آمپول انوکساپارین؛ همه چیز درباره کاربردها، نحوه تزریق و نکات ایمنی

آمپول انوکساپارین سدیم یک رقیق‌کننده خون تزریقی است که برای پیشگیری یا درمان لخته‌های خون، به‌ویژه در شرایطی مانند ترومبوز ورید عمقی (DVT) و آمبولی ریوی، به کار می‌رود. این دارو همچنین برای جلوگیری از عوارض در بیماران قلبی (مانند حمله قلبی یا آنژین صدری) استفاده می‌شود. عوارض جانبی رایج شامل درد، لخته شدن خون در محل تزریق، خونریزی یا کبودی آسان است. این دارو فقط با نسخه پزشک قابل تهیه است.

چکیده مطلب:

آمپول انوکساپارین سدیم یک رقیق‌کننده خون است که برای درمان یا جلوگیری از لخته شدن خون یا جلوگیری از مشکلات پس از مشکلات قلبی، مانند حمله قلبی یا درد شدید قفسه سینه، زیر پوست خود تزریق می‌کنید. شایع‌ترین عوارض جانبی انوکساپارین، درد یا لخته شدن خون در محل تزریق یا خونریزی یا کبودی آسان‌تر است.

آمپول انوکساپارین چیست؟

انوکساپارین یک داروی ضد انعقاد است که به جلوگیری از تشکیل لخته‌های خون به ویژه در بیماران قلبی و عروقی کمک می‌کند. تزریق انوکساپارین برای جلوگیری از ترومبوز وریدی عمقی استفاده می‌شود، وضعیتی که در آن لخته‌های خون مضر در رگ‌های خونی پاها تشکیل می‌شوند. این لخته‌های خون می‌توانند به ریه‌ها منتقل شوند و در رگ‌های خونی ریه‌ها گیر کنند و باعث ایجاد وضعیتی به نام آمبولی ریوی شوند.

در واقع آمپول انوکساپارین برای درمان یا پیشگیری از نوعی لخته خون به نام ترومبوز ورید عمقی (DVT) استفاده می‌شود که می‌تواند منجر به لخته شدن خون در ریه‌ها (آمبولی ریوی) شود. DVT می‌تواند پس از انواع خاصی از جراحی یا در افرادی که به دلیل بیماری طولانی مدت بستری هستند، رخ دهد.

علاوه بر این، این دارو برای جلوگیری از عوارض رگ‌های خونی در افرادی که انواع خاصی از آنژین (درد قفسه سینه) یا حمله قلبی دارند، استفاده می‌شود.

تزریق آمپول انوکساپارین همراه با وارفارین برای درمان ترومبوز ورید عمقی حاد با یا بدون آمبولی ریوی استفاده می‌شود. همچنین برای درمان انواع خاصی از حملات قلبی حاد استفاده می‌شود. برای خرید قرص قلب از طریق سایت داروخانه آنلاین اقدام کنید.

این دارو فقط با نسخه پزشک در دسترس است.

مکانیسم اثر انوکساپارین

انوکساپارین یک رقیق‌کننده خون یا ضد انعقاد است. این دارو با مسدود کردن مواد خاصی در خون که باعث تشکیل لخته می‌شوند، عمل می‌کند.

تاثیر بر لخته شدن خون

آمپول انوکساپارین خطر لخته شدن خون را کاهش می‌دهد. لخته خون می‌تواند در رگ‌های بزرگ بدن، معمولاً در پاها، ایجاد شود. به این حالت ترومبوز ورید عمقی (DVT) گفته می‌شود.

گاهی اوقات، لخته خون می‌تواند جدا شود و در رگ‌های خونی شما حرکت کند. اگر لخته در رگ‌های خونی ریه‌های شما گیر کند، آمبولی ریوی (PE) نامیده می‌شود. آمبولی ریوی می‌تواند باعث درد قفسه سینه و مشکل در تنفس شود و در صورت شدید بودن، می‌تواند باعث مرگ شود. به ندرت، لخته ممکن است به مغز منتقل شود و باعث سکته مغزی شود.

پس از جراحی، خطر تشکیل لخته خون افزایش می‌یابد. شواهد نشان می‌دهد که پس از برخی از انواع جراحی، دوره طولانی درمان با انوکساپارین این خطر را کاهش می‌دهد. معمولاً باید بین 10 تا 28 روز پس از جراحی، انوکساپارین تزریق کنید.

ترومبوسیتوپنی ناشی از هپارین (HIT)

یکی دیگر از مواردی که باید به آن توجه کرد، ترومبوسیتوپنی ناشی از هپارین (HIT) است. انوکساپارین حاوی هپارین است که در موارد نادر می‌تواند باعث کاهش پلاکت‌ها شود. این اتفاق معمولاً ۵ تا ۱۰ روز پس از شروع درمان با انوکساپارین رخ می‌دهد.

پلاکت‌ها جزئی از خون هستند که در لخته شدن خون برای جلوگیری از خونریزی نقش دارند. وقتی تعداد آنها در خون خیلی کم باشد، به آن ترومبوسیتوپنی گفته می‌شود و این منجر به افزایش خطر خونریزی می‌شود.

نشانه‌های ترومبوسیتوپنی ناشی از هپارین عبارتند از:

• ضعف یا بی‌حسی در بازوها یا پاها.
• درد، حساسیت به لمس، قرمزی یا تورم بازوها یا پاها.
• گرگرفتگی، تغییر رنگ سیاه، قرمز یا آبی پوست، یا بثورات یا زخم‌های پوستی در ناحیه‌ای که تزریق انوکساپارین انجام شده است.
• درد یا گرفتگی قفسه سینه، یا تنفس سریع یا مشکل‌دار. تب، لرز یا تعریق.
• لکنت زبان، افزایش خواب‌آلودگی، یا مشکلات بینایی، صحبت کردن، تفکر یا یادآوری.

اگر فکر می‌کنید ممکن است تحت تأثیر HIT قرار گرفته باشید، فوراً برای پیشگیری از ترومبوز با انوکساپارین با پزشک خود تماس بگیرید. سپس می‌توان آزمایش خون انجام داد تا بررسی شود که آیا این اتفاق می‌افتد یا خیر. همچنین می توانید جهت پیشگیری از این اتفاق از مکمل سافت ژل روغن ماهی 1000 امگا3 کارن 50 عددی برای کمک به کاهش کلسترول, کمک به سلامت قلب و عروق استفاده کنید.

موارد مصرف آمپول انوکساپارین

موارد مصرف انوکساپارین معمولاً برای شرایط زیر است:

• جلوگیری از لخته شدن خون در پا، که ترومبوز وریدی عمقی (DVT) نیز نامیده می‌شود، پس از جراحی‌های خاص لگن، زانو یا معده یا در فردی که به دلیل بیماری قادر به بلند شدن و حرکت نیست.
• درمان DVT یا لخته شدن خون در ریه، که آمبولی ریوی (PE) نیز نامیده می‌شود.
• جلوگیری از مشکلات پس از حمله قلبی یا آنژین ناپایدار (درد قفسه سینه)
• درمان حمله قلبی

تزریق انوکساپارین همچنین ممکن است برای سایر شرایط طبق نظر پزشک شما استفاده شود.

نحوه تزریق و دوز مناسب آمپول انوکساپارین

1. برندهای مختلفی از انوکساپارین وجود دارد، دستورالعمل‌های زیر برای برند Inhixa® است. اگر این دستورالعمل‌ها با تجویز پزشک شما متفاوت است، لطفاً توصیه‌های آنها را دنبال کنید.
2. دست‌های خود را با آب و صابون بشویید. آنها را کاملاً خشک کنید.
3. در یک موقعیت راحت بنشینید یا دراز بکشید تا بتوانید قسمتی از شکم خود را که قرار است تزریق کنید، ببینید. اگر بتوانید خود را با کوسن یا بالش، چه روی تخت و چه روی صندلی راحتی، بالا نگه دارید، ممکن است مفید باشد.
4. ناحیه‌ای را در سمت چپ یا راست شکم خود انتخاب کنید. این باید حداقل 5 سانتی‌متر از ناف شما فاصله داشته باشد و به سمت پهلوهای شما باشد.
5. به یاد داشته باشید: در فاصله 5 سانتی‌متری از ناف یا اطراف زخم‌ها یا کبودی‌های موجود، به خودتان تزریق نکنید. محل تزریق را هر روز بین سمت چپ و راست شکم خود، بسته به ناحیه‌ای که آخرین تزریق را انجام داده‌اید، تغییر دهید.
6. بطری پلاستیکی حاوی سرنگ از پیش پر شده را از جعبه خارج کنید. پلمپ را باز کنید و سرنگ از پیش پر شده را بردارید.
7. درپوش محافظ انتهای سرنگ را با احتیاط بردارید و مراقب باشید سوزن خم نشود. درپوش سوزن را در سطل زباله ایمنی بیندازید؛ دیگر به آن نیازی نخواهید داشت. سرنگ از پیش پر شده و آماده استفاده است.
8. قبل از تزریق به خودتان، پیستون را فشار ندهید. پس از برداشتن درپوش، اجازه ندهید سوزن با چیزی تماس پیدا کند. این کار برای اطمینان از تمیز (استریل) ماندن سوزن است.
9. مطمئن شوید که در طول تزریق، چین پوستی را نگه داشته‌اید.
10. سرنگ را در دستی که با آن می‌نویسید (مانند مداد) نگه دارید. با دست دیگر خود، ناحیه شکم خود را به آرامی بین انگشت اشاره و شست خود بگیرید تا چین پوستی ایجاد شود.
11. با شست خود، پیستون را به پایین فشار دهید. این کار دارو را به بافت چربی شکم تزریق می‌کند. مطمئن شوید که در طول تزریق، چین پوستی را نگه داشته‌اید.
12. سوزن را با کشیدن مستقیم آن خارج کنید. فشار روی پیستون را رها نکنید. برای جلوگیری از کبودی، محل تزریق را پس از تزریق مالش ندهید.
13. پیستون را محکم فشار دهید. محافظ سوزن که به شکل استوانه پلاستیکی است، به طور خودکار فعال می‌شود و سوزن را کاملاً می‌پوشاند.
14. سرنگ استفاده شده را داخل ظرف مخصوص اشیاء تیز بیندازید. درب ظرف را محکم ببندید و ظرف را دور از دسترس کودکان قرار دهید.

اشکال و دوز انوکساپارین:

انواع این دارو به صورت آمپول انوکساپارین 6000 واحد، آمپول انوکساپارین 10000 واحد و آمپول انوکساپارین 4000 واحد عرضه می شود.

• سرنگ تک دوز 30 میلی‌گرم/0.3 میلی‌لیتر، 40 میلی‌گرم/0.4 میلی‌لیتر
• سرنگ تک دوز 60 میلی‌گرم/0.6 میلی‌لیتر، 80 میلی‌گرم/0.8 میلی‌لیتر، 100 میلی‌گرم/میلی‌لیتر، 150 میلی‌گرم/میلی‌لیتر، 120 میلی‌گرم/0.8 میلی‌لیتر
• ویال چند دوز 300 میلی‌گرم/3 میلی‌لیتر

“برای دریافت راهنمای دقیق نحوه تزریق انوکساپارین و دوز، با مشاوران ما تماس بگیرید”

عوارض جانبی و نکات احتیاط آمپول انوکساپارین

شایع‌ترین عوارض انوکساپارین در زیر فهرست شده‌اند. در صورت بروز هر یک از این عوارض جانبی که شما را آزار می‌دهد، به پزشک خود اطلاع دهید.

• خونریزی
• کبودی
• سطح پایین گلبول‌های قرمز خون (کم‌خونی)
• سطح پایین پلاکت‌ها (به پایین مراجعه کنید)
• تهوع و اسهال
• احتباس مایعات (ادم)
• تنگی نفس
• گیجی
• درد در محل تزریق

ممکن است عوارض جانبی دیگری از آمپول انوکساپارین وجود داشته باشد که در اینجا ذکر نشده است. اگر فکر می‌کنید دچار عارضه جانبی دارویی شده‌اید، با پزشک خود تماس بگیرید.

تداخل دارویی و هشدارهای پزشکی

در مورد تمام داروهای دیگر خود، به ویژه داروهای دیگر برای درمان یا پیشگیری از لخته شدن خون مانند قرص لوزارتان، به پزشک خود اطلاع دهید. داروهایی مانند:

آبسیکسی‌ماب، آناگریلاید، سیلوستازول، کلوپیدوگرل، دی پیریدامول، اپتیفیباتید، تیکلوپیدین، تیروفیبان؛ آلتپلاز، رتپلاز، تنکتپلاز، اوروکیناز؛ آپیکسابان، آرگاتروبان، بیوالیرودین، دابیگاتران، دسیرودین، فونداپارینوکس، لپیرودین، ریواروکسابان، تینزاپارین؛ یا هپارین.

چه کسانی نباید انوکساپارین مصرف کنند؟

وجود سایر مشکلات پزشکی ممکن است بر مصرف آمپول انوکساپارین تأثیر بگذارد. در صورت داشتن هرگونه مشکل پزشکی دیگر، به ویژه موارد زیر، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید:

• آلرژی به الکل، هپارین یا محصولات گوشتی
• خونریزی شدید یا فعال
• ترومبوسیتوپنی (تعداد پلاکت کم در خون)، سابقه – در بیماران مبتلا به این شرایط نباید استفاده شود.
• بیماری خونی یا مشکلات خونریزی
• مشکلات رگ‌های خونی
• قرار دادن کاتتر در ستون فقرات
• رتینوپاتی دیابتی (مشکل چشم)
• عفونت قلب، دریچه‌های قلب، پروتز
• فشار خون بالا، کنترل نشده
• شوک سپتیک
• زخم معده یا روده یا خونریزی فعال
• سکته مغزی، اخیر یا سابقه
• جراحی (مثلاً چشم، مغز یا ستون فقرات)، اخیر یا سابقه
• ترومبوسیتوپنی، ناشی از هپارین یا سابقه
• تهدید به سقط جنین
• وزن کمتر از ۹۹ پوند در زنان یا ۱۲۶ پوند در مردان – با احتیاط استفاده شود. خطر خونریزی ممکن است افزایش یابد.
• بیماری کلیوی – با احتیاط استفاده شود. اثرات ممکن است به دلیل کندتر خارج شدن از بدن افزایش یابد.

سوالات متداول درباره آمپول انوکساپارین

آمپول انوکساپارین چیست و چه کاربردی دارد؟

تزریق انوکساپارین برای جلوگیری از ترومبوز وریدی عمقی استفاده می‌شود، وضعیتی که در آن لخته‌های خون مضر در رگ‌های خونی پاها تشکیل می‌شوند. این لخته‌های خون می‌توانند به ریه‌ها منتقل شوند و در رگ‌های خونی ریه‌ها گیر کنند و باعث ایجاد وضعیتی به نام آمبولی ریوی شوند.

دوز مناسب آمپول انوکساپارین برای بزرگسالان و دوز انوکساپارین در بارداری چقدر است؟

بهتر است این دارو در دوران بارداری استفاده نشود، زیرا خطرات احتمالی آن بیشتر از مزایای بالقوه است. جایگزین‌های ایمن‌تری وجود دارد.

آیا انوکساپارین با داروهای دیگر تداخل دارد؟

بله. در صورت مصرف داروهای دیگر برای درمان یا پیشگیری از لخته شدن خون با پزشک خود مشورت کنید.

تزریق آمپول انوکساپارین چگونه انجام می‌شود؟

انوکساپارین به صورت زیر جلدی (زیر پوست) تزریق می‌شود.

عوارض جانبی شایع و نادر آن چیست؟

• خونریزی: شایع‌ترین عارضه جانبی.
• ترومبوسیتوپنی ناشی از هپارین
• خونریزی یا درد محل تزریق
• تهوع، گیجی، سردرد
• هیپوآلدوسترونیسم
• خونریزی دستگاه گوارش
• هماتوم غلاف رکتوم
• پوکی استخوان

تفاوت انوکساپارین و هپارین چیست؟

هپارین نیمه عمر کوتاه‌تری معادل ۴۵ دقیقه دارد، در حالی که انوکساپارین نیمه عمری معادل چهار تا پنج ساعت دارد. هپارین معمولاً در بیمارستان تجویز می‌شود که می‌توان آن را با دقت بیشتری تحت نظر داشت و اغلب برای موارد اورژانسی به صورت داخل وریدی استفاده می‌شود. تجویز آمپول انوکساپارین در بیمارستان و خانه بی‌خطر است.

آیا میتوان آمپول انوکساپارین را در منزل تزریق کرد؟

بله. برای تزریق انوکساپارین در منزل، با انگشت شست و اشاره خود، به آرامی یک چین مشخص از پوست و چربی را فشار دهید. همانطور که در بیمارستان به شما نشان داده شد، سوزن را به سرعت مستقیم به پایین و تا انتهای لایه چربی پوست وارد کنید. دارو را به آرامی تزریق کنید، پیستون را تا جایی که می‌توانید محکم فشار دهید. سوزن را به آرامی و مستقیم بیرون بکشید.

منبع: mayoclinic.org