تاثیر دی اچ ایی ای DHEA بر هورمون های جنسی آقایان و بانوان

بسیاری از مردم ادعا می‌کنند که تعادل هورمون‌ها کلید داشتن ظاهر و احساس بهتر است. در حالی که راه‌های طبیعی زیادی برای متعادل کردن هورمون‌ها وجود دارد، داروها یا مکمل‌ها نیز می‌توانند سطح هورمون‌های شما را تغییر داده و فواید سلامتی را برای شما ارائه دهند.

DHEA چیست و چگونه عمل می کند؟

DHEA یا دهیدرواپی آندروسترون، هورمونی است که توسط بدن شما تولید می شود. مقداری از آن به هورمون های جنسی مردانه و زنانه اصلی، تستوسترون و استروژن تبدیل می شود. با توجه به اینکه دی اچ ای آ به طور طبیعی تولید می شود، برخی تعجب می کنند که چرا به عنوان مکمل مصرف می شود. دلیل اصلی این است که با افزایش سن سطح DHEA کاهش می یابد و این کاهش با چندین بیماری مرتبط است.

در واقع، تخمین زده می شود که DHEA تا 80 درصد در دوران بزرگسالی کاهش می یابد. این فقط شامل افراد مسن نمی‌شود، زیرا سطح آن در سن 30 سالگی به بعد شروع به کاهش می‌کند و این کاهش در زنان سریعتر از مردان رخ می دهد. DHEA همچنین برای اختلال عملکرد جنسی و برای بهبود و تمایلات جنسی در مردان و زنان موثر واقع شده است. همچنین برای جلوگیری از گرفتگی عروق، سرطان سینه، ناباروری، دیابت نیز استفاده می شود.

هنگامی که این هورمون را به عنوان مکمل مصرف می کنید، سطح آن در بدن شما افزایش می یابد. مقداری از آن نیز به تستوسترون و استروژن تبدیل می شود. ورزشکاران و سایر افراد برای بهبود عملکرد بدنی و به خاطر فواید بی شمار این مکمل، DHEA را در سبد مکمل های بدنسازی خود قرار می دهند. اما استفاده از دی اچ ای آ توسط کمیته المپیک ممنوع شده است.

دی اچ ای آ برای تراکم استخوان هم مفید واقع شده است.

سطوح پایین DHEA چه پیامدهایی دارد؟

سطوح پایین DHEA با تراکم استخوان کمتر مرتبط است، که با افزایش سن کمتر هم خواهد شد. علاوه بر این، سطوح پایین DHEA نیز با افزایش خطر شکستگی استخوان همراه است. طی چندین تحقیق بررسی شده است که آیا DHEA می تواند تراکم استخوان را در افراد مسن تر بهبود بخشد یا خیر.

برخی تحقیقات نشان داده است که مصرف این مکمل برای یک تا دو سال می تواند تراکم استخوان را در زنان مسن تر بهبود بخشد، اما نه در مردان. برای تجربه افزایش تراکم استخوان نیاز به مصرف این مکمل برای دوره های طولانی تری می باشد و این اثر ممکن است در زنان مسن بیشتر باشد. سطوح پایین DHEA با تراکم استخوان کمتر مرتبط است.

دی اچ ای آ یک “هورمون مادر” است که توسط غدد فوق کلیوی در نزدیکی کلیه ها و در کبد تولید می شود. در مردان نیز DHEA توسط بیضه ها ترشح می شود. در بدن به هورمونی به نام آندروستندیون تبدیل می شود. سپس آندروستندیون به هورمون های اصلی مردانه و زنانه تبدیل می شود.

به نظر می رسد با افزایش سن افراد، سطح دی اچ ای آ کاهش می یابد. همچنین به نظر می رسد که سطح DHEA در افراد مبتلا به شرایط خاص مانند افسردگی کمتر باشد. برخی از محققان فکر می کنند که جایگزینی DHEA با مکمل ها ممکن است از برخی بیماری ها و شرایط جلوگیری کند.

در 280 مرد و زن مسن در محدوده سنی 60 تا 79 سال، استفاده 50 میلی گرم (دی اچ ای آ) به مدت یک سال نشان داده است که  تا حدود زیادی طراوت و شادابی جوانی را در هر دو جنس بازگرداند.

مطالعات درباره دی اچ ای آ

مکمل DHEA به طور قابل توجهی بسیاری از پارامترهای مربوط به میل جنسی را در زنان مسن بالای 70 سال بهبود بخشید. در این گروه همچنین بر سلامت استخوان تأثیر مثبت گذاشت. در تمام شرکت کنندگانی که DHEA مصرف کردند، تغییرات قابل توجهی در سلامت پوست مشاهده شد: سطح هیدراتاسیون و سبوم افزایش یافت و زردی صورت کاهش یافت.

ضخامت پوست در پشت دست نیز در افرادی که در ابتدا کمترین سطح DHEA را داشتند به طور قابل توجهی افزایش یافت «تعدادی از شاخص‌های بیولوژیکی عدم پیامدهای مضر مصرف 50 میلی‌گرم DHEA در روز را طی یک سال تأیید کردند، همچنین نشان می‌دهد که استفاده از دی اچ ای آ روند پیری را کند تر خواهد کرد.

دی اچ ای آ و سلامت جنسی در زنان

DHEA از میل جنسی سالم در زنان پس از یائسگی و همچنین زنان با کاهش میل جنسی مرتبط با استفاده از داروهای ضد بارداری خوراکی پشتیبانی می کند. در ضمن زنانی که سطوح تستوسترون آزاد بالاتری در طول تجویز DHEA داشتند، اثرات بیشتری از (دی اچ ای آ) بر برانگیختگی و میل جنسی داشتند.

در زنان، تبدیل DHEA به تستوسترون توسط غده فوق کلیوی منبع اصلی تستوسترون است. از این رو، با نارسایی آدرنال، زنان اغلب کاهش میل جنسی را تجربه می کنند، در حالی که در مردان، عملکرد جنسی و سطح تستوسترون تا حد زیادی حفظ می شود.

مطالعات متعدد نشان داده اند که 50 میلی گرم DHEA دوز مناسبی برای زنان مبتلا به نارسایی آدرنال است، از بهبود سطح هورمون ها، پارامترهای متابولیک، اضطراب و افسردگی حمایت می کند. همچنین نشان داده شده است که (دی اچ ای آ) هوشیاری، استقامت و علاقه یا فعالیت جنسی را در زنان مبتلا به هیپوفیز هنگامی که به سایر درمان‌های جایگزین هورمونی اضافه می‌شود، بهبود می‌بخشد.

DHEA و اختلال نعوظ

یک مطالعه کوچک نشان داد که ممکن است برای مردانی که هنوز از سایر اشکال درمان استفاده نکرده‌اند مفید باشد. در یک تحقیق کوچک بدون دارونما، نشان داده شد که استفاده 50 میلی‌گرم DHEA به مدت شش ماه باعث بهبود اختلال نعوظ در مردانی می‌شود که هنوز تحت هیچ گونه هورمون درمانی قرار نگرفته‌اند.

میزان موفقیت IVF را افزایش می دهد

در واقع، موفقیت لقاح آزمایشگاهی  IVFرا افزایش می دهد. آن دسته از زنانی که قبل و بعد از درمان از (دی اچ ای آ) استفاده کردند. پس از درمان، زنان تخمک های بیشتری تولید کردند و درصد بیشتری از تخمک ها بارور شدند – 67٪ در مقابل 39٪ قبل از درمان. یک مطالعه نشان داد زنانی که مکمل‌های DHEA را در طول IVF مصرف کردند، 23 درصد نرخ تولد زنده داشتند، در مقایسه با گروه کنترل که نرخ تولد زنده 4 درصدی داشتند.

(دی اچ ای آ) به طور طبیعی توسط غدد فوق کلیوی تولید می شود. افراد مبتلا به مشکلات غده فوق کلیوی ممکن است با مصرف این هورمون به عنوان مکمل کیفیت زندگی بهتری را تجربه کنند. بیشتر تحقیقات با (دی اچ ای آ) در زمینه نا باروری زنان به دلیل کاهش ذخیره تخمدان متمرکز شده است.

اکثر زنانی که پاسخ ضعیفی به لقاح آزمایشگاهی IVF داشتند، دارای سنین بالا یا ذخیره تخمدانی پایین بوده اند، مصرف مکمل DHEA با دوز 75 میلی گرم در روز به مدت سه ماه قبل از تحریک تخمدان منجر به بهبود قابل توجهی در چهار پارامتر از پنج پارامتر تخمک گذاری ارزیابی شده است.

طی تحقیقات اخیر روی زنانی که قبلاً با دارو نما پاسخ ضعیفی به تحریک تخمدان داشتند، DHEA نیز با 75 میلی گرم در روز برای یک دوره شش هفته قبل از القای تخمک گذاری و روش های IVF ارائه شد. مشاهده شد افرادی که DHEA دریافت می‌کنند کیفیت جنین را به‌ طور قابل ‌توجهی بهبود می‌بخشند.

اگرچه بازگرداندن جوانی، غیر ممکن است. اما ابزارهای تغذیه ای زیادی وجود دارد که به ما کمک می کند تا سلامت و عملکرد خود را با افزایش سن حفظ کنیم. DHEA و پرگننولون دو مورد از این ابزارهای پروهورمونی هستند، در حالی که آنتی اکسیدان های محلول در چربی آستاگزانتین و CoQ10 هم از ما در برابر عوارض کهولت سن حمایت می کنند.

بسیاری از مواد مغذی اساسی دیگر نیز شواهدی دارند که از ما نه تنها در طول عمر، بلکه در حفظ سلامتی در طول عمر ما حمایت می کنند.

نکات پایانی

اثرات مفید DHEA ممکن است در درجه اول در افرادی که سطح DHEA پایین یا شرایط سلامت خاصی دارند دیده شود.

برای افراد جوان و سالم، مصرف DHEA احتمالاً ضروری نیست. این هورمون به طور طبیعی در بدن تولید می شود و لزوماً مقدار بیشتر آن بهتر نمی باشد.

با این حال، مکمل با DHEA ممکن است برای برخی افراد، به ویژه افراد مسن و آنهایی که مشکلات خاصی از غده فوق کلیوی، جنسی یا باروری دارند، مفید باشد.

توصیه می شود اگر به مصرف این مکمل فکر می کنید با پزشک خود مشورت کنید.

دوز های ذکر شده همه تحقیقاتی بوده و شما برای استفاده از مکمل (دی اچ ای آ) حتما باید با پزشک خود مشورت کنید تا دوز مناسب با شرایط شما را، برای شما تجویز کند.

نویسنده و گردآورنده: سید علی عباسیان- کارشناس تربیت بدنی