برای درمان برخی از بیماری های چشمی که درمان دیگری وجود ندارد ممکن است عمل تخلیه چشم توصیه شود. تخلیه چشم می تواند آخرین گزینه درمانی باشد و پس از آن بازیابی بینایی ممکن نیست. در مقاله امروز به انواع تخلیه چشم، دلایل تخلیه و نکات بسیار مهم در مورد آن خواهیم پرداخت.
تخلیه چشم چند نوع دارد؟
در صورتیکه نیاز باشد تخلیه چشم انجام شود از روش های زیر برای آن استفاده می شود:
تخلیه کامل کره چشم (انوکلئاسیون)
در این روش تمام کره چشم و محتویاتش توسط جراح تخلیه می شود. پلک، مژه ها، ابروها و پوست اطراف چشم دست در این روش دست نخورده باقی می مانند. در نهایت کره چشم با یک چشم مصنوعی که بسیار شبیه چشم بیمار است جایگزین می شود.
شما می توانید جهت خرید قرص تقویت چشم به صورت آنلاین از طریق وب سایت داروخانه آنلاین اقدام نمایید.
تخلیه محتویات داخل کره چشم (اویسراسیون)
در این روش قرنیه و محتویات کره چشم توسط جراح خارج می شود اما صلبیه یا قسمت سفید چشم و ماهیچه های آن باقی می ماند. پس از آن یک ایمپلنت داخل پوسته صلبیه قرار می گیرد. در این وضعیت ماهیچه ها هنوز متصل به صلبیه هستند و می توانند حرکت کنند. این جراحی ساده تر از تخلیه کامل کره چشم است. در این حالت نیز ابروها، مژه ها و پلک ها سر جای خود باقی می مانند. این جراحی خطر افتالمی سمپاتیکی را افزایش می دهد. این مشکل می تواند بینایی چشم دیگر را نیز از بین ببرد و باعث نابینایی فرد شود. جراحی ویسراسیون مناسب از بین بردن درد یک چشم نابینا نمی‌باشد زیرا اعصاب مژگانی عدسی چشم باقی می مانند.
تخلیه کامل چشم و بافت اطراف (اگزانتراسیون)
در این روش کره چشم، پلک ها، پوست اطراف چشم و ابروها به صورت کامل برداشته می شوند. این جراحی معمولاً برای درمان سرطان چشمی که به اطراف گسترش یافته صورت می گیرد.
به چه دلایلی تخلیه چشم انجام می شود؟
تخلیه چشم به عنوان آخرین گزینه درمان کاربرد دارد و زمانیکه برای بیماری خطرناک فرد درمان دیگری وجود ندارد جراح آن را پیشنهاد می کند. برخی بیماری ها که نیاز به تخلیه چشم دارند عبارتند از:
- آسیب شدید به چشم
- عفونت کنترل نشده چشم
- تومورهای چشمی مانند رتینوبلاستوما یا کوروئیدال ملانوما
- درد شدید در چشم نابینا
- برداشتن چشم نابینای فرد به دلیل زیبایی
در برخی مواقع تخلیه چشم برای محافظت از چشم دیگر انجام می شود. ممکن است جراحت یک چشم باعث عارضه ای به نام افتالمی سمپاتیکی در چشم دیگر شود و به از بین رفتن بینایی منتهی گردد. با تخلیه، چشم سالم نجات پیدا می کند. همچنین ممکن است چشم نابینا باعث ناراحتی بسیاری شود و تخلیه چشم، درد چشم و صورت و ترشحات چشمی را بهبود می بخشد.
با انجام این جراحی تنها یک چشم قادر به دیدن است و این کار می‌تواند باعث ناراحتی بیمار گردد به خصوص اگر چشم تخلیه شده بینایی داشته باشد.
اصطلاحات رایج مربوط به تخلیه چشم
در ارتباط با تخلیه چشم اصطلاحاتی وجود دارند که به شرح زیرند:
ایمپلنت اوربیتال
ایمپلنت به توپی به اندازه یک تیله گفته می شود که پشت لایحه ملتحمه حدقه چشم قرار می گیرد. این ایمپلنت در واقع جایگزین حجم از دست رفته چشم می باشد. ماهیچه های چشم امکان این را دارند که به سطح ایمپلنت وصل شوند و حرکت ایمپلنت با حرکت حدقه امکان پذیر باشد.
کانفورمرهای چشم
کانفورمر پس از جراحی از بسته شدن یا چسبندگی چشم حین التیام جلوگیری می کند. کانفورمرها کوچک و نیم دایره هستند و سطح داخلی آنها شکل انحنای کره چشم را به خود می گیرد. این کانفورمر باید ۶ تا ۸ هفته بر روی چشم باقی بماند و نقش مهمی در بهبودی و کاهش التهاب دارد.
چشم مصنوعی
اندام مصنوعی که پس از تخلیه چشم جایگزین چشم واقعی می گردد. چشم مصنوعی جای کانفورمر را می گیرد و بر روی ایمپلنت اوربیتال و زیر پلک نصب می گردد.
تخلیه چشم چگونه صورت می گیرد؟
این جراحی با بیهوشی عمومی انجام می شود. هرچند ممکن است با بی حسی موضعی نیز قابل انجام باشد. جراحی تخلیه چشم با توجه به نوع آن می تواند یک تا دو ساعت به طول بیانجامد.
پس از جراحی برای مهار درد از داروهای مسکن استفاده می شود و بانداژ فشاری برای مهار التهاب به کار می رود. چند هفته پس از جراحی، متخصص چشم یک چشم مصنوعی به بیمار می دهد که می‌تواند مانند لنز طبی روی ایمپلنت اوربیتال قرار دهد. نحوه در آوردن این چشم مصنوعی، تمیز کردن و دوباره سر جا قرار دادنش توسط متخصص چشم به بیمار آموزش داده می شود.
مراقبت های لازم پس از جراحی تخلیه چشم
پس از جراحی به نکات زیر توجه داشته باشید:
- پس از به هوش آمدن یک پانسمان فشاری را بر روی چشم جراحی شده خود احساس خواهید کرد.
- ممکن است همان روز بتوانید از بیمارستان مرخص شوید.
- تا چند هفته حدقه چشم قرمز و ملتهب باقی خواهد ماند.
- ممکن است در ناحیه جراحی شده تصاویر و رنگ هایی را مشاهده کنید که به سبب پدیده چشم فانتوم به وجود می آیند. این علائم خود به خود از بین می رود.
- پانسمان چشم را یک تا دو روز بعد برمی دارند. اگر چشم بدون پوشش باشد بهبودی آن سریع تر می شود. می توانید در این مدت از عینک دودی استفاده کنید.
- ممکن است پزشک قطره چشمی و آنتی بیوتیک خوراکی و مسکن تجویز کند.
- دو تا سه روز پس از جراحی استراحت لازم است. پس از چند روز می توانید فعالیت های عادی و رانندگی را شروع کنید. باید در نظر داشته باشید که حرکت چشم دیگر می تواند بر روی ایمپلنت اثر بگذارد و باعث درد گردد.
- ۴ تا ۶ هفته پس از جراحی دوباره به پزشک مراجعه کنید تا وضعیت بهبودی شما بررسی شود.
- فعالیت های همانند خم شدن می تواند باعث فشار به حدقه چشم شود. بنابراین تا یک ماه از بلند کردن وسایل سنگین خودداری کنید و همچنین ورزش های سنگین و شنا را انجام ندهید.
چند نکته بسیار مهم در مورد ترشحات عادی پس از جراحی
چشم شما پس از جراحی ممکن است دچار ترشحاتی شود. به نکات زیر در مورد این ترشحات توجه داشته باشید:
- ترشحات در مقدار کم ممکن است در گوشه چشم شما هر از گاهی جمع شود. اگر این ترشحات بسیار زیاد بود و به نظر می رسید که نشان از عفونت چشم دارد باید به پزشک مراجعه کنید.
- برای تمیز کردن ترشحات طبیعی چشم می توانید از محلول سالین (سرم نمکی) و پنبه تمیز استفاده کنید. برای تمیز کردن، از قسمت خارجی چشم یعنی نزدیک گوش آغاز کنید و به سمت بینی بروید.
- پنبه ها را پس از هر بار مصرف دور بیندازید و تنها یک بار از آنها استفاده کنید.
بینایی چشم پس از تخلیه آن چگونه است؟
قرار دادن ایمپلنت اوربیتال و چشم مصنوعی بینایی به همراه نخواهد داشت و تنها باعث ایجاد ظاهری طبیعی در صورت می شود. فقط چشم باقی مانده می تواند بینایی داشته باشد و بینایی آن می تواند به همان خوبی پیش از جراحی باقی بماند.
البته باید در نظر داشت به دلیل اینکه بینایی تنها از طریق یک چشم انجام می شود ممکن است درک فواصل و عمق کمی برای شخص سخت باشد. همچنین دامنه بینایی سمت جراحی شده کاهش می یابد اما دامنه دید سمت چشم سالم تغییر نخواهد کرد. این وضعیت باعث می شود که فرد برای دیدن سمت مقابل مجبور باشد سر خود را بیشتر بچرخاند.
مجله سلامت داروخانه آنلاین مطالعه مطالب زیر را به شما پیشنهاد می دهد:
- داروهای مضر برای سلامت چشم را بشناسید
- راهکارهای مهم برای مراقبت از چشم
- بیماری چشم صورتی چیست؟
