حتی بهترین رفتارهای کودکان نیز گاهی سخت و چالش برانگیز است. اما اگر کودک یا نوجوان دارای الگوی مکرر و مداوم خشم، تحریک پذیری، مشاجره، سرکشی یا کینه توزی نسبت به خانواده و دیگران است، احتمالا دچار اختلال نافرمانی مخالف (ODD) است. والدین نباید به تنهایی برای مدیریت اختلال نافرمانی در کودکان تلاش کنند. والدین می توانند از پزشکان، متخصصان سلامت روان و متخصصان رشد کودک کمک بگیرند.
در منابع خارجی آمده است که درمان رفتاری اختلال نافرمانی در کودکان شامل یادگیری مهارت ها برای ایجاد تعاملات مثبت خانوادگی و مدیریت رفتارهای مشکل ساز است. برای درمان اختلالات مربوط به سلامت روان، به درمان بیشتر و احتمالاً داروها نیاز است .
علائم اختلال نافرمانی در کودکان
گاهی اوقات تشخیص تفاوت بین یک کودک با اراده قوی با یک کودک مبتلا به اختلال نافرمانی در کودکان دشوار است. طبیعی است که والدین در مراحل خاصی از رشد کودک به رفتارهای او مخالف نشان دهند.
علائم این ناهنجاری عموماً در دوران پیش دبستانی شروع می شوند. گاهی اوقات اختلال نافرمانی دیرتر بروز پیدا می کند، اما تقریباً همیشه این رفتارها قبل از نوجوانی باعث اختلال قابل توجهی در خانواده، فعالیت های اجتماعی، مدرسه و کار می شوند. معیارهای تشخیص شامل مجموعه ای از علائم احساسی و رفتاری کودکان هستند که حداقل باید شش ماه طول بکشد. در ادامه به این معرفی این علائم می پردازیم.
حالت عصبانی و تحریک پذیر:
- کودک اغلب و به راحتی آرامش و اعصابش رو از دست میدهد.
- کودک به راحتی توسط دیگران اذیت می شود .
- کودک اغلب عصبانی و کینه توز است .
رفتار استدلالی و نافرمانی:
- کودک اغلب با بزرگسالان یا افراد صاحب قدرت مشاجره می کند.
- کودک اغلب آگاهانه از خواسته ها یا قوانین بزرگسالان سرپیچی می کند یا از انچام آنها سر باز می زند.
- کودک اغلب عمداً افراد را آزار می دهد یا آنان را ناراحت می کند.
- کودک اغلب دیگران را به خاطر اشتباهات یا رفتارهای نادرست سرزنش می کند .
انتقام جویی:
- کودک اغلب کینه توز است.
شدت اختلال نافرمانی در کودکان
اختلال نافرمانی در کودکان می تواند از نظر شدت متفاوت باشد:
- خفیف: علائم فقط در یک محیط، به طورمثال، یا فقط در خانه ، فقط در مدرسه ، فقط در محل کار یا فقط با هم سن و سال های کودک رخ می دهد.
- در حد متوسط: برخی علائم حداقل در دو محیط ظاهر می شوند.
- شدید: برخی علائم در سه یا چند محیط در کودک مبتلا ظاهر می شوند.
در برخی از کودکان، علائم ابتدا فقط در خانه دیده می شوند، اما با گذشت زمان به سایر محیط ها، مانند مدرسه و دوستان هم گسترش پیدا می کند .
علل پیدایش اختلال نافرمانی در کودکان
هیچ دلیل مشخصی برای اختلال نافرمانی و مخالفت وجود ندارد. علل این اختلال می تواند ترکیبی از عوامل ارثی و محیطی باشد که به شرح زیرند:
- ژنتیک : گرایش یا خلق و خوی طبیعی کودک و احتمالاً تفاوتهای عصبی شناختی در نحوه عملکرد اعصاب و مغز می تواند ارثی باشد.
- محیط : مشکلات مربوط به فرزندپروری که شامل عدم نظارت، نظم و انضباط، ناسازگاری شدید، یا سوءاستفاده یا بی توجهی باشد.
اختلال نافرمانی و مخالفت بی مورد یک مشکل پیچیده است. عوامل خطرعبارتند از:
- مزاج : این مشکل مربوط به کودکی می شود که خلق و خوی او شامل مشکل در تنظیم احساسات است ، مانند واکنش احساسی شدید به موقعیتها یا مشکلات و نداشتن تحمل و ناامیدی است .
- مسائل مربوط به والدین : ااین مشکل مربوط به کودکی می شود که با سوء استفاده یا بی توجهی ، نظم و انضباط شدید یا ناسازگاری ، یا عدم نظارت والدین مواجه می شود.
- سایر مسائل خانوادگی : مربوط به کودکانی می شود که والدین و خانواده او اختلاف باهم دارند و اکثرا شهد مشاجره آن ها هستند یا والدینی با بیماری روانی یا اختلال مصرف مواد دارند .
- محیط : این کودک می تواند رفتارهای مخالفت و تحقیرآمیز را از روی تاثیر پذیری از همسالان و یا شخصیتهای اطرافش مانند معلمانش بیاموزد.
عوارض ابتلا به اختلال نافرمانی در کودکان
کودکان مبتلا به اختلال نافرمانی در کودکان، در خانه با والدین و خواهر و برادر و در مدرسه با معلمان دچار مشکل می شوند. کودکان برای ایجاد و حفظ دوستی و روابط مشکل دارند . اختلال نافرمانی در کودکان منجر به مشکلاتی از قبیل زیر می شود:
- عملکرد ضعیف در مدرسه و کار
- رفتار ضد اجتماعی
- مشکلات کنترل در رفتار
- مصرف مواد
- خودکشی کردن
خیلی از کودکان و نوجوانان مبتلا به این ناهنجاری دارای اختلالات روانی دیگری هستند ، مانند:
- اختلال نقص توجه/بیش فعالی
- اختلال رفتاری
- افسردگی
- اضطراب
- اختلالات یادگیری و ارتباطات
درمان اختلال نافرمانی در کودکان
اگر کودک اختلالات روانی دیگری داشته باشد درمان این اختلالات کمک خیلی بزرگی به بهبودی علائم اختلال نافرمانی می کند ولی اگر این اختلالات درمان نشوند، مطمئنا درمان دشوار خواهد بود.
درمان اختلال نافرمانی در درجه اول شامل رفع اختلافات مربوط به خانواده است، درمان اغلب چندین ماه یا بیشتر طول می کشد. درمان هرگونه مشکل همزمان، مانند اختلال یادگیری، خیلی مهم است ، زیرا در صورت عدم درمان می تواند علائم اختلال نافرمانی را ایجاد یا بدتر کند.
درمان رفتاری اختلال نافرمانی در کودکان شامل یادگیری مهارت ها برای ایجاد تعاملات مثبت خانوادگی و مدیریت رفتارهای مشکل ساز است.به طور کلی، از دارو استفاده نمی شود مگر اینکه کودک دارای اختلال روانی دیگری باشد. اگر کودک دارای اختلالات همزمان است ( مانند اضطراب یا افسردگی) استفاده از دارو اهمیت زیادی دارد.
جلوگیری از ابتلا به اختلال نافرمانی در کودکان
هیچ راه تضمینی برای جلوگیری از اختلال نافرمانی وجود ندارد. با این حال، تربیت مثبت کودک و درمان زودهنگام می تواند به بهبود رفتار و جلوگیری از بدتر شدن وضعیت کودک کمک کند. هرچقدر زودتر ببرای درمان این اختلال اقدام شود، نتیجه بهتری بدست می آید. درمان می تواند به بازگرداندن عزت نفس کودک و ایجاد رابطه مثبت بین والدین و فرزند کمک بزرگی کند.
سوالات پر تکرار
در این قسمت تلاش می کنیم به سوالات پرتکرار پاسخ دهیم.
آیا کودکان مبتلا به اختلال نافرمانی درمان می شوند ؟
بله ، البته این امر بستگی به حمایت خانواده دارد؛ تنها در این صورت است که درمان اثر گزار است .
آیا برای جلوگیری از ابتلا به اختلال نافرمانی در کودکان راه حلی است ؟
هیچ راه تضمینی برای جلوگیری از اختلال نافرمانی وجود ندارد. البته می توان با تربیت درست و در صورت مشکل ، شروع درمان به موقع از اثراتش کم کرد و کودک در این صورت در روند بهبودی قرار می گیرد.
خرید مکمل غذای کودک
اگر به دنبال مکمل غذای کودک، مکمل گوارش کودک، مکمل اشتها آور کودکان، مکمل رشد کودکان، مکمل حافظه و یادگیری کودک، مولتی ویتامین کودک و تقویت سیستم ایمنی کودک هستید، می توانید به سایت داروخانه آنلاین مراجعه کنید.
