باج گیری عاطفی در روابط افراد بسیاری دیده می شود بدون اینکه از آن آگاه باشند. فردی که باج گیری عاطفی می کند و قربانی آن، بسیاری مواقع از این مسئله بی اطلاع هستند. در ادامه این مقاله با مفهوم باج گیری عاطفی و نقش آن در زندگی بیشتر آشنا خواهید شد.
باج گیری عاطفی چیست؟
باج گیری عاطفی به رفتاری گفته می شود که فرد با استفاده از موضع برتر عاطفی خود، فرد دیگری را کنترل می کند تا به منافعی دست یابد. افراد باج گیر با استفاده از تعهد، ترس و ایجاد احساس گناه در طرف مقابل از او بهره کشی می کنند. فرد قربانی نیز به دلیل ترس از دست دادن توجه، احساس گناه و یا هر نوع فقدان دیگری به خواسته های طرف مقابل خود تن می دهد. مثال هایی از باج گیری عاطفی به شرح زیرند:
- بشکنه دستی که نمک نداره.
- بدون من به هیچ جا نمی رسیدی.
- من به خاطر تو از پدرت طلاق نگرفتم تا بچه طلاق نشی. حالا بدون اجازه من با دیگران وارد رابطه می شی؟
- یا کاری که من می خوام انجام می دی یا دیگه من رو نمی بینی.
- تو قبل از آشناییت با من هیچی نبودی. من آدمت کردم.
شکل های مختلف باج گیری عاطفی
باج گیری عاطفی می تواند در روابط عاطفی، جنسی و مالی وجود داشته باشد. در ادامه با شکل های مختلف باج گیری عاطفی آشنا می شوید:
باج گیری عاطفی تهدید کننده
باج گیری عاطفی تهدید کننده، باعث ایجاد حس عذاب وجدان در فرد مقابل و یا دریافت ترحم و توجه از او می شود. افرادی که این نوع باج گیری عاطفی را انجام می دهند بی مسئولیت هستند و نتیجه همه ناتوانی ها، اتفاقات و مشکلات را به فرد دیگر نسبت می دهند. به طور مثال باج گیر عاطفی می تواند با تهدید به خودکشی کردن حس ترحم و دلسوزی طرف مقابل خود را برانگیزد.
باج گیری عاطفی تنبیهی
در این نوع فرد باج گیر دیگری را با تنبیه، به کاری وادار یا منع می کند. در واقع فرد اعلام می کند اگر کاری را که من می خواهم انجام ندهی تو را تنبیه خواهم کرد. به طور مثال فردی همسرش را تهدید می کند که اگر کار مورد پسند او را انجام ندهد ترکش می کند.
باج گیری عاطفی وسوسه کننده
در این شکل از باج گیری عاطفی فرد با هوش بالای خود و با وعده های جذابی مانند عشق، پول، ازدواج و … فرد دیگر را وسوسه می کند و با استفاده از او به خواسته های خود می رسد اما پس از این موفقیت آن فرد را رها می کند و یا با وعده های دیگر از او سوء استفاده می کند.
باج گیری عاطفی سرزنش کننده
افراد باج گیر در این باج گیری به گونه ای رفتار می کنند که شما مسبب بدبختی های آنها هستید و توقع دارند شما همیشه خواسته و نیاز آنها را حدس بزنید. این افراد در اکثر موارد بر سر فرد مقابل منت می گذارند و به او القا می کنند که اگر خواسته آنها را عملی کنید شما را مورد بخشش قرار می دهند. این باج گیران عاطفی معمولا حالتی افسرده و مظلوم دارند و از این طریق بر دیگران سلطه گری می کنند.
نشانه های افرادی که باج گیری عاطفی می کنند
افراد باجگیر به صورت کلی چند ویژگی شخصیتی مهم دارند که به شرح زیر می باشند:
- دچار اضطراب و عدم امنیت هستند.
- از شکست متنفرند و با باج گیری عاطفی می خواهند از شکست فرار کنند.
- در بیشتر مواقع ناامید هستند و دیگران را اصلاح ناپذیر و شرایط را بدون تغییر می دانند.
- اهل کنترل کردن هستند و برای رسیدن به این هدف دیگران را از نظر روحی تحت فشار قرار می دهند.
- خود پسند هستند و فکر می کنند فقط نظر آنها اهمیت دارد.
- روی خواسته خود تمرکز دارند و می خواهند هر چه آنها می خواهند انجام شود.
- ترس رها شدن دارند و از طرد شدن می ترسند.
چرا افراد مهرطلب طعمه باج گیری عاطفی می شوند؟
افراد مهرطلب با توجه به ویژگی های شخصیتی خود طعمه مناسبی برای افراد باج گیر هستند. برخی از ویژگی های منفی اینگونه افراد که باعث این مسئله می شوند به شرح زیرند:
- مهرطلب همواره به دنبال تایید شدن از سمت دیگران است.
- مهرطلب از دعوا، درگیری و بحث و جدل دوری می کند.
- مهرطلب بسیار با دیگران مهربان است و با آنها همدردی می کند.
- مهرطلب هنگام درگیری همواره کوتاه می آید.
- مهرطلب خشم درونی خود را به خوبی کنترل می کند.
- مهرطلب اگر اتفاقی برای اطرافیانش رخ دهد احساس عذاب وجدان زیادی خواهد داشت.
در مقابل باج گیری عاطفی چه رفتاری باید نشان دهیم؟
اگر در رابطه ای هستید که فرد مقابلتان باج گیر عاطفی است بهتر است با استفاده از روش های زیر اوضاع را کنترل نمایید:
- نه گفتن را یاد بگیرید و کاری را که تمایلی به انجامش ندارید به عهده نگیرید.
- با نقطه ضعف خود آشنا باشید و آن را بروز ندهید. زمانی که نقطه ضعف خود را نشان دهید تبدیل به دست آویزی برای باجگیری عاطفی می شوید.
- احساسات خود را کنترل کنید. اگر فرد مقابل سعی داشت به شما احساس عذاب وجدان بدهد و یا احساسات شما را برانگیزد سعی کنید با کنترل اوضاع اجازه این کار را به او ندهید.
- تسلیم فرد باجگیر نشوید و اگر احساس کردید فردی می خواهد این کار را با شما انجام دهد سعی کنید از آن رابطه فاصله بگیرید.
مجله سلامت داروخانه آنلاین مطالعه مطالب زیر را به شما پیشنهاد می دهد :
- نور درمانی؛ روشی برای درمان اختلالات عاطفی فصلی
- 5 زبان عشق برای بهبود رابطه عاطفی
- اختلال عاطفی فصلی چیست ؟
