هیدروکورتیزون نوعی دارو است که به عنوان استروئید (کورتیکواستروئید) شناخته می شود. استروئیدها با استروئیدهای آنابولیک یکسان نیستند. دوز محصولات از 0.1٪ (1 میلی گرم هیدروکورتیزون در هر گرم) تا 2.5٪ (25 میلی گرم هیدروکورتیزون در هر گرم) متغیر است.
پماد یا کرم هیدروکورتیزون برای درمان انواع بیماری های پوستی مانند نیش حشرات، اگزما، درماتیت، آلرژی، بثورات پوستی، خارش اندام تناسی خارجی زنان و خارش مقعد مورد استفاده قرار می گیرد. منابع خارجی بر این امر تاکید می ورزند که این دارو تورم، خارش و قرمی را کاهش می دهد و یک داروی کورتیکواستروئید خفیف است.
نحوه استفاده موضعی از پماد هیدروکورتیزون
پماد هیدروکورتیزون یا پماد کورتیزون را می توان بدون نسخه پزشک نیز خریداری کرد. اما توصیه می شود قبل از انتخاب این محصول با پزشک و یا دارو ساز مشورت شود. از پماد موضعی هیدروکورتیزون یا پماد کورتیسوب فقط باید بر روی پوست و بر روی موضع آسیب دیده استفاده کنید. این پماد برای استفاده در زیر بغل مناسب نیست، مگر اینکه پزشک تجویز کرده باشد. از فواید پماد هیدروموتیزون می توان به درمان قارچ پوستی پوست سر نیز اشاره کرد. قبل از استفاده از این پماد باید دستور العمل استفاده را که درون بسته محصول آمده است به دقت بخوانید.
وقتی می خواهید پماد هیدروکورتیزون 1 درصد را مورد استفاده قرار دهید باید پوست خشک باشد. ناحیه آسیب دیده را به خوبی تمیز و خشک کنید تا پماد بتواند بر آن اثر بگذارد. توصیه می شود مقدار کمی از این پماد را بر روی پوست بمالید تا یک لایه نازک بر روی قسمت آسیب دیده ایجاد شود. از این پماد معمولا تا 4 بار در روز می توان استفاده کرد، مگر اینکه پزشک دستور دیگری داده باشد.
دوز و طول دوره درمان به نوع بیماری بستگی دارد. پس از استفاده از این کرم پوست را نپوشانید. در صورت استفاده از این پماد برای کودک، از پوشک یا شلوار پلاستیکی استفاده نکنید. پس از استفاده از پماد هیدروکورتیزون، دستان خود را بشویید، مگر اینکه دست ها نیز باید تحت درمان قرار گیرند.
هشدار
این پماد نباید در چشم، بینی یا دهان استفاده شود. در صورت برخورد این پماد با چشم، بینی و دهان بلافاصله این اندام ها را با آب فراوان شستشو دهید و در صورت ادامه تحریک با پزشک خود تماس بگیرید. با بهبود بیماری مصرف این پماد را قطع نکنید و دوره درمان را تکمیل کنید. دوره درمان معمولا 7 تا 14 روز است.
موارد مصرف پماد هیدروکوتیزون |
| نیش حشرات |
| اگزما و پسوریازیس |
| درماتیت |
| آلرژی پوستی |
| بثورات پوستی |
| ادرار سوختگی نوزاد |
| خارش اندام تناسلی خارجی زنان ( بدون عفونت) |
| خارش مقعد |
عوارض جانبی استفاده از پماد هیدروکورتیزون
سوزش، خشکی یا قرمزی در پوست از عوارض پماد هیدروکورتیزون هستند. آکنه، رشد غیر معمول مو، برجستگی فولیکول مو، نازک شدن پوست و یا تغییر رنگ پوست از علائم دیگری هستند که در اثر استفاده از پماد هیدروکورتیزون 1 درصد رخ می دهند. در صورت تداوم یا تشدید هر یک از این عوارض، سریعاً به پزشک یا داروساز مراجعه کنید.
اگر ناحیه تحت درمان شروع به خونریزی کرد، به ویژه اگر از این محصول برای خارش مقعد استفاده می شود، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید. واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو نادر است. با این وجود، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک زیر به پزشک اطلاع دهید:
- بثورات پوستی
- خارش و تورم (به ویژه صورت، زبان، گلو)
- سرگیجه شدید
- مشکل تنفس
این لیست شامل تمامی عوارض جانبی ناشی از پماد هیدروکورتیزون نمی شود. در صورت بروز علائم دیگر بهتر است پزشک و یا دارو ساز را در جریان بگذارید.
استفاده از پماد هیدروکورتیزون با سایر کرم های پوستی
پماد هیدرو کورتیزون را همزمان با سایر کرم ها یا پمادها مانند مرطوب کننده استفاده نکنید. بین استفاده از پماد هیدروکورتیزون و هر محصول دیگری حداقل 10 دقیقه صبر کنید. سعی کنید از محصولات پوستی مختلف در ساعات مختلف روز استفاده کنید. اگر از یک پانسمان مانند بانداژ یا گچ استفاده می کنید، حداقل 10 دقیقه پس از گذاشتن پماد هیدروکورتیزون صبر کنید.
درمان های پوستی هیدروکورتیزون
اکثر درمان‌های پوستی هیدروکورتیزون ملایم هستند و می‌توانید آن ها را از داروخانه‌ها خریداری نمایید. کرم‌های مخصوص نیش حشرات را می‌توانید برای بزرگسالان و کودکان بالای 10 سال از مغازه‌ها تهیه کنید. هیدروکورتیزون برای بثورات پوشک و سایر مشکلات پوستی در کودکان زیر 10 سال فقط با نسخه در دسترس می باشد. قدرت محصولات از 0.1٪ (1 میلی گرم هیدروکورتیزون در هر گرم) تا 2.5٪ (25 میلی گرم هیدروکورتیزون در هر گرم) متغیر است. داروخانه ها درمان های پوستی هیدروکورتیزون را تا حداکثر 1% می فروشند.
کرم هیدروکورتیزون قوی تری نیز به نام هیدروکورتیزون بوتیرات با نام تجاریLocoid وجود دارد که فقط با نسخه در دسترس است. گاهی اوقات هیدروکورتیزون با مواد ضد میکروبی مخلوط می شود که این شکل برای درمان مشکلات پوستی ناشی از عفونت های باکتریایی یا قارچی استفاده می شود. هرگز هیدروکورتیزون را روی صورت خود قرار ندهید، مگر اینکه پزشکتان بگوید مشکلی ندارد و به شما نسخه ای برای آن داده باشد. این کار می تواند برخی از مشکلات پوستی مانند زرد زخم، روزاسه و آکنه را بدتر کند.
موارد احتیاطی
اگر می خواهید از پماد هیدروکورتیزون استفاده کنید، به موارد زیر توجه داشته باشید:
- در صورت حساسیت به این پماد، به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. همچنین، اگر به سایر کورتیکواستروئیدها (مانند پردنیزون و تریامسینولون) حساسیت دارید پزشک را در جریان بگذارید. زیرا ممکن است این پماد حاوی مواد غیر فعال باشد که می تواند باعث واکنش های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود.
- در صورت داشتن هرگونه مشکل سلامتی، قبل از استفاده از این محصول با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.
- اگر دچار خارش دستگاه تناسلی بیرونی زنان با ترشحات واژن هستید، قبل از استفاده از این محصول با پزشک خود مشورت کنید.
- در صورت وجود عفونت یا زخم در ناحیه تحت درمان از این پماد استفاده نکنید. در صورت استفاده از این دارو عفونت های پوستی بدتر می شوند. در صورت عدم بهبود قرمزی، تورم یا سوزش سریعاً به پزشک خود اطلاع دهید.
- کودکان ممکن است نسبت به اثرات بیش از حد داروهای کورتیکواستروئیدی حساس تر باشند.
- در دوران بارداری، این پماد فقط در مواقع ضروری باید مورد استفاده قرار می گیرد.
- مشخص نیست که آیا این پماد هنگام استفاده روی پوست به شیر مادر منتقل می شود یا خیر. قبل از شیردهی در مورد استفاده از این پماد با پزشک مشورت کنید.
آیا در دوران بارداری می توان از این پماد استفاده کرد؟
خیر! ترکیباتی که در این پماد وجود دارند می تواند برای جنین مضر باشد. این ترکیبات از طریق پوست جذب می شوند و از طریق بند ناف به جنین انتقال پیدا می کنند. این امر می تواند مشکلات بسیار زیادی را برای جنین به وجود بیاورد. سازمان غذا و دارو این پماد را در دسته داروهای c قرار می دهد، یعنی مصرف این دارو برای جنین مشکل ساز خواهد شد. به همین دلیل استفاده از این پماد در دوران بارداری ممنوع است، مگر با تجویز پزشک!
چه مدت باید از پماد هیدروکورتیزون استفاده کرد؟
اکثر افراد فقط برای مدت کوتاهی نیاز به استفاده از درمان های پوستی هیدروکورتیزون دارند. به محض اینکه پوستتان بهتر شد آن را متوقف کنید. گاهی اوقات شما فقط برای چند روز نیاز به استفاده از این دارو دارید. برای نیش حشرات، بثورات پوشک یا درماتیت، احتمالا فقط تا 1 هفته نیاز به استفاده از پماد هیدروکورتیزون دارید. برای بیماری‌های پوستی طولانی مدت مانند اگزما و پسوریازیس، ممکن است نیاز به استفاده طولانی‌تر از دارو داشته باشید. اگر هیدروکورتیزون را بدون نسخه تهیه می کنید، بیش از 1 هفته بدون مشورت پزشک از آن استفاده نکنید.
در صورتی که استفاده از دارو فراموش شود چه باید کرد؟
اگر استفاده از پماد هیدروکورتیزون را فراموش کردید، نگران نباشید. فقط به محض یادآوری از آن استفاده کنید، مگر اینکه چند ساعت بعد از نوبت بعدی مصرف شود. در این صورت، دوز فراموش شده را نادیده بگیرید و به روال معمول خود بازگردید.
سوالات پرتکرار در مورد هیدروکورتیزون
پماد هیدروکورتیزون برای دور چشم قابل استفاده است؟
این پماد می تواند برای درمان التهاب و آلرژی چشم و گوش مورد استفاده قرار گیرد. نحوه استفاده از پماد هیدروکورتیزون چشمی به این صورت است که مقداری از دارو را به دستان تمیز آغشته کرده و به چشم ها بکشید. اما به این نکته توجه داشته باشید که پماد هیدروکورتیزون چشمی برای درمان بیماری های قارچی چشم و گوش، التهاب قرنیه ناشی از تبخال، سوراخ شدن پرده گوش، سل چشمی و یا گوش که در مرحله عفونی هستند، نباید مورد استفاده قررا گیرد. همچنین پماد هیدروکورتیزون چشمی برای پوست مناسب نیست.
آیا می توان از پماد هیدروکوتیزون برای پوست استفاده کرد؟
این دارو برای درمان انواع بیماری های پوستی (مانند نیش حشرات، گیاهان سمی، اگزما، درماتیت، آلرژی، بثورات پوستی، خارش بیرونی اندام تناسلی زنان، خارش مقعد) استفاده می شود. هیدروکورتیزون تورم، خارش و قرمزی را که می تواند در این نوع شرایط ایجاد شود کاهش می دهد.
پمادهیدروکوتیزون برای قارچ پوستی اثر دارد؟
این پماد می تواند برای درمان قارچ های پوستی موثر باشد. به طور مثال، این پماد برای بهبود خارش و پوسته پوسته شدن پوست در اثر ابتلا به بیماری اگزما و یا پسوریازیس نیز استفاده می شود. همچنین، برای درمان اگزما و پسوریازیس می توانید از محصولات زیر استفاده کنید:
- کرم آلوئه ورا فیروز
- کرم درما پسوریازیس
- کرم ثمین مرطوب کننده اوسرین اوره
از پماد هیدروکورتیزون برای سوختگی می توان استفاده کرد؟
از این پماد می توان برای سوختگی پوست ناشی از ادرار استفاده کرد.
پماد هیدروکورتیزون برای لک صورت موثر است؟
هیدروکورتیزون موضعی برای درمان قرمزی، تورم، خارش و ناراحتی شرایط مختلف پوست استفاده می شود. هیدروکورتیزون در دسته ای از داروها به نام کورتیکواستروئیدها قرار دارد. این ماده با فعال کردن مواد طبیعی در پوست برای کاهش تورم، قرمزی و خارش عمل می کند.
پماد هیدروکورتیزون برای کودکان قابل استفاده است؟
بیشتر بزرگسالان و کودکان بالای 10 سال می توانند از درمان های پوستی کرم هیدروکورتیزون استفاده کنند. از درمان های پوستی هیدروکورتیزون برای کودکان زیر 10 سال استفاده نکنید، مگر اینکه پزشک آن ها را توصیه کند. توجه داشته باشید پماد هیدروکورتیزون برای برخی افراد مناسب نیست.
نکات پایانی
پماد هیدروکورتیزون یک کرم استروئیدی است که می تواند به عنوان یک آنتی بیوتیک عمل کند و عفونت هایی را که در اثر رشد باکتری ها و قارچ ها بر روی پوست به وجود آمده اند از بین ببرد. اما بهتر است ضمن مطالعه مجله سلامت داروخانه آنلاین، در صورت احساس نیاز به استفاده از این دارو حتما با پزشک یا داروساز مشورت نمایید.
