سایر داروهای ضد ویروسی مقاومت نشان داده اند، موثر است.
اسلتامیویر یک پیش دارو است، به این معنی که باید در کبد به شکل فعال خود یعنی اسلتامیویر کربوکسیلات متابولیزه شود. این متابولیت فعال سپس در جریان خون گردش می کند و به بافت های دستگاه تنفسی می رسد تا اثرات ضد ویروسی خود را اعمال کند.
موارد مصرف داروی اوسلتامیویر
داروی اوسلتامیویر دو کاربرد اصلی دارد:
درمان آنفولانزا
داروی اوسلتامیویر می تواند برای درمان آنفولانزای فصلی بدون عارضه و همچنین گونه های نوظهور آنفلوانزای همه گیر استفاده شود. زمانی موثرتر است که ظرف 48 ساعت پس از شروع علائم شروع شود، زیرا به کاهش طول مدت بیماری به طور متوسط 1 تا 2 روز کمک می کند.
برای درمان آنفولانزای حاد بدون عارضه در بیماران 2 هفته و بالاتر توصیه می شود. برای اثربخشی مطلوب باید ظرف 48 ساعت پس از شروع علائم شروع شود. به کاهش طول مدت علائم آنفولانزا به طور متوسط 1-2 روز کمک می کند.
پیشگیری از آنفولانزا
داروی اوسلتامیویر همچنین می تواند برای کمک به پیشگیری از عفونت آنفولانزا در افرادی که در معرض ویروس قرار گرفته اند، مانند تماس نزدیک افراد آلوده، استفاده شود. همچنین احتمالا برای پیشگیری از آنفولانزا در جمعیت های پرخطر در طول اپیدمی های فصلی تجویز شود. این دارو می تواند در طول فصل آنفولانزا تا 6 هفته مصرف شود.
مقدار و نحوه مصرف داروی اوسلتامیویر
دوز بر اساس سن، وزن، عملکرد کلیه و اندیکاسیون (درمان در مقابل پروفیلاکسی) است. پزشکان باید به دقت استفاده مناسب از اسلتامیویر را در چارچوب اپیدمیولوژی آنفولانزای محلی و الگوهای مقاومت در نظر بگیرند و دارو تجویز کنند.
برای درمان آنفولانزا با تجویز پزشک:
بزرگسالان و نوجوانان: 75 میلی گرم دو بار در روز به مدت 5 روز
کودکان: مقدار مصرف بسته به سن/وزن متفاوت است، معمولاً 30-75 میلی گرم دو بار در روز به مدت 5 روز.
برای پیشگیری از آنفولانزا با تجویز پزشک:
بزرگسالان و نوجوانان: 75 میلی گرم یک بار در روز تا 6 هفته
کودکان: مقدار مصرف بسته به سن/وزن متفاوت است، معمولاً 30-75 میلی گرم یک بار در روز تا 6 هفته.
اسلتامیویر را می توان با غذا یا بدون غذا مصرف کرد. کپسول ها باید به طور کامل بلعیده شوند، در حالی که سوسپانسیون خوراکی را می توان مستقیما مصرف کرد یا با مایعات شیرین مخلوط کرد.
عوارض جانبی داروی اوسلتامیویر
داروی اوسلتامیویر به طور کلی به خوبی تحمل می شود، گاهی عوارض جانبی شامل موارد زیر است:
- دستگاه گوارش: تهوع، استفراغ، اسهال
- اعصاب روان: سردرد، سرگیجه، بی خوابی، رفتار غیر طبیعی
- سایر موارد: خستگی، واکنش های آلرژیک
عوارض جانبی جدیتر نادر هستند، اما میتوانند شامل واکنشهای آلرژیک، اختلالات روانی، و عوارض عصبی مانند تشنج، به ویژه در بیماران اطفال باشند.
برخی از افراد در معرض خطر بیشتری برای عوارض جانبی هستند، از جمله افراد مسن، آنهایی که نارسایی کلیوی دارند و بیمارانی که اختلالات عصبی یا روانی زمینه ای دارند.
پزشکان باید از نظر ایمنی و تحمل، به ویژه هنگام تجویز اسلتامیویر برای افراد در معرض خطر، به دقت نظارت کنند. تنظیم دوز در برخی موارد ضروری است.
اثربخشی داروی اوسلتامیویر
مطالعات بالینی نشان داده است که اسلتامیویر می تواند طول مدت علائم آنفولانزا را 1 تا 2 روز کاهش دهد، در صورتی که ظرف 48 ساعت از شروع علائم مصرف شود. همچنین مشخص شده است که خطر عوارض مرتبط با آنفولانزا مانند ذات الریه، برونشیت و بستری شدن در بیمارستان را کاهش می دهد.
میزان سود بالینی بسته به سویه خاص آنفلوانزا و وضعیت کلی سلامت بیمار متفاوت است. اوسلتامیویر در مقایسه با آنفولانزای B در برابر ویروس های آنفولانزای A موثرتر است.
اگرچه اسلتامیویر درمانی برای آنفولانزا نیست، اما میتواند به کاهش علائم و کاهش خطر ابتلا به بیماریهای جدیتر، به ویژه در افراد حساس کمک کند.
مقاومت داروی اوسلتامیویر
مانند سایر داروهای ضد ویروسی، مقاومت به داروی اوسلتامیویر می تواند ایجاد شود و اثربخشی آن را محدود کند. مقاومت در مورد ویروس های آنفولانزای A شایع تر از آنفولانزای B است. عواملی که ممکن است به مقاومت کمک کنند عبارتند از:
- استفاده گسترده یا نامناسب از دارو
- جهش در ژن نورآمینیداز ویروسی
- مواجهه قبلی با اسلتامیویر یا سایر مهارکننده های نورآمینیداز
نظارت و پایش مداوم الگوهای مقاومت برای راهنمایی استفاده بهینه از اسلتامیویر و سایر داروهای ضد ویروسی آنفولانزا مهم است.
افراد خاص
برخی از افراد بیمار شاید به دوز تخصصی یا نظارت اضافی در هنگام مصرف اسلتامیویر نیاز داشته باشند:
- بیماران اطفال: دوز بر اساس وزن است و ایمنی در کودکان خردسال (کمتر از 1 سال) به خوبی ثابت نشده است.
- بیماران مسن: شاید در معرض خطر بیشتری برای عوارض جانبی باشند و نیاز به تنظیم دوز داشته باشند.
- نارسایی کلیوی: کاهش دوز برای افرادی که عملکرد کلیه آنها کاهش یافته ضروری است.
- بارداری/شیردهی: فواید در مقابل خطرات باید به دقت سنجیده شود.
در این شرایط، متخصصان باید بیماران را از نظر اثربخشی و تحمل درمان با اسلتامیویر به دقت تحت نظر داشته باشند.
نکات پایانی
به طور کلی، استفاده عاقلانه از اسلتامیویر، بر اساس شواهد فعلی و اپیدمیولوژی محلی، می تواند مزایای بالینی در مدیریت آنفولانزا ایجاد کند. با این حال، نظارت مداوم برای مقاومت و انتخاب و نظارت دقیق بیمار برای اطمینان از استفاده ایمن و مؤثر از این داروی ضد ویروسی بسیار مهم است.
داروی اوسلتامیویر (تامیفلو) نقش مهمی در مدیریت آنفولانزا ایفا می کند، اما استفاده از آن مستلزم در نظر گرفتن دقیق عواملی مانند زمان، الگوهای مقاومت و ویژگی های خاص بیمار است. تحقیقات و تلاشهای نظارتی در حال انجام برای اصلاح استفاده مناسب از این داروی ضد ویروسی ادامه دارد.
به طور خلاصه، اوسلتامیویر (تامیفلو) یک داروی ضد ویروسی مهم است که برای درمان و پیشگیری از عفونت آنفولانزا استفاده می شود. با مهار آنزیم نورآمینیداز، تکثیر ویروسی و شدت علائم آنفولانزا را کاهش می دهد. در حالی که استفاده از اسلتامیویر به طور کلی بی خطر است، نیاز به نظارت دقیق برای عوارض جانبی، به ویژه در بیماران پرخطر دارد.

ارسال نقد و بررسی