توده زیر بغل (Axillary Lump) میتواند به دلایل مختلفی مانند عفونتها، بیماریهای خودایمنی، کیستها یا حتی واکنشهای آلرژیک ایجاد شود. این تودهها معمولاً با درد و تورم همراه هستند و در مواردی نشانه ی مشکلاتی جدیتر. تشخیص دقیق از طریق معاینه و آزمایشهای پزشکی انجام میشود. درمانها بسته به علت توده زیر بغل شامل دارو، جراحی یا روشهای پیشرفته است. در صورت بزرگ شدن یا بروز علائم جدید، باید به پزشک مراجعه کرد.
در این مقاله به بررسی علل ایجاد، روشهای تشخیص و راهکارهای درمانی توده زیر بغل میپردازیم.
توده زیر بغل چیست؟
توده زیر بغل (Axillary Lump) به هرگونه تورم، برآمدگی یا تجمع غیرطبیعی بافت در ناحیه زیر بغل گفته میشود. این توده در اثر عوامل خوشخیم، مانند عفونتها و کیستها، یا مشکلات جدیتر مانند سرطان ایجاد می شود. بسته به علت آن، توده زیر بغل میتواند کوچک یا بزرگ، نرم یا سخت، متحرک یا ثابت و دردناک یا بدون درد باشد.
علائم و ویژگی های توده زیر بغل
علائم این نوع از توده بسته به علت آن متفاوت است و میتواند شامل موارد زیر باشد:
- اندازه و قوام توده: کوچک یا بزرگ، نرم یا سفت هستند.
- درد و حساسیت: تودههای عفونی معمولاً دردناک هستند، در حالی که تودههای سرطانی اغلب بدون دردند.
- متحرک یا ثابت بودن: تودههای خوشخیم معمولاً متحرکاند، اما تودههای سرطانی ثابت هستند.
- علائم عمومی: تب، قرمزی و گرما در عفونتها یا کاهش وزن و خستگی در سرطانها.
علل ایجاد توده زیر بغل و انواع آن
علل ایجاد این توده شامل طیف گستردهای از عوامل خوشخیم تا جدی است. این عوامل به شرح زیر هستند:
- عفونتها و التهابها
عفونتها و التهابها از علل رایج توده زیر بغل هستند و میتوانند ناشی از عفونت باکتریایی مانند آبسه یا هیدرادنیت چرکی، عفونت ویروسی مانند HIV یا عفونت قارچی در اثر تعریق زیاد باشند. این عفونتها معمولاً باعث تورم غدد لنفاوی یا تجمع چرک میشوند و با علائمی مانند درد، قرمزی، گرما و تب همراه هستند.
- بیماریهای غدد لنفاوی
بیماریهای غدد لنفاوی نیز میتوانند یکی ازعلت های بروز این نوع توده باشند و شامل تورم لنفاوی ، سرطانهای لنفاوی و متاستاز سرطان از سایر قسمتهای بدن مانند پستان یا ریه هستند. این بیماریها معمولاً با تورم غدد لنفاوی، تودههای سفت و بدون درد، کاهش وزن، تب، و تعریق شبانه همراهند.
- کیستها و تغییرات خوشخیم
کیستهای چربی یا سباسه، که ناشی از انسداد غدد چربی هستند، از علل رایج این تودهها میباشند.
همچنین تغییرات هورمونی مانند دوران قاعدگی، بارداری یا مصرف قرصهای ضدبارداری میتوانند باعث تورم غدد عرق و ایجاد تودههای موقتی در این ناحیه شوند. این تودهها معمولاً بیخطر و غیرسرطانی هستند و معمولا بدون نیاز به درمان خاص خودبهخود از بین می روند.
- واکنشهای آلرژیک یا تحریکی
این واکنشها معمولاً به علت حساسیت به محصولات بهداشتی مانند دئودورانتها، لوسیونها یا عطرها رخ میدهند. استفاده از محصولات حاوی مواد شیمیایی میتواند باعث تحریک پوست و غدد عرق، ایجاد قرمزی، تورم و گاهی تودههای کوچک در زیر بغل شود.
همچنین، واکنش به تراشیدن یا اصلاح موهای زیر بغل نیز میتواند باعث التهاب و تشکیل تودههای موقت شود.
- بیماریهای خودایمنی
این بیماریها زمانی رخ میدهند که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافتهای سالم حمله میکند. در این شرایط، اغلب غدد لنفاوی زیر بغل متورم می شوند. بیماریهایی مانند لوپوس و آرتریت روماتوئید میتوانند باعث التهاب و تورم غدد لنفاوی در نواحی مختلف بدن، از جمله زیر بغل، شوند. این بیماریها معمولاً با علائمی مانند درد مفاصل، خستگی، تب و مشکلات پوستی همراه هستند.
- آسیب یا جراحی در ناحیه
ضربه یا آسیب به ناحیه زیر بغل گاهی منجر به کبودی، تورم یا التهاب می شود که به شکل یک توده قابل لمس ظاهر میشود. همچنین، جراحیهایی مانند عملهای مرتبط با سرطان پستان یا برداشتن غدد لنفاوی میتوانند باعث تشکیل تودههایی در این ناحیه به دلیل التهاب یا تجمع مایعات شوند. این تودهها معمولاً به مرور زمان بهبود مییابند، اما در مواردی که تودهها بزرگ یا دردناک شوند، نیاز به ارزیابی پزشک دارند.
آیا واکسن می تواند باعث ایجاد توده زیر بغل شود؟
بله، واکسنها میتوانند باعث ایجاد تودههای موقتی زیر بغل شوند. این تودهها معمولاً نتیجه واکنش طبیعی سیستم ایمنی بدن به واکسن هستند. در بسیاری از واکسنها، بهویژه واکسنهای مرتبط با بیماریهای ویروسی مانند واکسن آنفولانزا یا واکسن کووید-19، غدد لنفاوی زیر بغل به دلیل فعال شدن سیستم ایمنی متورم می شوند.
این تورم معمولاً بهطور موقت است و چند روز پس از واکسیناسیون از بین میرود. در صورتی که توده پس از چند روز همچنان باقی بماند، دردناک شود یا علائم دیگری مانند تب یا خستگی شدید به همراه داشته باشد، بهتر است با پزشک مشورت کنید.
روشهای تشخیص توده زیر بغل
تشخیص دقیق این توده نیازمند معاینه بالینی و انجام آزمایشهای تخصصی است. روشهای رایج شامل موارد زیر هستند:
- معاینه فیزیکی:
پزشک توده را از نظر اندازه، قوام، حساسیت به لمس و حرکتپذیری بررسی میکند. ویژگیهای خاص توده میتوانند نشاندهنده خوشخیم یا بدخیم بودن آن باشند.
- آزمایشهای خونی:
برای بررسی عفونتها، بیماریهای خودایمنی یا اختلالات خونی.
- تصویربرداریها:
- سونوگرافی برای تعیین ماهیت توده (جامد یا کیستیک).
- ماموگرافی اگر شک به سرطان پستان وجود داشته باشد.
- MRI یا CT اسکن برای بررسی دقیقتر در موارد مشکوک به سرطان.
- بیوپسی یا نمونهبرداری:
در صورتی که توده مشکوک به سرطان باشد، پزشک از آن نمونهبرداری می کند تا نوع سلولهای موجود در آن مشخص شود.
روشهای درمان توده زیر بغل
درمان این نوع از توده بسته به علت آن متفاوت است و میتواند شامل موارد زیر باشد:
درمانهای دارویی
- آنتیبیوتیکها برای عفونتهای باکتریایی.
- داروهای ضدقارچ در موارد عفونت قارچی.
- داروهای ضدالتهاب یا استروئیدی برای کاهش تورم ناشی از بیماریهای خودایمنی یا التهاب.
درمان از طریق جراحی و تخلیه
در مواردی که توده زیر بغل ناشی از کیستها، لیپومها یا سایر مشکلات پوستی باشد، جراحی و تخلیه ضروری است. در این روشها، پزشک توده را به طور کامل یا جزئی از بدن خارج می کند. این درمان معمولاً در صورتی انجام میشود که توده باعث درد، رشد سریع، یا نگرانی از نظر زیباییشناسی یا سلامت باشد.
تخلیه تودههای عفونی یا آبسهها نیز شامل تخلیه چرک و تمیز کردن ناحیه برای جلوگیری از عفونتهای بیشتر است. جراحی برای برداشتن تودهها معمولاً تحت بیحسی موضعی یا عمومی انجام میشود و پس از عمل غالبا نیاز به مراقبتهای خاصی مانند آنتیبیوتیکها برای پیشگیری از عفونت می باشد.
شیمیدرمانی و پرتودرمانی
شیمیدرمانی و پرتودرمانی در مواردی که توده زیر بغل ناشی از سرطان باشد، به عنوان درمانهای اصلی استفاده میشوند.
- شیمیدرمانی از داروهایی استفاده میکند که به سلولهای سرطانی حمله کرده و آنها را از بین میبرد. این درمان میتواند به کاهش اندازه تودهها و پیشگیری از گسترش سرطان کمک کند. شیمیدرمانی گاهی به صورت خوراکی یا تزریقی انجام می شود و معمولاً در ترکیب با سایر روشهای درمانی مانند جراحی یا پرتودرمانی استفاده میشود.
- پرتودرمانی از تابش پرتوهای با انرژی بالا برای از بین بردن یا کوچک کردن تودههای سرطانی استفاده میکند. این روش معمولاً پس از جراحی برای از بین بردن سلولهای سرطانی باقیمانده یا در مواردی که جراحی امکانپذیر نباشد، به کار میرود.
درمان های خانگی برای تورم غدد لنفاوی
درمانهای خانگی برای تورم غدد لنفاوی معمولاً به تسکین علائم کمک میکنند، اما مهم است که در صورت ادامه تورم یا بدتر شدن علائم، به پزشک مراجعه کنید. برخی از درمانهای خانگی عبارتند از:
- کمپرس گرم یا سرد: استفاده از یک پارچه گرم و مرطوب یا کمپرس سرد بر روی ناحیه متورم میتواند به کاهش درد و التهاب کمک کند.
- استراحت: استراحت کافی به بدن کمک میکند تا با عفونت یا التهاب مبارزه کند و روند بهبود تسریع شود.
- داروهای مسکن بدون نسخه: داروهایی مانند ایبوپروفن یا پاراستامول میتوانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند.
- هیدراسیون مناسب: نوشیدن آب کافی به بدن کمک میکند تا سیستم ایمنی عملکرد بهتری داشته باشد و به کاهش التهاب کمک کند.
- استفاده از داروهای گیاهی: برخی گیاهان مانند زنجبیل و زردچوبه خواص ضدالتهابی دارند که میتوانند به کاهش تورم غدد لنفاوی کمک کنند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر توده زیر بغل شما دارای یکی از ویژگیهای زیر باشد، بهتر است فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- رشد سریع یا اندازه بزرگتر از ۲ سانتیمتر.
- دردناک یا حساس به لمس.
- همراه با علائم سیستمیک مانند تب، کاهش وزن یا خستگی.
- پایدار بودن بیش از دو هفته.
- سخت، ثابت و غیرمتحرک.
نکات پایانی
بیشتر تودههای زیر بغل بهطور طبیعی و بدون نیاز به درمان خاصی از بین میروند، هرچند این فرآیند ممکن است چند هفته به طول بیانجامد. در برخی موارد، عفونتهای جدید، دریافت واکسن یا مشکلات پوستی میتوانند منجر به ایجاد تودهای جدید در ناحیه زیر بغل شوند. با این حال، اکثر این تودهها بیضرر و غیرسرطانی هستند. برای اطمینان از سلامت، بررسی دقیق و تشخیص بهموقع بسیار مهم است، چرا که این امر میتواند به درمان سریعتر و مؤثرتر کمک کند.

ارسال نقد و بررسی