فتوتراپی نوعی درمان است که از اشعه ماوراء بنفش برای درمان بیماری های پوستی استفاده می کند. فتوتراپی می تواند علائم پسوریازیس و اگزما را کاهش دهد. این شکل از درمان برای همه سنین بی خطر است و یک درمان رایج برای زردی نوزادان است. در این مقاله به بررسی این روش درمانی بیشتر می پردازیم.
فتوتراپی چیست؟
فتوتراپی که به عنوان نور درمانی نیز شناخته می شود، یک روش درمانی رایج است که از نورهای درخشان و فرابنفش (UV) روی پوست، استفاده می کند. فتوتراپی می تواند انواع مختلفی از بیماری های پوستی از جمله پسوریازیس و اگزما را درمان کند.
نور فرابنفش چیست؟
انواع مختلفی از اشعه ماوراء بنفش (UV) یا تابش فرابنفش وجود دارد که بخشی از طیف الکترومغناطیسی است. خورشید نور UV تولید می کند که به زمین می رسد. نور ماوراء بنفش به شما کمک می کند ویتامین D تولید کنید که برای کمک به بقای بدن شما ضروری است. قرار گرفتن بیش از حد در معرض اشعه ماوراء بنفش می تواند به پوست شما آسیب برساند.
نور ماوراء بنفش مورد استفاده در فتوتراپی همان نوع نوری است که از خورشید ساطع می شود. پزشک قدرت نور را کنترل می کند و مدت زمانی را که پوست شما در معرض اشعه ماوراء بنفش قرار می گیرد نظارت می کند تا از آسیب پوست جلوگیری کند.
انواع پرتوهای فرابنفش
بر اساس نوع اشعه ماوراء بنفش و اندازه طول موج انواع مختلفی از اشعه ماوراء بنفش برای اقدامات پزشکی وجود دارد:
UVB: اشعه ماوراء بنفش B دارای طول موج متوسطی است که به لایه بالایی پوست شما می رسد. قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور UVB می تواند باعث آفتاب سوختگی شود.
UVA: اشعه ماوراء بنفش A دارای طول موج بلندی است که به دو لایه اول پوست شما می رسد و شرایطی را که بر این مناطق عمیق تر پوست تأثیر می گذارد، درمان می کند. قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور UVA می تواند باعث آفتاب سوختگی و چین و چروک شود.
رنگ های مختلف نورهای فتوتراپی چیست؟
انواع مختلفی از نورهای فتوتراپی برای درمان شرایط مختلف وجود دارد. هر نوع از نور رنگ متفاوتی استفاده می کند:
درمان با نور آبی: چراغ های LED آبی شبیه نورهایی هستند که از تلفن همراه شما ساطع می شوند. نورهای آبی (neoBLUE®) رنگ آبی ایجاد می کنند و یک شکل رایج درمان زردی هستند.
درمان با نور قرمز: چراغ های LED قرمز، چراغ هایی هستند که رنگ قرمز دارند. نور لیزر نوعی نور قرمز است. این چراغ ها معمولا چین و چروک، قرمزی، آکنه و جای زخم را درمان می کنند.
چه کسانی می توانند فتوتراپی کنند؟
هر کسی می تواند یک روش فتوتراپی را دریافت کند اگر پزشک آن را به عنوان درمانی برای تشخیص آنها تجویز کند. کودکان و بزرگسالان نیز می توانند درمان با فتوتراپی را دریافت کنند.
آیا فتوتراپی برای همه بی خطر است؟
فتوتراپی یک روش ایمن است اما در صورت داشتن شرایط خاص پزشکی ممکن است خطرات عوارض جانبی بیشتری به وجود بیاورد. پزشک به شما اطلاع می دهد که آیا فتوتراپی برای شما بی خطر است یا خیر.
در موارد زیر فتوتراپی توصیه نمی شود:
- شما به آفتاب حساسیت دارید این یک بیماری نادر است و یک آلرژی واقعی نیست، اما وقتی در معرض آفتاب قرار می گیرید دچار کهیر می شوید
- اگر یک بیماری ژنتیکی دارید که شما را مستعد آسیب های ناشی از نور خورشید می کند، مانند گزرودرما پیگمنتوزا
- اگر اشکال خاصی از سرطان پوست داشته اید و به شما توصیه می شود که فتوتراپی UVA انجام دهید
- اگر داروهایی مصرف می کنید که منجر به افزایش حساسیت به خورشید می شود
- باردار یا شیرده هستید
- بیماری کبدی دارید
- لوپوس دارید
آیا فتوتراپی برای نوزادان بی خطر است؟
بله، فتوتراپی یک گزینه درمانی بی خطر برای نوزادان است. نوزادانی که با یرقان به دنیا می آیند دارای بیلی روبین بیش از حد در بدنشان هستند که باعث زرد شدن پوست و چشمانشان می شود. درمان با نور UV آبی به نوزادان کمک می کند تا از شر بیلی روبین خلاص شوند تا برای آنها مضر نباشد. حتی ممکن است زمانی که نوزادتان از بیمارستان مرخص می شود، یک لامپ به خانه ببرید. نوزادان در طول درمان به دقت تحت نظر هستند.
فتوتراپی چه شرایطی را درمان می کند؟
فتوتراپی به درمان چندین بیماری کمک می کند. رایج ترین ها عبارتند از:
- پسوریازیس
- اگزما
- خارش
- زردی نوزاد
- ویتیلیگو
- قارچ
- مورفیا
مزایای فتوتراپی
فتوتراپی چندین مزیت دارد، از جمله:
- التهاب را در پوست شما کاهش می دهد
- از تشدید علائم بیماری های پوستی مانند اگزما و درماتیت جلوگیری می کند
- خارش را به حداقل می رساند
خطرات یا عوارض جانبی فتوتراپی
خطراتی در درمان فتوتراپی وجود دارد که می تواند شامل موارد زیر باشد:
- قرمزی پوست که در عرض 24 ساعت از بین می رود
- سوختگی یا تاول، شبیه به آفتاب سوختگی
- پوست خشک
- تهوع در صورت مصرف پسورالن
- افزایش چین و چروک یا خطوط ریز (پیری زودرس) با درمان طولانی مدت
- ایجاد سرطان پوست (کارسینوم سلول پایه، کارسینوم سلول سنگفرشی، ملانوم) با استفاده طولانی مدت از UVA درمانی
پزشک قبل از درمان در مورد خطرات و عوارض جانبی با شما صحبت خواهد کرد. همچنین مهم است که درباره داروها یا مکمل هایی که مصرف می کنید صحبت کنید تا مطمئن شوید که هیچ تداخلی با درمان شما ندارد.
زمان نقاهت برای روش فتوتراپی چقدر است؟
پس از یک روش فتوتراپی، می توانید بلافاصله به فعالیت های عادی خود بازگردید. برای مشاهده نتایج روی پوست خود چندین درمان لازم است. اکثر مردم بعد از شش تا هشت جلسه، بهبودی در پوست خود مشاهده میکنند، اما ممکن است بین ۱۵ تا ۲۵ جلسه درمان طول بکشد تا نتیجه را مشاهده کنید. درمان برخی شرایط خاص که با اشعه UVA درمان می شوند، زمان بیشتری برای درمان دارند.
پزشک به شما توصیه می کند تا پس از درمان اقداماتی را برای محافظت از پوست خود در برابر قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش بیشتر، به ویژه در برابر نور خورشید، انجام دهید. ممکن است کمی قرمزی یا هایپرپیگمانتاسیون پوست را تجربه کنید، جایی که پوست شما پس از درمان تیرهتر به نظر میرسد، این پس از 24 ساعت از بین می رود. اگر احساس سوزش روی پوست خود دارید که بیش از چند روز پس از درمان ادامه دارد، با پزشک خود تماس بگیرید.
آیا زردی نوزاد بعد از فتوتراپی برگشت می کند؟
فتوتراپی برای نوزادانی رایج است که زردی داشته باشند. سطوح بالای بیلی روبین (هیپربیلی روبینمی) در خون کودک شما باعث زردی می شود. بیلی روبین بیش از حد می تواند باعث آسیب دائمی مغز (کرنیکتروس) در صورت عدم درمان شود. نوزادان می توانند آزمایش پوستی انجام دهند تا ببینند که آیا بیلی روبین بیش از حد دارند و سپس آزمایش خون برای تعیین علت زردی آنها انجام شود.
پزشک شما تصمیم خواهد گرفت که آیا درمان UV ضروری است یا خیر و سپس سطح بیلی روبین را بررسی می کند تا مطمئن شود که بهتر می شود. پس از درمان، کودک شما بیلی روبین را بررسی می کند تا مطمئن شود که دوباره بالا نمی رود.
آیا چسب های گلوتاتیون اثرات فتوتراپی را بهبود می بخشد؟
گلوتاتیون یک آنتی اکسیدان است که از سلول های شما در برابر آسیب در هنگام استرس محافظت می کند. برخی از مطالعات نشان میدهند که مکملهای گلوتاتیون خوراکی یا پچ موضعی گلوتاتیون میتوانند از آسیب سلولهای شما ناشی از اشعه ماوراء بنفش جلوگیری کنند. تحقیقات بیشتری برای تعیین اینکه آیا گلوتاتیون در جلوگیری از آسیب به سلولهای شما بیخطر و مؤثر است، ضروری است.
نکات پایانی
فتوتراپی یک روش درمانی ایمن، بدون درد و موثر برای چندین بیماری پوستی است. قبل از شروع درمان، با پزشک خود در مورد هر دارو یا مکملی که مصرف می کنید و نوع نور درمانی که برای شما بهترین است صحبت کنید.
