امروزه شناخت انواع بیماریها به انسان کمک می‌کند تا بهتر بتواند از بدن خود در برابر انواع ویروسها و باکتری‌ها محافظت کند و سلامتی خود را ارتقا دهد. در این مقاله قصد داریم به معرفی بیماری لوپوس بپردازیم. در پایان این مقاله شناخت کاملی به این بیماری خواهید داشت و در صورت مواجه با علائم این بیماری هر چه زودتر می‌توانید برای درمان اقدام کنید.
بیماری لوپوس چیست؟
این بیماری مرتبط با سیستم ایمنی بدن است است. در این بیماری سیستم ایمنی بدن به بافتها و اندام‌های خود حمله می‌کند و بر ارگانهای مختلف بدن از جمله مفاصل، پوست، کلیه‌ها، سلولهای خونی، مغز، قلب و ریه اثر می‌گذارد و آنها را از بین می‌برد و در پایان منجر به مرگ می‌شود.
این بیماری انواع مختلفی دارد که در ادامه به آنها می‌پردازیم.
لوپوس سیتمیک
این بیماری بر پوست، مفاصل، استخوانها، کلیه‌ها، سلولهای خون و قلب یا ترکیبی از این اندام‌ها اثر می‌گذارد و باعث بروز التهابات شدید می‌شود. این بیماری از انواع دیگر این بیماری خطرناک‌تر است. علائم این بیماری دایما عود می‌کنند.
لوپوس پوستی
این بیماری تنها بر روی پوست اثر می‌گذارد و ارگانهای دیگر بدن را درگیر نمی‌کند. در این بیماری پوست گردن و بدن زخیم می‌شود و معمولا با جای زخم اشتباه گرفته می‌شود.
لوپوس مفصلی
در این بیماری معمولا مفاصل مورد حمله قرار می‌گیرند و دچار التهاب شدید می‌شوند به گونه‌ای که درد بسیار زیادی به بیمار متحمل می‌شود و دیگر قادر به حرکت نیست.
لوپوس ناشی از دارو
این بیماری معمولا در اثر مصرف برخی داروها مانند داروهای تیروئیدی، داروهای ضد فشار خون، داروهای آریتمی قلب، داروهای ضد قارچ، داروی ایزوناید، داروهای ضد بارداری و داروهای آنتی بیوتیک به وجود می‌آید.
لوپوس نوزادی
این بیماری از بدو تولد با کودکان است که بر روی پوست و کبد نوزادان اثر می‌گذارد و ممکن است باعث بروز کم خونی در نوزادان شود. البته این بیماری معمولا قابل درمان است.
علائم بیماری لوپوس
هر بیماری معمولا علائم منحصر به فردی دارد که به شناخت این بیماری کمک می‌کند. این علائم در ابتدا خفیف هستند و به صورت دوره‌ای نمود پیدا می‌کنند، اما پس از گذر زمان معمولا شدید می‌شوند. علائم این بیماری به شرح زیرند:
- خستگی مدام
- تب
- کاهش اشتها
- درد مفاصل و عضلات
- تورم در پاها و چشم‌ها
- تورم در غدد لنفاوی
- سفید یا آبی شدن انگشتان دست و پا در برخورد با سرما و یا بروز موقعیت استرس‌زا
- تنگی نفس
- خشکی چشم
- ریزش مو
- از دست دادن حافظه
این علائم با بسیاری از بیماریهای دیگر مشترک هستند. علامت ویژه این بیماری بروز لکه‌ای شبیه به بال پروانه در صورت و یا بر روی هر دو گونه است. این لک در برابر نور آفتاب بیشتر می‌شود.
اگر این بیماری به کلیه آسیب بزند سبب نارسایی در کلیه می‌شود. اگر این بیماری سلولهای مغزی را درگیر کند، باعث سرگیجه، مشکلات رفتاری، سکته مغزی و یا تشنج می‌شود. مشکلات حافظه یا سختی در بیان احساسات یکی دیگر از نشانه‌های درگیری سلولهای مغزی است.
وجود این بیماری در سلولهای خونی باعث کم خونی، خونریزی و لخته شدن خون می‌شود. این بیماری در ریه و قلب سبب بروز انواع بیماریهای ریوی و قلبی می‌شود. با توجه به این مورد که سیستم ایمنی بدن در این بیماری تضعیف شده است امکان گسترش عفونت در بدن بسیار بالاست.
لوپوس و بارداری
مطالعات متعددی به بررسی اثرات این بیماری بر مادر و جنین در دوران بارداری پرداخته‌اند. نتایج این مطالعات نشان می‌دهند که مادران مبتلا به بیماری لوپوس 3 تا 5 درصد بیشتر از مادرانی که از بین بیماری رنج نمی‌برند، در خطر ابتلا به فشار خون بالا یا دیابت دوران بارداری قرار دارند. به طور کلی زنانی که قبل از بارداری به انواع بیماریهای کلیوی، کبدی و یا دیابت مبتلا هستند، ممکن است در دوران بارداری به لوپوس مبتلا شوند.
این بیماری خطر زایمان زودرس را افزایش می‌دهد. این بیماری معمولا سبب بروز نقص مادرزادی بر روی نوزادان نمی‌شود، اما مادران مبتلا به این بیماری باید تحت نظر مستقیم پزشک قرار گیرند تا بتوانند عوارض ناشی از این بیماری بر روی مادر و جنین را کنترل کنند.
در دوران بارداری آزمایشات خونی، ادرار و بررسی سلامت قلب مادر دائما مورد بررسی قرار می‌گیرند تا سلامتی مادر و جنین در دوران بارداری تضمین شود. همچنین این مادران دائما سونوگرافی می‌شوند تا مشکلی برای جنین به وجود نیاید.
داروهایی که برای کنترل لوپوس در دوران بارداری مصرف می‌شوند شامل متوترکسات، سیکلوفسفامید و سایتوکسان هستند. به این نکته توجه داشته باشید که این داروها باید تحت نظر پزشک و طبق اندازه‌ای که مشخص شده‌اند، مصرف شوند در غیر اینصورت مشکلات فراوانی برای مادر و جنین به وجود می‌آید.
چه عواملی سبب پیدایش بیماری لوپوس می‌شوند؟
به طور کلی اگر سیستم ایمنی بدن تضعیف شود و یا فرد در استرس فراوان قرار گیرد خطر بروز این بیماری وجود دارد. گاهی افراد به طور ژنتیکی به نور خورشید حساسیت دارند و قرار گرفتن مدام در نور خورشید خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد.
کارشناسان سلامتی هشدار می‌دهند که ابتلا به انواع عفونتها یکی از مشکلات اساسی ابتلا به این بیماری به شمار می‌رود. محرک هایی مانند سیگار کشیدن و قرار گرفتن در معرض سمومی مانند گرد و غبار سیلیس نیز به عنوان عوامل بالقوه ایجاد لوپوس شناسایی شده اند.
مصرف بی رویه برخی از داروها مانند آنتی بیوتیک‌ها خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد. به همین دلیل سازمان بهداشت جهانی در مورد مصرف آنتی بیوتیک‌ها هشدار می‌دهد. مطالعات نشان می‌دهند که زنان بیشتر از مردان به این بیماری مبتلا می‌شوند. با توجه به این موضوع زنان باید به سلامتی خود اهمیت بدهند.
خوراکیهای مضر بیماری لوپوس
کارشناسان سلامتی همواره هشدار می‌دهند که افراد مبتلا به بیماریهای خود ایمنی مانند لوپوس باید در مصرف خوراکیها بسیار هوشیار باشند. به طور کلی افراد مبتلا به این بیماری باید از خوردن غذاهای زیر خورداری کنند:
- غذاهای سرخ شده
- فست فودها
- کربوهیدارت تصفیه شده ( مانند آرد سفید)
- چربی‌های حاوی ترانس
- الکل
- روغن‌های گیاهی
- گوشتهای فرآوری شده
لوپوس چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشکان تنها از طریق آزمایش خون یا مطالعه تصویربرداری برای تشخیص لوپوس استفاده نمی کنند. در عوض، آنها علائم و نشانه‌هایی را که شما تجربه می‌کنید در نظر می‌گیرند و سایر شرایط بالقوه‌ای را که می‌تواند باعث این بیماری شود را بررسی می‌کنند. علاوه بر آگاهی از تاریخچه پزشکی، علائم و انجام معاینه فیزیکی، پزشک ممکن است آزمایش‌های زیر را نیز برای تشخیص لوپوس انجام دهد:
- آزمایش‌های خون: این آزمایش‌ها شامل شمارش کامل خون، سرعت رسوب گلبول‌های قرمز، آزمایش پروتئین واکنش‌گر C و آزمایش آنتی‌بادی ضد هسته‌ای می باشد.
- آزمایشات ادرار: استفاده از آزمایش ادرار تعیین می کند که آیا سطح خون یا پروتئین در ادرار شما بالا است یا خیر. این می تواند نشان دهد که لوپوس ممکن است بر کلیه های شما تأثیر بگذارد.
- تصویربرداری: اشعه ایکس قفسه سینه و اکوکاردیوگرام، دو مطالعه تصویربرداری هستند که نشان دهنده التهاب یا تجمع مایع در داخل یا اطراف قلب و ریه شما می باشد.
- بیوپسی بافتی: پزشک نمونه‌ای از سلول‌ها را از ناحیه‌ای که جوش‌های لوپوس مانند دارد، می گیرد. این روش می تواند وجود سلول های مبتلا به لوپوس را تعیین کند. در صورت وجود آسیب کلیه، بیوپسی کلیه برای کمک به تعیین درمان مناسب ضروری می باشد.
درمان بیماری لوپوس
تا به حال درمان قطعی برای این بیماری پیدا نشده است و داروهایی که برای این بیماری تجویز می‌شوند به کنترل و جلوگیری از پیشرفت این بیماری کمک می‌کنند. با این حال کارشناسان سلامتی هشدار می‌دهند که دوری از استرس و پیروی از سبک زندگی سالم نقش بسیار زیادی در کنترل و جلوگیری از پیشرفت این بیماری دارد.
نکات پایانی
لوپوس یک بیماری خودایمنی مزمن است و می تواند علائم مختلفی از جمله تب، خستگی، بثورات، بدن درد و گیجی ایجاد کند. در حالی که برای این بیماری هیچ درمانی وجود ندارد، علائم را می توان با داروها، تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی کنترل کرد.
لوپوس می تواند باعث التهاب در سراسر بدن شود. با این حال، در درجه اول فقط یک اندام را تحت تاثیر قرار می دهد، بنابراین همیشه کل بدن را در بر نمی گیرد. بسیاری از افراد مبتلا به لوپوس نوع خفیف آن را تجربه می کنند، اما بدون درمان مناسب می تواند شدید شود. بنابراین ضمن مطالعه مجله سلامت داروخانه آنلاین، در صورت داشتن علائم این بیماری حتما با پزشک متخصص مشورت نمایید.
