داروی کلسیم دوبسیلات چیست؟ موارد مصرف و عوارض جانبی

کلسیم دوبسیلات یک دارویی است که در درجه اول به دلیل خواص محافظتی عروقی آن شناخته شده است. این نمک کلسیم اسید دوبسیلیک بوده و معمولا در درمان بیماری های عروقی مختلف از جمله استاز وریدی مزمن، هموروئید و رتینوپاتی دیابتی استفاده می شود. کلسیم دوبسیلات معمولا با نام تجاری دوکسیوم (Doxium) در بازار موجود است.

کلسیم دوبسیلات چیست؟

کلسیم دوبسیلات یک داروی محافظ عروق بوده که برای درمان اختلالات عروقی مانند رتینوپاتی دیابتی، هموروئید، ادم محیطی و نارسایی‌های عروقی مزمن استفاده می‌شود. این دارو با کاهش نفوذپذیری مویرگ‌ها، تنظیم جریان خون و کاهش ویسکوزیته خون عمل می‌کند و به بهبود گردش خون در عروق کوچک کمک می‌نماید.

فواید استفاده از کلسیم دوبیسلات

کلسیم دوبسیلات یک داروی محافظ عروق است که در درمان چندین اختلال عروقی و شرایط مرتبط کاربرد دارد. مهم‌ترین موارد مصرف این دارو عبارتند از:

رتینوپاتی دیابتی: کلسیم دوبسیلات به بهبود عملکرد عروق خونی در شبکیه چشم کمک کرده و از پیشرفت بیماری جلوگیری می‌کند.

هموروئید: این دارو به کاهش التهاب و ناراحتی‌های ناشی از هموروئید کمک می‌کند و دیواره‌های عروقی را تقویت می‌کند.

ادم محیطی: کلسیم دوبسیلات به کاهش ورم و احتباس مایعات در بدن کمک می‌کند.

نارسایی‌های عروقی مزمن: این دارو به بهبود گردش خون و کاهش علائم مرتبط با نارسایی‌های عروقی کمک می‌نماید.

علائم واریس: کلسیم دوبسیلات می‌تواند به کاهش علائم واریس و بهبود وضعیت عروق کمک کند.

کاهش نفوذپزی مویرگی: کلسیم دوبسیلات با برهمکنش با زنجیره های کلاژن در غشای پایه و تعدیل واسطه های بیوشیمیایی که نفوذپذیری اندوتلیال را افزایش می دهد، دیواره های مویرگی را تثبیت می کند. این به کاهش نشت خون و بهبود عملکرد میکروسیرکولاتور کمک می کند.

این ویژگی‌ها باعث می‌شود که کلسیم دوبسیلات به عنوان یک گزینه مؤثر در مدیریت مشکلات عروقی در نظر گرفته شود.

نحوه ی عملکرد داروی کلسیم دوبسیلات

 کلسیم دوبسیلات با کاهش نفوذپذیری مویرگ ها (رگ های خونی کوچک) عمل می کند، به این معنی که مقدار مایعی را که از این رگ ها به بافت های اطراف نشت می کند کاهش می دهد و به کاهش تورم و التهاب کمک می کند. تمایل پلاکت ها به جمع شدن را کاهش می دهد که خطر لخته شدن خون را کاهش می دهد.

این دارو همچنین ویسکوزیته خون را کاهش می‌دهد و باعث می‌شود خون در رگ‌ها روان‌تر شود. کلسیم دوبسیلات با افزایش تولید اکسید نیتریک، مولکولی که به طور طبیعی به گشاد شدن رگ‌های خونی و بهبود گردش خون کمک می‌کند، به آرامش رگ‌های خونی کمک می‌کند.

کاهش نفوذپذیری مویرگی: اندوتلیوم مویرگی را تثبیت می کند، در نتیجه نفوذپذیری را کاهش می دهد و از نشت بیش از حد مایعات و پروتئین ها به بافت های اطراف جلوگیری می کند. این عمل به حفظ یکپارچگی و عملکرد عروق کمک می کند.

مهار تجمع پلاکتی: کلسیم دوبسیلات تجمع پلاکتی را کاهش می دهد که به بهبود جریان خون و کاهش خطر تشکیل ترومبوز کمک می کند. این به ویژه در شرایطی مانند نارسایی مزمن وریدی مفید است.

فعالیت آنتی اکسیدانی: کلسیم دوبسیلات دارای خواص آنتی اکسیدانی است که با خنثی کردن رادیکال های آزاد از سلول های اندوتلیال در برابر استرس اکسیداتیو محافظت می کند. این عمل به جلوگیری از آسیب به عروق خونی کمک می کند و از سلامت کلی عروق حمایت می کند.

بهبود رئولوژی خون: کلسیم دوبسیلات با کاهش ویسکوزیته خون، میکروسیرکولاسیون را تقویت می کند و اکسیژن و مواد مغذی بهتری را به بافت ها می رساند.

آرامش وابسته به اندوتلیوم: مصرف کلسیم دوبسیلات سنتز اکسید نیتریک را تقویت می کند و منجر به اتساع عروق و بهبود عملکرد اندوتلیال می شود که برای حفظ جریان خون طبیعی بسیار مهم است.

تعدیل فاکتورهای رشد: کلسیم دوبسیلات فعالیت فاکتور رشد اندوتلیال عروقی (VEGF) را مهار می کند که با افزایش نفوذپذیری عروق و نئوواسکولاریزاسیون در شرایطی مانند رتینوپاتی دیابتی همراه است.

فرم دارویی کلسیم دوبیسلات

کلسیم دوبسیلات برای استفاده از راه خوراکی (قرص) در دسترس است.

نحوه ی مصرف کلسیم دوبسیلات

 کلسیم دوبسیلات باید طبق دستور پزشک یا دستورالعمل های زیر با تایید پزشک مصرف شود:

مقدار مصرف: دوز معمول توصیه شده برای بزرگسالان بین 0.5 تا 1 گرم در روز است که می توان آن را به دو یا سه دوز تقسیم کرد. برای شرایط خاص مانند میکروآنژیوپاتی دیابتی، دوزها ممکن است از 1.5 تا 2 گرم در روز در طول درمان اولیه متغیر باشد که بر اساس شدت تنظیم می شود.

نحوه مصرف: مصرف کلسیم دوبزیلات به صورت خوراکی همراه با غذا یا بلافاصله بعد از غذا برای به حداقل رساندن ناراحتی های گوارشی مهم است. کپسول ها را باید به طور کامل با آب بلعید و از خرد کردن یا جویدن خودداری کنید.

مدت زمان: مدت درمان به طور معمول از چند هفته تا چند ماه متفاوت است، بسته به شرایط خاص تحت درمان و پیشرفت آن.

مشاوره: همیشه دستورالعمل های پزشک خود را در مورد دوز و مدت زمان دنبال کنید و در مورد عوارض جانبی یا تداخلات احتمالی با سایر داروها صحبت کنید. ضروری است از تجاوز به مقدار توصیه شده خودداری شود و در صورت بروز عوارض جانبی با پزشک مشورت شود.

عوارض جانبی داروی کلسیم دوبسیلات

کلسیم دوبسیلات معمولاً عوارض جانبی نادری دارد، اما در صورت بروز، بیماران باید به پزشک خود اطلاع دهند. عوارض جانبی شامل موارد زیر است:

• اختلالات گوارشی: شایع‌ترین عوارض شامل درد شکم، اسهال، تهوع و استفراغ است.
• تب و درد مفاصل: برخی بیماران بعد از مصرف کلسیم دوبیسلات دچار تب و درد مفاصل می شوند.
• حساسیت‌های پوستی: واکنش‌های آلرژیک مانند خارش، کهیر و ورم صورت نیز ممکن است رخ دهد.
• نوتروپنی: در موارد بسیار نادر، ممکن است تعداد گلبول‌های سفید خون کاهش یابد که می‌تواند خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهد.

این عوارض معمولاً پس از قطع دارو به سرعت بهبود می‌یابند. در صورت بروز هرگونه عارضه غیرمعمول یا شدید، مشاوره با پزشک ضروری است.

هشدار مصرف داروی کلسیم دوبسیلات

موارد احتیاطی در مصرف کلسیم دوبسیلات شامل نکات زیر است:

بارداری و شیردهی: مصرف کلسیم دوبسیلات در سه ماهه اول بارداری توصیه نمی‌شود، زیرا ممکن است بر سلامت جنین تأثیر منفی بگذارد. در سه ماهه دوم و سوم نیز باید تحت نظر پزشک مصرف شود. همچنین، این دارو در دوران شیردهی توصیه نمی‌شود.

حساسیت: افرادی که سابقه حساسیت شدید به کلسیم دوبسیلات یا هر یک از ترکیبات آن دارند، نباید این دارو را مصرف کنند. در صورت بروز راش پوستی یا واکنش‌های آلرژیک، باید مصرف دارو فوراً قطع شود و به پزشک مراجعه گردد.

نارسایی کلیوی: در بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی، دوز دارو باید کاهش یابد و نیاز به نظارت دقیق بر سطح کلسیم سرم وجود دارد.

آگرانولوسیتوز: در موارد نادر، این دارو می‌تواند منجر به کاهش تعداد گلبول‌های سفید خون (آگرانولوسیتوز) شود که خطر ابتلا به عفونت را افزایش می‌دهد. علائم شامل تب بالا و عفونت‌های ناحیه دهان و گلو است.

تداخلات دارویی: مصرف همزمان کلسیم دوبسیلات با سایر مکمل‌ها یا داروهای حاوی کلسیم می‌تواند منجر به افزایش سطح کلسیم خون شود. همچنین، ممکن است اثرات برخی داروها مانند دیگوکسین و تتراسیکلین‌ها را کاهش دهد.

رعایت این موارد احتیاطی می‌تواند به افزایش ایمنی و اثربخشی درمان با کلسیم دوبسیلات کمک کند.

نکات پایانی

کلسیم دوبسیلات یک آنتی اکسیدان بوده که برای درمان رتینوپاتی دیابتی استفاده شده است، که در آن پیشرفت بیماری را در طول درمان خوراکی طولانی مدت با کاهش نفوذپذیری عروقی کاهش می دهد و منجر به بهبود حدت بینایی می شود.

این نه تنها به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل می کند، بلکه تولید اندوتلیال اکسید نیتریک را نیز تحریک می کند. در مطالعات اولیه، شایع‌ترین واکنش‌های نامطلوب به کلسیم دوبسیلات پس از مصرف خوراکی، اختلالات گوارشی و گاهی اوقات، عصبی بودن و تب بود.