تمامی ما تبخال دهان را در یک برهه از زندگی خود تجربه کرده ایم و از وجود آن بر روی لب و یا صورت خود رنج برده ایم. این حالت معمولا در اثر استرس و یا تب بالا به وجود می آید. اما دلایل دیگری نیز وجود دارند که سبب بروز این مشکل می شوند. در این مقاله قصد داریم به معرفی تبخال دهانی و روشهای درمان آن بپردازیم. در پایان این مقاله دید بازتری به این بیماری خواهید داشت و در صورت مواجه با آن بهتر می توانید آن را مدیریت کنید.
چرا تبخال می زنیم؟
این بیماری در اثر ویروسی به نام هرپس سیمپلکس به وجود می آید. به طور کلی این بیماری در ناحیه صورت و یا دهان ایجاد می شود که ویروس هرپس سیمپلکس نوع 1 مسبب آن است و یا در ناحیه تناسلی به وجود می آید که ویروس هرپس سیمپلکس نوع 2 سبب به وجود آمدن آن می شود.
چه چیزی باعث ایجاد تبخال می شود؟
این ویروس از طریق تماس پوست به پوست با فردی که ناقل ویروس است منتقل می شود. اکثر افراد مبتلا به تبخال دهان، در دوران کودکی یا در بزرگسالی در اثر تماس غیرجنسی با بزاق آلوده شده اند. این ویروس می‌تواند با بوسیدن، لمس کردن پوست فرد مبتلا یا به اشتراک گذاشتن اشیاء آلوده مانند ظروف یا تیغ منتقل شود.
زمانی که فرد آلوده شود، تا پایان عمر به ویروس هرپس سیمپلکس مبتلا خواهد بود. هنگامی که ویروس فعال نیست، در گروهی از سلول های عصبی نهفته است. برخی از افراد هرگز علائمی از ویروس ندارند در حالی که برخی دیگر شیوع دوره ای عفونت را تجربه می کنند.
شیوع مکرر در سال اول پس از دوره اولیه شایع تر است. پس از آن، با ساختن پادتن در بدن برای ویروس، شیوع و شدت آن کاهش می یابد.
چه افرادی در معرض تبخال دهان هستند؟
تمامی افراد در تمامی سنین در معرض ابتلا به این مشکل قرار دارند. اما برخی از افراد بیشتر از افراد دیگر مستعد ابتلا به تب خال هستند. به طور کلی افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند بیشتر از افراد دیگر به این مشکل دچار می شوند. همچنین شرایط زیر نیز زمینه را برای بروز این مشکل فراهم می کند:
- استرس و اضطراب
- عفونت
- تب بالا
- ابتلا به برخی بیماریها مانند ایدز
- سرماخوردگی
- اگزما
- شیمی درمانی
تبخال دهان به چه صورت نمایان می شود؟
وقتی که ویروس تبخال وارد بدن می شود، به طور متوسط سه هفته طول می کشد تا خود را نشان دهد. وقتی تبخال بر روی صورت و یا دهان مشخص می شود معمولا به صورت نقطه ای متورم و پرحرارت است که دانه های ریزی که ممکن است درون آنها آب وجود داشته باشد، نمایان می شود.
تبخال دهانی معمولا دردناک است. در این دوران ممکن است بیمار تب، تورم غدد لنفاوی و دردهای عضلانی را نیز تجربه کند. بعضی افراد پس از آنکه تبخال می زنند، دچار آفت دهانی نیز می شوند و گاهی این مشکل زبان و گلو را متورم می کند.
آیا تبخال دهان مسری است؟
متاسفانه باید بگوییم که این بیماری به شدت مسری است و از طریق بوسیدن، استفاده از غذا و یا نوشیدنی فرد آلوده و استفاده از حوله مشترک انتقال پیدا می کند. به طور کلی اگر بزاق فرد آلوده به تبخال با هر چیزی تماس پیدا کند و سپس فرد دیگری با آن تماس داشته باشد در معرض ابتلا به این بیماری قرار می گیرد.
در چه شرایطی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
این بیماری معمولا بعد از چند روز بهبود پیدا می کند و نیاز به مراقبتهای سخت و پیچیده ندارد. اما در موارد نادر تبخال دهانی خطرناک می شود و برای درمان باید سریعا به پزشک مراجعه کرد. اگر موارد زیر برای شما رخ داد حتما به پزشک مراجعه کنید:
- تب مداوم و بالا
- مشکل در تنفس
- مشکل در بلع
- عفونت
عفونت دهانی تبخال چگونه تشخیص داده می شود؟
تشخیص ویروس هرپس سیمپلکس دشوار می باشد زیرا ممکن است با بسیاری از عفونت های دیگر مانند واکنش های آلرژیک اشتباه گرفته شود. HSV را می توان تنها با کشت ویروس، آزمایش خون یا بیوپسی تأیید کرد. اغلب یک پزشک می تواند آن را بر اساس محل تاول ها و ظاهر آنها تشخیص دهد.
آیا بیماری تبخال قابل درمان است؟
ابتدا باید منظور خود را از قابل درمان مشخص کنیم. اگر منظور شما این است که آیا می توان کاری کرد که هرگز تبخال نزد، باید بگوییم خیر. روشی برای درمان قطعی این بیماری وجود ندارد. اما می توان این بیماری را به خوبی مدیریت کرد. درمان این بیماری به صورت زیر است:
- پماد و کرم: برای کنترل این بیماری می توانید از پماد پنسیکوویر و دوکوزانول استفاده کنید.
- دارودرمانی: برای کنترل این بیماری می توانید از داروهای خوراکی آسیکلوویر، والاسیکلوویر و فامسیکلوویر استفاده کنید. اگر درد داشتید می توانید از داروهای مسکن مانند استامینوفن و یا کرم های بی حس کننده مانند لیدوکائیم و بنزوکائین استفاده کنید. مطالعات نشان داده اند که کرم زینک اکسید نیز دارویی موثر برای درمان تبخال دهانی است.
روش های خانگی درمان تبخال لب سریعترین روش
در کنار انواع دارو و کرمی که برای درمان این بیماری وجود دارد می توانید از راهکارهای خانگی برای کاهش درد و بهبود زودتر این بیماری استفاده کنید. این روشها به شرح زیرند:
- کمپرس آب سرد
- آلوئه ورا
- استفاده از آب لیمو تازه ( برای کاهش عفونت و تورم)
- استفاده از پودر سدر ( پودر را با کمی آب مخلوط کنید و بر محل بمالید)
- استفاده از عرق کاسنی ( روزی یک لیوان)
برای جلوگیری از تبخال دهانی چه کاری باید انجام دهیم؟
برای جلوگیری از انتشار این بیماری بهترین کار این است که از وسایل شخصی فردی که به این بیماری مبتلا است استفاده نکنید. همچنین این فرد باید دایما دست خود را بشوید تا از انتقال این ویروس جلوگیری به عمل آورد. روشهای پیشگیری از انتشار این بیماری به شرح زیرند:
- عدم بوسیدن شخص مبتلا
- عدم برقراری سکس دهانی با فرد مبتلا
- عدم لمس زخم تبخال ( در صورت لمس فورا دست باید شسته شود)
- استفاده از محلول ضد عفونی کننده
فرد مبتلا به این ویروس نباید در معرض نور خورشید قرار گیرد و در صورت اینکه در معرض نور خورشید قرار گرفت باید از ضد آفتاب استفاده کند. شخص مبتلا نباید از غذاهای تند و پرادویه استفاده کند. شستشوی زخم با آب نمک روشی موثر برای جلوگیری از انتشار و بهبود این بیماری است.
نکات پایانی
تبخال توسط ویروس هرپس سیمپلکس ایجاد می شود. این ویروس بسیار مسری است و می تواند از طریق تماس پوست به پوست مانند بوسیدن منتقل شود. زمانی که فرد آلوده شود، تا پایان عمر به ویروس هرپس سیمپلکس مبتلا خواهد شد. زخم تبخال معمولاً یک هفته تا 10 روز طول می کشد. آنها اغلب روی لب ها، زبان، سقف دهان یا لثه ها ایجاد می شوند.
ضمن مطالعه مجله سلامت داروخانه آنلاین توجه داشته باشید که علائم HSV دهان می تواند شبیه سایر شرایط یا مشکلات سلامتی باشد، بنابراین همیشه برای تشخیص به پزشک خود مراجعه نمایید.
