داروی هیدروکسی پروژسترون کاپروات چیست؟ موارد مصرف و عوارض جانبی

داروی هیدروکسی پروژسترون کاپروات یک شکل مصنوعی از هورمون زنانه پروژسترون است. این دارو در درجه اول برای کمک به جلوگیری از زایمان زودرس در زنان باردار که در معرض خطر بالای زایمان زودرس هستند استفاده می شود. در این مقاله به بررسی موارد کاربردی و اثرات جانبی داروی هیدروکسی پروژسترون کاپروات می پردازیم.

تاریخچه داروی هیدروکسی پروژسترون کاپروات

داروی هیدروکسی پروژسترون کاپروات برای اولین بار در دهه 1950 سنتز شد و در ابتدا به عنوان درمانی برای ناباروری و سایر بیماری های زنان استفاده می شد. در دهه 1960، پتانسیل آن برای جلوگیری از زایمان زودرس مورد ارزیابی قرار گرفت، اما نتایج در مطالعات اولیه متفاوت بود.

در دهه 2000 بود که آزمایشات بالینی بزرگتر و دقیق تر، داروی هیدروکسی پروژسترون کاپروات را برای کاهش خطر زایمان زودرس در زنان باردار پرخطر تایید کرد. این امر منجر به تایید آن توسط FDA در سال 2011 برای این نشانه خاص شد.

داروی هیدروکسی پروژسترون کاپروات در حال حاضر به عنوان یک استاندارد مراقبت برای زنان باردار خاص در معرض خطر بالای زایمان زودرس در نظر گرفته می شود.

مکانیسم عملکرد داروی هیدروکسی پروژسترون کاپروات

هیدروکسی پروژسترون کاپروات یک داروی پروژسترون مصنوعی است. این دارو با کمک به حفظ پوشش رحم و دهانه رحم در دوران بارداری عمل می کند که به جلوگیری از زایمان زودرس کمک می کند. مکانیسم دقیق آن به طور کامل شناخته نشده است، اما تصور می شود که بر مسیرهای التهابی و سایر فرآیندهای دخیل در شروع زایمان تأثیر دارد.

تجویز و دوز داروی هیدروکسی پروژسترون کاپروات

داروی هیدروکسی پروژسترون کاپروات به صورت تزریق عضلانی تجویز می شود. دوز معمولی 250 میلی گرم است که یک بار در هفته تجویز می شود، از هفته 16 تا 24 بارداری شروع می شود و تا هفته 37 یا زایمان ادامه می یابد. تزریق‌ها باید توسط یک پزشک انجام شود، زیرا نمی‌توان آن‌ها را در خانه انجام داد.

تاثیر داروی هیدروکسی پروژسترون کاپروات

آزمایشات بالینی بزرگ نشان داده است که تزریق هفتگی هیدروکسی پروژسترون کاپروات می تواند خطر زایمان زودرس قبل از هفته 37 را حدود 30 تا 35 درصد در زنان باردار پرخطر کاهش دهد. با این حال، به طور کامل از زایمان زودرس جلوگیری نمی کند، و برخی از زنان شاید علیرغم دریافت درمان، باز هم زود زایمان کنند.

هرچه درمان هیدروکسی پروژسترون کاپروت در بارداری زودتر شروع شود (بین 16 تا 20 هفته)، به نظر می رسد در کاهش خطر زایمان زودرس موثرتر باشد.

موارد استفاده از داروی هیدروکسی پروژسترون کاپروات

کاربرد اصلی هیدروکسی پروژسترون کاپروات کاهش خطر زایمان زودرس در زنان باردار خاص است. این دارو برای زنانی تجویز می شود که:

• قبلاً زایمان زودرس خود به خود داشته اید.
• باردار هستند و دهانه رحم کوتاه (کمتر از 20 میلی متر) با سونوگرافی تشخیص داده می شود. در این زنان باردار پرخطر، نشان داده شده است که تزریق هفتگی هیدروکسی پروژسترون کاپروات که از هفته 24-16 بارداری شروع می شود، احتمال زایمان زودرس را قبل از هفته 37 کاهش می دهد.
• هیدروکسی پروژسترون کاپروات همچنین احتمال دارد برای شرایط دیگر مانند حمایت از لقاح آزمایشگاهی (IVF) یا درمان آندومتریوز استفاده شود، اگرچه شواهد برای این موارد محدودتر است.

عوارض جانبی داروی هیدروکسی پروژسترون کاپروات

داروی هیدروکسی پروژسترون کاپروات به طور کلی به خوبی تحمل می شود، اما مانند هر دارویی، می تواند عوارض جانبی در برخی از بیماران ایجاد کند. شایع ترین عوارض جانبی آن عبارتند از:

• درد، تورم یا کبودی در محل تزریق
• حالت تهوع، استفراغ یا اسهال
• سردرد
• خستگی
• تغییرات خلق و خوی

عوارض جانبی جدی تر اما نادر می تواند شامل لخته شدن خون، افسردگی و واکنش های آلرژیک باشد. زنانی که سابقه لخته شدن خون، بیماری کبد، سرطان سینه یا سایر شرایط پزشکی خاص دارند شاید نتوانند هیدروکسی پروژسترون کاپروتات مصرف کنند.

برای زنان باردار مهم است که در مورد فواید و خطرات هیدروکسی پروژسترون کاپروات با متخصص زنان و زایمان خود صحبت کنند تا تعیین کنند که آیا این گزینه درمانی مناسب برای شرایط فردی آنها است یا خیر.

موارد منع مصرف و تداخلات داروی هیدروکسی پروژسترون کاپروات

هیدروکسی پروژسترون کاپروات به طور کلی برای زنان با شرایط پزشکی خاص توصیه نمی شود، از جمله:

• سابقه لخته شدن خون یا ترومبوز
• بیماری کبد
• سرطان سینه یا سایر سرطان های حساس به هورمون
• خونریزی واژینال تشخیص داده نشده

همچنین این دارو با برخی داروها مانند داروهای ضد تشنج تداخل دارد. برای زنانی که هیدروکسی پروژسترون کاپروات همراه با سایر داروها مصرف می کنند، نظارت دقیق لازم است.

مقایسه هیدروکسی پروژسترون کاپروات با پروژسترون طبیعی

هیدروکسی پروژسترون کاپروات یک نسخه مصنوعی از هورمون طبیعی پروژسترون است. تفاوت های اصلی عبارتند از:

روش مصرف: هیدروکسی پروژسترون کاپروات به صورت تزریقی داده می شود، در حالی که پروژسترون طبیعی معمولاً به صورت خوراکی یا شیاف واژینال مصرف می شود.

پایداری و جذب: نسخه مصنوعی پایدارتر و بهتر از هورمون طبیعی جذب می شود.

قدرت: هیدروکسی پروژسترون کاپروات قوی تر از پروژسترون طبیعی است.

این تفاوت ها هیدروکسی پروژسترون کاپروات را برای جلوگیری از زایمان زودرس در زنان پرخطر مناسب تر می کند، زیرا می توان آن را به طور مؤثرتری تجویز کرد.

تفاوت های اصلی بین هیدروکسی پروژسترون کاپروات و مدروکسی پروژسترون استات:

کاربرد:

هیدروکسی پروژسترون کاپروات در درجه اول برای کاهش خطر زایمان زودرس در زنان باردار پرخطر استفاده می شود. مدروکسی پروژسترون استات کاربردهای گسترده تری دارد، از جمله پیشگیری از بارداری، درمان خونریزی غیرطبیعی رحم و مدیریت اندومتریوز.

مکانیسم عمل:

هیدروکسی پروژسترون کاپروات یک پروژسترون مصنوعی است که به حفظ پوشش رحم و دهانه رحم در دوران بارداری کمک می کند. مدروکسی پروژسترون استات نیز یک پروژسترون مصنوعی است، اما مکانیسم اثر آن بسته به اندیکاسیون بالینی متفاوت است.

نوع تجویز:

هیدروکسی پروژسترون کاپروات به صورت تزریق عضلانی تجویز می شود. مدروکسی پروژسترون استات را می توان به صورت خوراکی یا تزریقی (اعم از عضلانی یا زیر جلدی) مصرف کرد.

دوز:

برای پیشگیری از زایمان زودرس، هیدروکسی پروژسترون کاپروات با دوز 250 میلی گرم در هفته تجویز می شود. دوز مدروکسی پروژسترون استات بسته به اندیکاسیون متفاوت است، از 2.5 میلی گرم تا 10 میلی گرم در روز برای فرمولاسیون خوراکی، و 150 میلی گرم هر 3 ماه برای ضد بارداری تزریقی متغیر است.

عوارض جانبی:

هر دو دارو می توانند عوارض جانبی مشابهی مانند واکنش های محل تزریق، حالت تهوع و تغییرات خلقی ایجاد کنند. با این حال، نمایه‌های عوارض جانبی خاص احتمال دارد به دلیل تفاوت‌های ساختاری و مکانیسم‌های اثر متفاوت کمی متفاوت باشد.

موارد منع مصرف:

هیدروکسی پروژسترون کاپروات دارای موارد منع مصرف خاص مربوط به استفاده از آن در بارداری است، مانند سابقه ترومبوز یا بیماری کبد.

مدروکسی پروژسترون استات بر اساس طیف وسیع تری از کاربردهای آن، شاید منع مصرف بیشتری داشته باشد، مانند سرطان سینه یا خونریزی واژینال تشخیص داده نشده.

به طور خلاصه، در حالی که هر دو پروژسترون مصنوعی هستند، هیدروکسی پروژسترون کاپروات و مدروکسی پروژسترون استات نشانه‌های بالینی، راه‌های تجویز، رژیم‌های دوز و پروفایل عوارض جانبی مشخصی دارند. انتخاب بین این دو دارو بستگی به شرایط پزشکی خاص تحت درمان دارد.

برخی از جزئیات اضافی در مورد مقایسه هیدروکسی پروژسترون کاپروت و مدروکسی پروژسترون استات:

فارماکوکینتیک دارو

هیدروکسی پروژسترون کاپروات نیمه عمر طولانی تری در حدود 7 تا 10 روز دارد که امکان مصرف یک بار در هفته را فراهم می کند. مدروکسی پروژسترون استات نیمه عمر کوتاه تری دارد و معمولاً نیاز به دوزهای مکرر دارد.

اثر:

برای پیشگیری از زایمان زودرس، هیدروکسی پروژسترون کاپروات در آزمایشات بالینی نشان داده است که این خطر را 30 تا 35 درصد در زنان پرخطر کاهش می دهد. مدروکسی پروژسترون استات به طور گسترده برای این نشانه خاص مورد مطالعه قرار نگرفته است، اگرچه اثربخشی آن را برای سایر بیماری های زنان نشان داده است.

پروفایل های ایمنی:

هر دو دارو به طور کلی به خوبی تحمل شده اند، اما هیدروکسی پروژسترون کاپروات ممکن است کمی کمتر خطر عوارض جانبی خاص، مانند افزایش وزن و تغییرات خلق و خوی داشته باشد. مدروکسی پروژسترون استات با خطر بالاتر از دست دادن تراکم مواد معدنی استخوان، به ویژه با استفاده طولانی مدت همراه است.

هزینه و در دسترس بودن:

هیدروکسی پروژسترون کاپروات یک داروی مارک دار است و می تواند گرانتر از مدروکسی پروژسترون استات عمومی باشد. با این حال، در دسترس بودن هر دو دارو بسته به مکان و سیستم مراقبت های بهداشتی می تواند متفاوت باشد.

نکات پایانی

برای پیشگیری از زایمان زودرس، داروی هیدروکسی پروژسترون کاپروات گزینه ارجح و مورد مطالعه گسترده تر است. مدروکسی پروژسترون استات برای سایر اندیکاسیون های زنان، مانند پیشگیری از بارداری یا مدیریت اندومتریوز در نظر گرفته می شود.

به طور کلی، هیدروکسی پروژسترون کاپروات یک گزینه درمانی برای کمک به کاهش خطر زایمان زودرس در زنان باردار پرخطر در صورت استفاده مناسب تحت نظارت پزشکی فراهم می کند.