هیپوگلیسمی یا افت قند خون بیماری است که در آن سطح قند خون از حد طبیعی پایین تر می آید. گلوکز منبع اصلی تولید انرژی در بدن است و اگر کاهش پیدا کند بدن دیگر نمی تواند به خوبی کارآیی داشته باشد. گاهی افت فشار خون می تواند مربوط به بیماری دیابت باشد، گاهی نیز مصرف داروها سبب بروز این شرایط می شوند. افت قند خون نیاز به درمان فوری دارد. یکی از سریع ترین روشها برای جلوگیری و بازگشت قند خون به حالت عادی استفاده از نوشیدنی ها و غذاهای شیرین است. اما اگر شخصی دائما دچار این مشکل می شود باید برای درمان اقدام کند. در صورت عدم درمان و افت مکرر قند خون خطر مرگ وجود دارد.
شما می توانید جهت خرید قرص دیابت از طریق وب سایت داروخانه آنلاین اقدام نمایید.
علائم هیپوگلیسمی یا افت قند خون
اگر سطح قند خون از حد طبیعی پایین تر بیاید، علائم زیر برای فرد به وجود می آیند:
- ضربان قلب نامنظم یا سریع
- خستگی
- پوست رنگ پریده
- لرزش
- اضطراب
- تعریق
- گرسنگی
- تحریک پذیری
- سوزن سوزن شدن یا بی حسی لب ها، زبان یا گونه
اگر این افت قند خون در این مرحله درمان نشود، علائم زیر به وجود می آیند:
- گیجی
- رفتار غیر عادی
- عدم توانایی در انجام کارهای معمول
- اختلالات بینایی، مانند تاری دید
- تشنج
- از دست دادن هوشیاری
علل هیپوگلیسمی یا افت قند خون چیست؟
هنگامی که سطح قند خون (گلوکز) خیلی کم شود افت قند خون اتفاق می افتد. دلایل مختلفی وجود دارند که سبب بروز این مشکل می شوند و شایعترین آن عارضه جانبی داروهایی است که برای درمان دیابت استفاده می شود.
تنظیم قند خون
هنگام غذا خوردن، بدن کربوهیدرات های موجود در غذاها مانند نان، برنج، ماکارونی، سبزیجات، میوه و محصولات لبنی را به مولکول های مختلف قند، از جمله گلوکز ، تجزیه می کند. گلوکز، منبع اصلی انرژی بدن با کمک انسولین (هورمونی که توسط لوزالمعده ترشح می شود) وارد سلول های بافت های بدن می شود. انسولین گلوکز را قادر می سازد سوخت مورد نیاز سلول های بدن را تأمین کند و گلوکز اضافی به صورت گلیکوژن در کبد و عضلات ذخیره می شود.
اگر چندین ساعت است که غذا نخورده اید و سطح قند خون شما پایین آمده است، هورمون دیگری از پانکراس گلیکوژن ذخیره شده را تجزیه می کند و گلوکز را در جریان خون آزاد می سازد. این امر باعث می شود تا قند خون در یک حد نرمال باقی بماند. بدن توانایی تولید گلوکز را دارد. این روند عمدتا در کبد و کلیه ها نیز رخ می دهد.
دیابت، یکی از دلایل هیپوگلیسمی یا افت قند خون
اگر به بیماری دیابت مبتلا هستید، بدن شما انسولین کافی تولید نمی کند یا این هورمون در بدن به درستی کار نمی کند، در نتیجه گلوکز در بدن جمع می شود و وارد به جریان خون می شود. در اثر تجمع زیاد گلوکز در خون مشکلات زیادی برای سلامتی پیش می آید. در اینجا برای جلوگیری از این امر انسولین یا داروهای دیگر کاهش خون به بیمار پیشنهاد می شوند.
اما مصرف این داروها می تواند سطح قند خون را بیش از حد معمول پایین بیاورد و همین امر منجر به هیپوگلیسمی یا افت قند خون می شود. اگر بعد از مصرف داروهای دیابت، کمتر از حد معمول غذا بخورید و یا بیش از حد ورزش کنید، افت شدید قند خون رخ می دهد.
دلایل دیگر افت قند خون
کاهش قند خون در افرادی که دیابت ندارند نیز رخ می هد که علل آن به شرح زیرند:
- مصرف داروها مانند داروهای مسکن یا داروهای دیگر مانند کینین که برای درمان مالاریا استفاده می شود.
- نوشیدن بیش از حد الکل
- ابتلا به بیماریهای کلیوی
- ابتلا به بیماریهای کبدی مانند هپاتیت شدید یا سیروز کبدی
- گرسنگی طولانی مدت
- بی اشتهایی عصبی
- تولید بیش از حد انسولین ( این بیماری یک بیماری نادر است که می تواند سبب تولید بیش از حد انسولین در بدن شود)
- کمبود ترشح برخی از هورمون هایی که از غدد فوق کلیوی و هیپوفیز ترشح می شوند
کاهش قند خون بعد از غذا
هیپوگلیسمی یا افت قند خون معمولاً هنگامی رخ می دهد که غذا نخورده اید، اما بعضی اوقات علائم افت قند خون بعد از مصرف مقدار زیادی از غذاهای قندی و شیرین رخ می دهند. زیرا بدن میزان زیادی انسولین تولید می کند و همین امر می تواند منجر به افت قند خون شود. به این بیماری هیپوگلیسمی واکنشی یا افت قند خون بعد از غذا گفته می شود و می تواند در افرادی رخ دهد که عمل جراحی بای پس معده داشته اند.
عوارض افت قند خون
اگر افت قند خون درمان نشود، می تواند سبب بروز مشکلات زیر شود:
- تشنج
- از دست دادن هوشیاری
- مرگ
- سرگیجه و ضعف
- سقوط
- خطر بیشتر زوال عقل در بزرگسالان مسن تر
عدم آگاهی از کاهش قند خون
با گذشت زمان، دوره های مكرر افت قند خون می تواند منجر به عدم آگاهی از افت قند خون شود. بدن و مغز دیگر علائم و نشانه هایی ایجاد نمی کنند که هشدار دهنده کاهش قند خون باشد و این موضوع می تواند برای سلامتی تهدید کننده باشد. در صورت ابتلا به دیابت مرتبا قند خون خود را بررسی کنید.
جلوگیری از هیپوگلیسمی با افت قند خون
اگر می خواهید از بروز افت قند خون جلوگیری کنید، به راهکار زیر توجه داشته باشید:
- اگر بیماری دیابت دارد، داروهای خود را مرتب مصرف کنید و دائما قند خون خود را چک کنید. برنامه غذایی خود را به طور مرتب دنبال کنید و دائما با پزشک در تماس باشید.
- اگر بیماری دیابت ندارید، از رژیم غذایی مناسب پیروی کنید و به مدت طولانی گرسنه نمانید. اگر از داروهای خاص استفاده می کنید، پس از مصرف آنها آب میوه شیرین بخورید تا قند خون شما کاهش پیدا نکند.
درمان هیپوگلیسمی یا افت قند خون
اگر قند خون شما به طور ناگهانی افت پیدا کرد، باید سریعا غذا و یا نوشیدنی شیرین بخورید تا قند خون بالا رود. اگر قند خون بالا نرفت باید برای درمان به بخش فوریت های پزشکی بیمارستان بروید. در شرایطی که افت قند خون بسیار شدید باشد، پزشک تزریق گلوکاگون یا گلوکز وریدی را تجویز می کند.
همچنین، افرادی که مبتلا به بیماری دیابت هستند و یا از انسولین استفاده می کنند، گاهی در مواقع اضطراری نیاز به کیت گلوکاگون پیدا می کنند. به این موضوع داشته باشید که اگر فردی به دلیل افت فشار خون غش کرد به او نوشیدنی و خوراکی ندهید و سریعا به بیمارستان مراجعه کنید.