امروزه در قرنی زندگی می‌کنیم که با دسترسی به اینترنت می‌توانیم به راحتی در مورد انواع داروها و بیماریها اطلاعات کسب کنیم. این امر به ما کمک می‌کند تا با نگاهی باز از یک دارو استفاده کنیم و یا در صورت بروز اولین علائم سریعا به پزشک مراجعه کنیم.
در این مقاله قصد داریم به معرفی داروی متوترکسات بپردازیم. در پایا ن این مقاله شناخت کاملی به این دارو خواهید داشت. به این نکته توجه داشته باشید که این مقاله هرگز به معنای استفاده یا عدم استفاده از این دارو نیست. هدف این مقاله تنها افزایش آگاهی است.
متوترکسات چیست؟
این دارو برای درمان انواع خاصی از بیماریهای نئوپلاستیک، پسوریازیس شدید، آرتریت، روماتئوید بزرگسان استفاده می‌شود. این دارو تنها علائم بیماری را از بین نمی‌برد که باعث درمان بیماری می‌شود.
این دارو برای درمان بیماریهای التهای مانند بیماری کرون روده نیز تجویز می‌گردد. این دارو برای درمان برخی از سرطانها و بیماریهایی که در اثر نقص سیستم ایمنی بدن به وجود آمده‌اند مفید است. اگر بخواهیم به اثرات این دارو بر بیماریها اشاره کنیم، می‌توانیم موارد زیر را نام ببریم:
- سرطان پستان
- کوریوکارسینومای بارداری
- کوریوادنومای تخمدان
- مول هیداتیفرم
- سرطانهای اپیدرموئید سر و گردن
- نوع پیشرفته لنفوم پوستی
- نوع بیشرفته سرطان ریه
این دارو به شکل قرص و آمپول تزریقی در بازار دارویی موجود است.
نحوه مصرف
مقدار مصرف داروی متوترکسات به نوع بیماری و شدت آن بستگی دارد. به طور کلی شرایط مصرف این دارو به صورت زیر است:
- بیماریهای نئوپلاستیک (تجویز به صورت خوراکی در دوز پایین است)
- کارسینوما و بیماریهای مشابه تروفوبلاستیک ( برای یک دوره 5 روزه، این دارو به صورت خوراکی یا تزریقی در دوز 15 تا 30 میلیگرم تجویز می‌شود. سپس یک یا چند هفته توقف و دوباره این دوره 5 روزه آغاز می‌گردد)
- لوسمی ( در این بیماری مصرف 30 میلیگرم در طی 4 الی 6 هفته توصیه می‌شود)
- لنفوم ( در این بیماری معمولا 10 تا 25 میلیگرم مصرف روزانه این دارو به مدت 4 تا 8 روز توصیه می‌شود، تعداد دوره‌های تکرار به نظر پزشک بستگی دارد، معمولا دوره‌های استراحت 7 تا 10 روز است)
- لنفوم پوستی ( اگر بیمار در مراحل اولیه بیماری باشد، معمولا 5 تا 50 میلیگرم از این دارو یکبار در هفته استفاده می‌شود. اگر پاسخ به این درمان ضعیف باشد، این دارو در دوزهای 15 تا 37 میلیگرم دو بار در هفته تجویز می‌گردد)
- آتریت روماتوئید بزرگسالان ( این دارو در دوزهای 7.5 میلیگرم یکبار در هفته و یا 2.5 میلیگرم در فواصل 12 ساعته برای سه دوره و یکبار در هفته تجویز می‌گردد)
- پسوریازیسن ( به صورت خوراکی یا وریدی 10 تا 25 میلیگرم در هفته تجویز می‌گردد و یا به صورت 2.5 میلیگرم هر دوازده ساعت یکبار به مدت سه روز توصیه می‌شود)
این دارو را باید آخر شب و با معده خالی مصرف کرد. به این نکته توجه داشته باشید که مصرف این دارو با غذا باعث بروز حالت تهوع می‌شود. مصرف روزانه 1 میلیگرم فولیک اسید همراه با این دارو از عوارض جانبی آن می‌کاهد.
چه کسانی نباید از متوترکسات استفاده کنند؟
اگر دارای شرایط زیر هستید، نباید از متوترکسات استفاده کنید:
- بیماران پسوریازیس و آرتریت روماتوئید مبتلا به الکلیسم
- بیماران مبتلا به بیماریهای کبدی
- بیماران مبتلا به نقص سیستم ایمنی بدن
- بیماران مبتلا به اختلالات خونی از جلمه نارسایی مغز استخوان، کاهش گلبولهای سفید خون و کاهش پلاکتهای خونی
عوارض جانبی متوترکسات
عوارض جانبی بخشی از هویت هر دارویی است، اما اگر پزشک دارویی را برای شما تجویز می‌کند، بی‌شک اثرات مثبت آن بیشتر از عوارض جانبی آن است، عوارض جانبی این دارو به شرح زیرند:
- مشکلات گوارشی مانند تهوع و استفراغ
- تشنج
- اسهال
- تب
- سردرد
- تاری دید
- سرگیجه
- خون در مدفوع و ادرار
- تغییر میزان ادرار
- زردی پوست
- تورم بدن
- خستگی بیش از حد
- تنگی نفس
- سرفه خشک
- علائم آنفولانزا
- مدفوع کم رنگ
- زخم دهانی
تداخلات دارویی متوترکسات
تداخل دارویی مسئله مهمی است که در مصرف هر دارو باید به آن توجه داشت. داروی متوترکسات با داروهای زیر تداخل دارد:
- تتراسیکلین
- فنی توئین
- پنی سیلین
- ناپروکسن
- آیوکساگلات
- لانسوپرازول
- سولینداک
- نابومتون
- نیتروس
بدیهی است که این لیست شامل تمامی تداخلات دارویی این دارو نمی‌شود. بنابراین بهتر است قبل از مصرف این دارو با پزشک و یا داروساز مشورت کنید.
داروهای مشابه متوترکسات
اگر به این دارو دسترسی نداشتید، می‌توانید از داروهای مشابه استفاده کنید:
- فلودرابین فسفات
- کاپسیتابین
- مرکاپیوپورین
- فلورواوراسیل
- تری متوپریم
- پرالاترکسات
- کلوفارابین
- نلاربین
- آپرمیلاست
- لورلاتینیب
موارد مهم در مصرف متوترکسات
اگر می‌خواهید از این دارو استفاده کنید، به موارد زیر توجه داشته باشید:
- در طول مصرف این دارو، واکسن سرخک، اوریون، سرخچه، فلج اطفال، روتاویروس، تیفوئید، تب زرد، آبله مرغان و آنفولانزا نزنید.
- اگر از این دارو استفاده می‌کنید، در برابر نور خورشید و یا نورهای یو.وی مانند تختهای برنز قرار نگیرید.
- در طول مصرف این دارو، از الکل استفاده نکنید.
آیا مصرف متوترکسات در دوران بارداری مجاز است؟
دوران بارداری دوران بسیار حساسی است و مصرف هر چیزی اثر مستقیم بر جنین و نحوه رشد آن دارد. مصرف این دارو در دوران بارداری ممنوع است.
سلامتی گنجینه‌ای است که جایگزینی برای آن نیست، مراقب سلامتی خود باشید!
برای تهیه بهترین محصولات و مکملهای دارویی به سایت داروخانه آنلاین مراجعه کنید.
