قارچ صدفی گونه ای از قارچ می باشد که در بیشتر قسمت های دنیا یافت می شود. قارچ صدفی در نواحی معتدل و گرمسیر رشد می کند و از موادی که در حال پوسیدن هستند مانند درخت های پوسیده شده تغذیه می کند. حدود40 نوع قارچ صدفی وجود دارد و همه انواع آن خوراکی می باشند. قارچ صدفی به دلیل خواص بی شمار خود در سلامتی بدن، از قرن های پیش در طب سنتی استفاده می شده است.
قارچ صدفی چیست؟
قارچ صدفی به دلیل بافت لطیف و طعم ملایم و خوش طعم خود در سراسر جهان محبوبیت زیادی دارد. قارچ ها به طور معمول دارای کلاهک های پهن، نازک، صدف مانند یا بادبزنی هستند. رنگ آن ها سفید، خاکستری یا قهوه ای مایل به زرد هستند و سطح زیرین آن را آبشش ها پوشانده اند. کلاهک‌ها گاهی اوقات لبه دار هستند و می‌توانند در دسته‌هایی از قارچ‌های کوچک یا به‌صورت جداگانه به‌عنوان قارچ‌های بزرگ تر یافت شوند. قارچ صدفی گران‌تر از قارچ‌های دکمه‌ای سفید است، اما نسبت به قارچ‌های کمیاب‌تر مانند مورل ارزان‌تر است.
ارزش غذایی قارچ صدفی
قارچ صدفی حاوی فیبر، پروتئین نیاسین، فولات، زینک، پتاسیم و فسفر می باشد. آنتی اکسیدان و ویتامین D نیز در این قارچ موجود است و فواید بسیاری برای سلامتی بدن دارد. قارچ صدفی همچنین کربوهیدرات کمی دارد و مناسب افرادی است که از رژیم کم کربوهیدرات استفاده می کنند. در ادامه به برخی از مهم ترین ویژگی های قارچ صدفی اشاره خواهیم کرد.
منبع غنی آنتی اکسیدان
قارچ صدفی سرشار از آنتی اکسیدان است. ترکیبات فنلی یافت شده در عصاره قارچ صدفی P. ostreatus مانند کلروژنیک اسید، نارینژنین و گالیک اسید خواص آنتی اکسیدانی بسیاری برای بدن دارد. آمینو اسید ارگوتیونین که اثرات آنتی اکسیدانی قوی دارد نیز در قارچ صدفی موجود است. آزمایش های انجام گرفته بر روی حیوانات نشان داده است عصاره این قارچ در کاهش آسیب های کبدی ناشی از مواد شیمیایی سمی موثر است. همچنین این گیاه بر کاهش مارکرهای التهابی خاصی از جمله مالون دی آلدئید در موش های مسن موثر بوده است. اگرچه تحقیقات آزمایشگاهی بر روی حیوانات نشان داده خواص آنتی اکسیدانی قارچ صدفی از آسیب به سلول ها محافظت می کند اما برای تایید اثربخشی آن بر روی انسان ها هنوز به مطالعات زیادی نیاز است.
موثر بر قند خون
محققان بر این باورند که قارچ صدفی ممکن است بتواند به تنظیم سطح قند خون یاری رساند. مطالعه ای بر روی 22 فرد مبتلا و غیر مبتلا به دیابت نوع دوم نشان داد مصرف پودر P. ostreatus سطح قند خون این افراد را بعد از غذا خوردن کاهش داده است. نویسندگان این مقاله عقیده داشتند مصرف این قارچ از تولید برخی پروتئین ها که قند خون را افزایش می دهد جلوگیری می کند و مصرف قند توسط بافت های بدن را نیز افزایش می دهد. بررسی دیگری نیز بر روی 27 مرد مبتلا به دیابت نوع 2 و فشار خون بالا نشان داد با خوردن روزانه 3 گرم پودر P. ostreatus در سه ماه، کاهش قابل توجهی در هموگلوبین A1c (نشانگر کنترل طولانی مدت قند خون) دیده شده است.
تقویت کننده سیستم ایمنی بدن
تاثیر عصاره قارچ صدفی بر سیستم ایمنی بدن به چند شکل می تواند باشد. پلوران که نوعی فیبر بتاگلوکان است و از P. ostreatus گرفته می شود خواص تعدیل کننده برای سیستم ایمنی بدن دارد. مطالعات نشان داده اند پلوران نقش موثری در بهبود علائم عفونت های مکرر دستگاه تنفسی در کودکان دارد و همچنین از بروز عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی در ورزشکاران جلوگیری می کند. همچنین در مطالعه دیگری بر روی 41 نفر و در مدت 8 هفته نشان داده شد که در قیاس با دارونما مصرف روزانه مکمل قارچ صدفی می تواند مولکول اینترفرون گاما را فعال سازد. این مولکول در محافظت از بدن در برابر عفونت نقش مهمی ایفا می کند و سیستم ایمنی بدن را بهبود می بخشد. با وجود تحقیقات بسیار هنوز نیاز به مطالعات بیشتری بر روی اثربخشی قارچ صدفی بر روی سیستم ایمنی بدن می باشد.
موثر در سلامت قلب
قارچ صدفی می تواند با اثرگذاری بر روی کلسترول، قند خون و فشار خون بالا به بهبود سلامت قلب یاری رساند. قارچ صدفی حاوی فیبرهایی به نام بتاگلوکان است که در سلامت قلب نقش مهمی دارد. بتاگلوکان ها با تخمیر توسط باکتری های روده و تولید اسیدهای چرب زنجیره کوتاه باعث کاهش کلسترول در خون می شوند. در یک آزمایش کنترل شده تصادفی کوچک بر روی 20 نفر و در سال 2011 نشان داده شد افرادی که سوپی حاوی 30 گرم P. ostreatus خشک را در 21 روز مصرف کردند سطح پایین تری گلیسیرید، کلسترول کل و میزان کلسترول LDL اکسیده شده در مقایسه با دارونما داشتند. کاهش این عوامل می تواند از ریسک ابتلا به حملات قلبی بکاهد اما همچنان برای تایید این مسئله به تحقیقات بیشتری نیاز است.
خواص ضد تومور
تحقیقات آزمایشگاهی و حیوانی نشان داد قارچ صدفی می تواند اثرات ضد توموری داشته باشد. این خاصیت قارچ صدفی در مورد انسان ها هنوز به اثبات نرسیده است.
اثرات ضد التهابی
قارچ صدفی حاوی ترکیبات ضد التهاب می باشد و در مطالعه انجام شده بر روی موش ها در سال 2020 نشان داده شده عصاره قارچ صدفی می تواند در کاهش التهاب القا شده پنجه موثر باشد.
مفید برای روده
مطالعه انجام شده بر روی موش ها در سال 2021 نشان داد در موش های چاقی که در رژیم آنها از قارچ صدفی استفاده شده بود رشد باکتری های بیماری زا کاهش و تولید اسیدهای چرب مفید با زنجیره کوتاه در روده افزایش یافته بوده است.
طرز پخت قارچ صدفی
مانند همه قارچ‌ها، قارچ صدفی نیز تقریباً مانند اسفنج عمل می‌کند و آب را جذب می‌کند. بنابراین آنها را حتی به خاطر تمیز کردنشان در آب نگذارید. قارچ صدفی پرورشی معمولاً به تمیز کردن زیادی نیاز ندارد و به سادگی هر تکه را در با یک دستمال کاغذی خشک پاک کنید. قارچ های تمیز شده را می توان تفت داد، سرخ کرد، آب پز، برشته، سرخ شده یا کبابی کرد.
در حالی که می‌توانید قارچ صدفی را به صورت خام مصرف کنید و می‌توان آنها را به سالاد اضافه کرد، اما وقتی نپخته باشند طعم کمی فلزی دارند. پخت و پز عطر و طعم لطیف آنها را نشان می دهد و بافت اسفنجی آنها را به چیزی منحصر به فرد مخملی تبدیل می کند. توصیه می کنیم از قارچ صدفی برای غذاهای پخته و از قارچ دکمه ای برای سالاد و سایر غذاهای خام استفاده کنید.
نکات پایانی
قارچ صدفی بدلیل خاصیت آنتی اکسیدانی، فواید بسیاری برای سلامتی بدن دارد. از آنجایی که بیشتر قارچ های صدفی موجود در گلخانه ها کشت می شوند، در تمام طول سال در دسترس هستند. گونه های وحشی آن در فصل پاییز یافت می شوند. به دنبال قارچ ها یا خوشه هایی از قارچ ها با بافتی روشن و فنری و بدون لکه های پژمرده یا تیره باشید. این لکه‌ها نشان می‌دهد که قارچ‌ها رطوبت را جذب کرده و شروع به خراب شدن کرده‌اند. قارچ های خشک شده باید در ظرف دربسته و با عطر دلپذیر باشند. شما می توانید ضمن مطالعه مجله سلامت داروخانه آنلاین، با استفاده از کیت پرورش قارچ، سعی کنید قارچ صدفی خود را پرورش دهید.
