در زندگی بسیاری مواقع به دلایل مختلف احساس شرم را تجربه کرده ایم؛ احساسی که منفی است و به احساس بی ارزشی بسیار نزدیک است و در طرحواره تله بی ارزشی قرار می گیرد. در مقاله امروز به معرفی این حس و انواع آن اشاره خواهیم کرد.
شما می توانید جهت خرید مکمل ضد افسردگی و اضطراب از طریق وب سایت داروخانه آنلاین اقدام نمایید.
احساس شرم چیست؟
احساس شرم به عکس العملی گفته می شود که فرد به دلیل انجام کاری نادرست و غیر اخلاقی در خود احساس می کند. این احساس در دسته بندی احساس های منفی قرار می گیرد اما برای انسان تا حدی لازم است، زیرا بدون داشتن این احساس افراد نیازی به پایبندی به هنجارها و قوانین را در خود احساس نخواهند کرد. در واقع شرم باعث می شود ما کنترل بهتری بر روی رفتارمان داشته باشیم. این احساس در حالتی مثبت است که فرد را دچار مشکلات رفتاری نسازد، در غیر این صورت شرم می تواند برای فرد مضر باشد.
شرم چه زمانی اثرات منفی بر روی فرد دارد؟
زمانی که وجود شرم باعث شود فرد خودارزیابی سختگیرانه ای در مورد خود داشته باشد و مدام خود را نقد کند به موردی منفی در شخص تبدیل می شود. رشد این حس در فرد می تواند با انتقاد مدام، حس بد بودن یا بی ارزشی را به فرد القا کند و احساسات منفی مانند احساس خجالت، تحقیر و گناه را در فرد افزایش دهد.
شرم چه نشانه هایی دارد؟
افرادی که دچار احساس شرم می شوند به طور معمول نشانه های زیر را در خود می بینند:
- احساس بی ارزش بودن؛
- خجالت و ترس از بیان نظر یا احساسات؛
- نگران شکست بودن؛
- بی اعتمادی به دیگران؛
- از دست دادن هویت؛
- احساس پشیمانی؛
- حساس شدن؛
- احساس طردشدگی؛
- ترس از قضاوت دیگران؛
- ترس از بد یا نامناسب به نظر رسیدن؛
- کمال گرایی؛
- احساس ناکافی بودن.
نشانه های فیزیکی شرم در فرد:
افرادی که دچار احساس شرم می شوند در رفتارهای فیزیکی خود نیز این مسئله را نشان می دهند و ممکن است این نشانه ها را داشته باشند:
- لکنت زبان؛
- پایین نگه داشتن سر؛
- احساس ناتوانی در حرکت کردن؛
- ناتوانی در کنترل احساسات و اشک ریختن؛
- افتادن شانه ها به جای صاف ایستادن.
شرم باعث چه واکنش هایی در فرد می شود؟
افراد در واکنش به شرم عکس العمل های متفاوتی از خود بروز می دهند:
مخفی کردن شرم
برخی افراد برای مقابله با شرم، تصمیم به پنهان کردن آن می گیرند. این افراد سعی می کنند در مرکز توجه قرار نگیرند و از صحبت در مورد افکار یا احساسات خود خودداری می کنند.
واکنش شدید
گاهی فرد برای منحرف کردن دیگران از رفتارش در زمان شرمندگی، عصبانیت شدید از خود بروز می دهد و یا به طرف مقابل حمله می کند.
جبران و تسکین شرم
برخی افراد برای تسکین خود، از عذرخواهی استفاده می کنند تا از شدت احساس شرم خود بکاهند. به طور مثال اگر اشتباهی را مرتکب شده اند با عذرخواهی سعی می کنند احساس شرم خود را تسکین دهند.
جلوگیری از ایجاد شرم
فرد در این حالت با رفتارهایی همچون گریه کردن، عذرخواهی و اجتناب از درگیری سعی می کند از بروز احساس شرم جلوگیری نماید. این رفتار در افراد احساساتی یا افرادی که تمایل در درگیری ندارند بیشتر دیده می شود.
انواع شرم
علاوه بر دسته بندی فوق در مورد عملکرد شرم، می توان شرم را به انواع مختلفی تقسیم کرد:
شرم موقتی
شرم موقتی یا گذرا را ممکن است بارها در زندگی تجربه کرده باشید. به طور مثال زمانیکه در یک موقعیت اجتماعی اشتباهی از شما سر زده این شرم ایجاد می شود. این شرم گذرا است و مشکلی برای فرد ایجاد نمی کند.
شرم با حقارت
شرمی که با احساس حقارت همراه شود در واقع شدیدترین نوع احساس شرمساری می باشد. در این هنگام فرد به دلیل اتفاقی که در مقابل دیگران رخ داده دچار احساس خجالت و حقارت می شود.
شرم مزمن
شرم مزمن همواره با فرد همراه است. فرد احساس ناکافی بودن دارد و این مسئله می تواند بر عملکرد و سلامت روان فرد تاثیر بگذارد.
شرم در نتیجه شکست
زمانی که در مسئله ای انتظار پیروزی داشتید اما شکست خوردید این شرم ایجاد می شود.
شرم در مقابل دیگران
فرد در این وضعیت در مقابل دیگران احساس خجالت و تحقیر دارد. این شرم با احساس حقارت مرتبط است.
شرم در مقابل افراد غریبه
این شرم باعث می شود فرد احساس کند دیگران متوجه مشکلی در او شده اند. این نوع شرم با اضطراب اجتماعی مشترک می باشد.
شرم از خود
اینکه فرد احساس کند پست و فرومایه است شرم از خود است که می تواند مزمن باشد.
شرم ناشی از طرد شدگی
زمانیکه فرد از سمت گروهی طرد شود و یا احساس کند مقبول آنها نیست این نوع شرم را تجربه می کند.
شرم بابت عملکرد
فرد در این حالت از عملکرد خود در موقعیت هایی همانند سخنرانی عمومی، اجرای موسیقی و … احساس شرم دارد.
شرم ناشی از عشق یک طرفه
این شرم زمانی که فرد احساس کند برای طرف مقابل آنچنان که باید خوب و کافی نیست ایجاد می شود.
شرم درونی شده
این شرم نیز ناشی از احساس ناخوشایند درونی نسبت به خود است و در افرادی که در کودکی آزار و اذیت شده اند و احساس بی لیاقتی دارند بیشتر دیده می شود.
شرم سمی
این شرم، به شرم درونی شده نزدیک است. در این حالت فرد احساس می کند به صورت ذاتی در درون خود مشکلی دارد. این شرم بخشی از هویت فرد می شود و افراد در این حالت سعی می کنند ظاهری کامل داشته باشند تا احساسات منفی خود را از درونشان پنهان کنند.
شرم سالم
شرم سالم باعث فروتنی، تواضع و رعایت حد و مرزها در فرد می شود. این شرم باعث مهار رفتارهای فرد در موقعیت های مختلف می گردد.
مجله سلامت داروخانه آنلاین مطالعه مطالب زیر را به شما پیشنهاد می دهد :
- آیا خرید درمانی بر کاهش استرس موثر است؟
- اختلال عاطفی فصلی چیست ؟
- اختلال شخصیت مرزی در چه سنی شایع است؟
