هرگاه نام وابستگی به میان می آید تصوری منفی از آن به ذهن می رسد. بسیاری از افراد چندان تمایلی ندارند تا وابسته به کسی یا چیزی شوند اما از آنجا که انسان نیازهای عاطفی دارد و خود به تنهایی قادر نیست بخش هایی از نیازهای عاطفیش را برآورده سازد نیازمند دیگری است. در واقع انسان به دیگران نیاز دارد و جدای از وابستگی عمومی به افراد دیگر، به کسی نیاز دارد که پناه عاطفی او باشد و بتواند از عمیق ترین نیازهای جسم و روح خود با او به صحبت بنشیند. بنابراین وابستگی تا حدی که به فرد آسیب نزند برای انسان لازم است. در ادامه با این مفهوم و اینکه چطور در عین حفظ استقلال و هویت فردی، آن را داشته باشیم اشاره خواهیم کرد.
وابستگی متقابل چیست؟
وابستگی متقابل به معنی شناخت و ارزش گذاری پیوند عاطفی بین زوجین است. در وابستگی متقابل طرفین رابطه در عین اینکه استقلال خود را حفظ می کنند قدر رابطه عاطفی خود را نیز می دانند و به هم وابستگی متقابل دارند. افرادی که وابستگی متقابل را درک کرده اند می دانند انسان به تنهایی آسیب پذیر است و با ایجاد رابطه صمیمی با شخص دیگر تلاش می کنند تا این آسیب پذیری را کاهش دهند. چنین افرادی هویت مستقل خود را حفظ می کنند و آگاه هستند برای بودن با شخص دیگر نیازی به تغییر هویت خود ندارد.
چرا وابستگی بار منفی دارد؟
وابستگی برای بسیاری مفهومی منفی است زیرا جامعه از کودکی به ما مستقل بودن و فردیت را می آموزد. گاهی آنقدر تاکید بر استقلال فرد زیاد است که انسان تصور می کند به دیگران نیازی ندارد و خود به تنهایی می تواند همه نیازهای جسمی و عاطفی خود را برطرف کند. این مسئله باعث می شود فرد از برقراری رابطه درست با دیگران عاجز بماند. چنین افرادی دچار ترس از صمیمیت هستند و همواره از رابطه عمیق محروم می شوند. وابستگی به صورت کلی بد نیست زیرا ما به تنهایی نمی توانیم نیازهای جسمی و روحی خود را برطرف کنیم هرچند این وابستگی باید سالم باشد.
وابستگی متقابل چه نشانه هایی دارد؟
وابستگی متقابل باید به گونه ای باشد که زوج ها برای تامین نیازهای جسمی و عاطفی یگدیگر به صورت معقول و مناسب آماده باشند. این آمادگی با اختیار و اراده هر دو طرف ایجاد شده است. وابستگی متقابل هم به دو طرف فضای کافی شخصی می دهد و هم فرصت کافی برای تکیه کردن به همدیگر و رفع نیازهای متقابل. وابستگی متقابل ویژگی های زیر را دارد:
- مرزبندی شفاف و مشخص برای دو طرف
- شنیدن همدیگر
- پذیرش مسئولیت رفتارها
- داشتن گفتگوهای شفاف و راحت
- داشتن زمان برای پیگیری علایق شخصی
- ایجاد محیط امن عاطفی برای بیان دغدغه ها و نیازها
- تعامل فعال با شریک عاطفی و واکنش مناسب به کنش های او
چگونه در رابطه خود باید وابستگی متقابل ایجاد کنیم؟
اولین قدم برای داشتن یک رابطه سالم که در آن وابستگی متقابل وجود دارد شناخت خود است. بسیاری از افراد تنها به این دلیل وارد رابطه می شوند که احساس تنهایی می کنند و تنها می خواهند این حس را از بین ببرند؛ در حالیکه این نیاز نباید محرک ما برای رابطه باشد.
هر فرد باید ابتدا خود را بشناسد. نیازها، اهداف و ارزش های خود را در زندگی شناسایی کند و سپس برای یافتن فردی متناسب با آن نیازها و ارزش ها اقدام کند. شاید این کار زمان ببرد اما از وارد شدن شخص به روابط بی معنا و نامناسب جلوگیری می کند.
برای داشتن وابستگی متقابل موفق باید به توصیه روانشناسان حس استقلال و هویت فردی خود را فراموش نکنید. می توانید روش های زیر را به کار بندید:
- ارزش ها و علایق خود را بشناسید.
- از بیان نیازهای خود ترس و واهمه نداشته باشید.
- اهداف فردی خود را دنبال کنید.
- از ارزش های خود مراقبت کنید و آنها را فدای رابطه نکنید.
- از نه گفتن در رابطه نترسید.
- برای سرگرمی ها و تفریحات مورد علاقه خود زمان بگذارید.
- خودتان را برای جلب رضایت دیگری خوار و خفیف نکنید.
- وقت خود را به خانواده و دوستان نیز اختصاص دهید و آن را مختص شریک عاطفی خود نسازید.
وابستگی متقابل و تفاوت آن با هم وابستگی
هم وابستگی درست مقابل وابستگی متقابل قرار دارد. فرد هم وابسته هویت خود را در رابطه به طور کامل از دست داده و چنان به دیگری وابسته است که بدون او زندگی برایش بی معنا است. برخی از ویژگی های این افراد به شرح زیر است:
- عزت نفس کم
- نداشتن هدفی خارج از زندگی مشترک
- مرزبندی ضعیف یا نداشتن مرز در رابطه
- رفتارهای کنترل گرانه
- احساس گناه و شرم هنگام بروز مشکل در رابطه
- رفتارهای مردم پسند
- فریب کاری
- متهم‌کردن دیگری
- ضعف در گفت‌وگو
هم وابستگی کاملا غیر سالم است و از شکوفایی و شکل گیری هویت مستقل در رابطه جلوگیری می کند. این مشکل می تواند در یکی از زوج ها یا هر دو وجود داشته باشد. هم وابستگی می تواند به رابطه جنسی، الکل، قمار، ورزش و … نیز باشد.
مجله سلامت داروخانه آنلاین مطالعه مطالب زیر را به شما پیشنهاد می دهد:
- وقفه در رابطه؛ تصمیمی سودمند یا پر خطر!
- اصول مهم در قرار عاشقانه برای شروع رابطه ای جذاب
- نشانه های بودن در یک رابطه اشتباه
