کابازیتاکسل(cabazitaxel) متعلق به گروهی از داروها به نام ضد نئوپلاستیک (داروهای سرطان) است که با رشد سلول های سرطانی که در نهایت از بین می روند، تداخل ایجاد می کند. از آنجایی که رشد سلول های طبیعی بدن نیز ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد، سایر اثرات ناخواسته نیز رخ خواهد داد. برخی از این موارد ممکن است جدی باشند و باید به پزشک اطلاع داده شوند. در این مقاله به بررسی دقیق تر این دارو می پردازیم.
داروی کابازیتاکسل یا جوتانا چیست؟
داروی کابازیتاکسل یا جوتانا دارویی است که با پردنیزون برای درمان سرطان پروستات که به سایر قسمت‌های بدن گسترش یافته و مقاوم به اختگی است استفاده می‌شود (به درمان‌هایی که سطح تستوسترون را کاهش می‌دهند پاسخ نداده است).
این دارو در بیمارانی استفاده می شود که قبلاً با داروهای دیگری (مثلاً دوستاکسل) درمان شده اند که به خوبی مؤثر نبوده اند و فقط باید توسط یا تحت نظارت مستقیم پزشک شما تجویز شود.
مکانیسم عمل کابازیتاکسل
کابازیتاکسل با جلوگیری از جدا شدن سلول های سرطانی به دو سلول جدید عمل می کند. این کار مانع از رشد سرطان می شود.
نحوه مصرف کابازیتاکسل
شما کابازیتاکسل را به صورت قطره ای وارد جریان خون خود (داخل وریدی) می کنید یعنی از طریق یک لوله پلاستیکی بلند که به ورید بزرگ قفسه سینه شما می رود، درمان را انجام می دهید. لوله در طول دوره درمان در جای خود باقی می ماند. این می تواند یکی از موارد زیر باشد:
- خط مرکزی
- خط PICC
- portacath
هر سیکل یک دوره 3 هفته ای است. این به این معنی است که شما هر 3 هفته یک بار کابازیتاکسل تزیرق می کنید. شما تا 10 سیکل دارید. همچنین استروئیدها (پردنیزولون) را به صورت قرص هر روز صبح، بعد از صبحانه مصرف می کنید.
قبل از استفاده از کابازیتاکسل
در تصمیم گیری برای استفاده از یک دارو، خطرات مصرف دارو باید در مقابل فواید آن سنجیده شود. این تصمیمی است که شما و پزشکتان خواهید گرفت. برای این دارو موارد زیر باید در نظر گرفته شود:
آلرژی
اگر تا به حال هر گونه واکنش غیرعادی یا آلرژیک به این دارو یا هر داروی دیگری داشته اید، به پزشک خود اطلاع دهید. همچنین اگر انواع دیگری از آلرژی دارید، مانند غذاها، رنگ ها، مواد نگهدارنده یا حیوانات، به متخصص خود اطلاع دهید. برای محصولات بدون نسخه، برچسب یا ترکیبات بسته را به دقت بخوانید.
اطفال
مطالعات مناسبی در مورد ارتباط سن با اثرات تزریق کابازیتاکسل در کودکان انجام نشده است. در واقع ایمنی و اثربخشی ثابت نشده است.
سالمندان
مطالعات مناسبی که تا به امروز انجام شده است، مشکلات خاص مربوط به سالمندان را نشان نداده است که سودمندی تزریق کابازیتاکسل را در سالمندان محدود کند. با این حال، بیماران مسن بیشتر احتمال دارد عوارض جانبی ناخواسته (از جمله نوتروپنی تب دار) داشته باشند، که در بیمارانی که کابازیتاکسل دریافت می کنند نیاز به احتیاط دارد.
شیردهی
هیچ مطالعه کافی در زنان برای تعیین خطر شیرخوار هنگام استفاده از این دارو در دوران شیردهی وجود ندارد. قبل از مصرف این دارو در دوران شیردهی، فواید بالقوه را در مقابل خطرات احتمالی بسنجید.
تداخلات دارویی کابازیتاکسل
اگرچه برخی داروها به هیچ وجه نباید با هم استفاده شوند، در موارد دیگر دو داروی مختلف با هم استفاده می شوند، حتی اگر تداخلی رخ دهد. در این موارد، پزشک شما می خواهد دوز را تغییر دهد یا اقدامات احتیاطی دیگری لازم باشد. هنگامی که شما این دارو را دریافت می کنید، بسیار مهم است که متخصص بداند که آیا شما از داروهای ذکر شده در زیر استفاده می کنید یا خیر. تداخلات زیر بر اساس اهمیت آنها انتخاب شده اند و لزوماً همه را شامل نمی شوند.
استفاده از این دارو با هر یک از داروهای زیر توصیه نمی شود:
- واکسن ویروس سرخک
- واکسن ویروس اوریون
- واکسن روتاویروس
- واکسن ویروس سرخجه
- واکسن ویروس واریسلا
- واکسن زوستر
برخی از داروها را نباید در زمان خوردن غذا یا خوردن انواع خاصی از غذا یا در حوالی آن استفاده کرد زیرا تداخل ایجاد می شود. استفاده از الکل یا تنباکو با برخی داروها نیز باعث بروز تداخلات می شود.
استفاده از این دارو با هر یک از موارد زیر معمولاً توصیه نمی شود، اما در برخی موارد اجتناب ناپذیر می باشد. در صورت مصرف همزمان، پزشک دوز یا تعداد دفعات مصرف این دارو را تغییر می دهد یا دستورالعمل های خاصی در مورد مصرف غذا، الکل یا تنباکو به شما می دهد.
وجود سایر مشکلات پزشکی بر استفاده از این دارو تأثیر می گذارد. در صورت داشتن هر گونه مشکل پزشکی دیگر، به خصوص:
- حساسیت به پلی سوربات 80 (مواد نگهدارنده در محصول) یا
- بیماری کبد، شدید یا
- نوتروپنی (گلبول های سفید پایین) – در بیماران مبتلا به این شرایط نباید استفاده شود.
- کم خونی
- کم آبی بدن
- اسهال
- بیماری کلیوی، شدید
- بیماری ریوی (به عنوان مثال، سندرم زجر تنفسی حاد، بیماری بینابینی ریه، پنومونی بینابینی)
- زخم معده یا خونریزی، سابقه
- ترومبوسیتوپنی (پلاکت کم در خون)
- سیستم ایمنی ضعیف
دارو را با احتیاط استفاده کنید زیرا شرایط را بدتر می کند.
عفونت: ممکن است توانایی بدن شما برای مبارزه با عفونت را کاهش دهد.
بیماری کبد، خفیف تا متوسط: در این مورد با احتیاط مصرف شود. این اثرات به دلیل حذف کندتر دارو از بدن افزایش می یابد.
داروهای مورد استفاده برای درمان سرطان بسیار قوی هستند و می توانند اثرات ناخواسته زیادی داشته باشند.
این دارو معمولاً همراه با پردنیزون خوراکی تجویز می شود. پزشک به شما خواهد گفت که چه مقدار پردنیزون و چند بار مصرف کنید. همچنین داروهای دیگر (مانند داروهای آلرژی، استروئیدها یا مسدودکننده H2) را حداقل 30 دقیقه قبل از دریافت این دارو دریافت کنید تا از واکنش های آلرژیک، تهوع و استفراغ ناشی از تزریق جلوگیری شود.
عوارض جانبی کابازیتاکسل
یک دارو در کنار اثرات مورد نیاز خود عوارض ناخواسته ای نیز ایجاد می کند. اگرچه همه این عوارض جانبی شاید رخ ندهند، اما در صورت بروز احتمال دارد به مراقبت های پزشکی نیاز داشته باشید.
در صورت بروز هر یک از عوارض جانبی زیر فوراً با پزشک یا پرستار خود مشورت کنید:
- مدفوع سیاه و قیری رنگ
- خونریزی لثه
- نفخ یا تورم صورت، بازوها، دست ها، ساق پا یا پاها
- وجود خون در ادرار یا مدفوع
- سوزش، بی حسی، گزگز، یا احساس دردناک
- درد یا سفتی قفسه سینه
- لرز
- سرفه
- تنفس دشوار یا سخت
- ادرار سخت یا دردناک
- تب
- درد کمر یا پهلو
- پوست رنگ پریده
- لکه های قرمز روی پوست
- افزایش وزن سریع
- گلو درد
- زخم ها، زخم ها یا لکه های سفید روی لب ها یا در دهان
- غدد متورم
- خونریزی یا کبودی غیر معمول
- خستگی یا ضعف غیر معمول
- افزایش یا کاهش وزن غیرعادی
- ضعف در بازوها، دست ها یا پاها
نکات پایانی
خستگی کمتر و کیفیت زندگی بهتر دو دلیل اصلی استفاده از این دارو هستند. با توجه به مطالعات انجام شده، مردان مبتلا به سرطان پروستات مقاوم به اخته متاستاتیک، کابازیتاکسل را به دوستاکسل برای شیمی درمانی ترجیح می دهند، عمدتاً به دلیل خستگی کمتر و کیفیت زندگی بهتر. بنابراین این دارو در بیمارانی استفاده می شود که قبلاً با داروهای ضد سرطانی شامل دوستاکسل درمان شده اند.
