علت درد اطراف ناف؛ شایع ترین علل

درد اطراف ناف که به آن درد پریومبیلیکال نیز می‌گویند، می‌تواند برای بسیاری از افراد، به‌ویژه زنان، نگران‌کننده باشد. در حالی که می‌تواند عوامل زمینه‌ای مختلفی در ایجاد این ناراحتی نقش داشته باشد، مهم است که شایع‌ترین علل، از جمله علل مرتبط با بارداری و سرطان را درک کنیم. هدف این مقاله روشن کردن این علل، علائم و استراتژی‌های مدیریت آن است.

علل درد اطراف ناف مرتبط با بارداری

درد رباط گرد: در دوران بارداری، رباط های گرد حمایت کننده رحم کشیده می شوند و رشد می کنند. این انبساط می تواند منجر به درد در اطراف ناف شود که اغلب به صورت تیز یا کششی توصیف می شود. درد معمولاً در حین حرکات ناگهانی یا تغییر موقعیت بیشتر می شود. تمرینات کششی ملایم و استفاده از لباس های راحت ممکن است به کاهش این ناراحتی کمک کند.

فتق نافی: در برخی موارد، بارداری می تواند به ایجاد یا بدتر شدن فتق نافی کمک کند. این زمانی اتفاق می افتد که بخش کوچکی از روده از طریق ناحیه ضعیف شده در دیواره شکم نزدیک ناف بیرون زده است. علائم ممکن است شامل برآمدگی یا تورم قابل مشاهده در اطراف ناف، همراه با درد یا ناراحتی باشد. مداخله جراحی ممکن است برای ترمیم فتق ضروری باشد.

حاملگی خارج از رحم: در موارد نادر، درد اطراف ناف می تواند نشانه حاملگی خارج از رحم باشد، جایی که تخمک بارور شده در خارج از رحم، معمولاً در لوله فالوپ، کاشته می شود. این وضعیت یک اورژانس پزشکی است و نیاز به رسیدگی فوری دارد، زیرا می تواند منجر به پارگی لوله فالوپ و ایجاد درد شدید و خونریزی داخلی شود.

جداشدگی عضلات روده بزرگ (Diastasis Recti): در دوران بارداری، عضلات شکم می توانند از هم جدا شوند و در نتیجه وضعیتی به نام دیاستازیس رکتی ایجاد می شود. این جدایی می تواند باعث درد و ناراحتی در اطراف ناف شود، به خصوص در هنگام حرکات یا هنگام بلند کردن اجسام سنگین. تمرینات فیزیوتراپی با تمرکز بر تقویت عضلات شکم ممکن است به کاهش علائم کمک کند.

علل گوارشی درد اطراف ناف

گاستریت یا گاستروانتریت: التهاب پوشش معده (گاستریت) یا روده ها (گاستروانتریت) می تواند باعث درد در اطراف ناف شود. این درد اغلب با علائمی مانند تهوع، استفراغ، اسهال یا سوء هاضمه همراه است. درمان ممکن است شامل اصلاح رژیم غذایی، آنتی اسیدها یا داروها برای رفع التهاب زمینه ای باشد.

سندرم روده تحریک پذیر (IBS): IBS یک اختلال شایع گوارشی است که می تواند باعث درد شکم از جمله در اطراف ناف شود. زنان بیشتر مستعد ابتلا به IBS هستند و تغییرات هورمونی در دوران بارداری می تواند علائم را تشدید کند. اصلاح شیوه زندگی، تکنیک های مدیریت استرس و تغییرات رژیم غذایی تحت راهنمایی یک متخصص مراقبت های بهداشتی می تواند به مدیریت درد مرتبط با IBS کمک کند.

انسداد دستگاه گوارش: انسداد در دستگاه گوارش، مانند روده کوچک، می تواند باعث درد در اطراف ناف شود. این می تواند به دلیل عواملی مانند چسبندگی (بافت اسکار داخلی)، فتق، یا تومورهایی باشد که عبور غذا و مایعات را مسدود می کنند. علائم ممکن است شامل گرفتگی، نفخ، حالت تهوع، استفراغ و یبوست باشد. بسته به علت زمینه ای، گزینه های درمانی ممکن است شامل دارو، تغییرات رژیم غذایی یا مداخله جراحی باشد.

بیماری زخم پپتیک: زخم های گوارشی که زخم های باز است که در پوشش معده یا قسمت اول روده کوچک ایجاد می شود، می تواند باعث درد در اطراف ناف شود. این درد ممکن است به عنوان یک احساس سوزش یا گاز گرفتن توصیف شود و ممکن است با علائمی مانند سوء هاضمه، سوزش سر دل و حالت تهوع همراه باشد. درمان معمولاً شامل داروهایی است که تولید اسید معده را کاهش داده و باعث بهبودی می شود.

علل درد اطراف ناف مرتبط با سرطان

سرطان تخمدان: اگرچه سرطان تخمدان نسبتاً نادر است، اما ممکن است با درد شکم، از جمله در اطراف ناف، تظاهر کند. سایر علائم همراه ممکن است شامل نفخ، تغییر در عادات روده و ناراحتی لگن باشد. در صورت تجربه علائم مداوم یا بدتر شدن، مشورت با یک پزشک بسیار مهم است، زیرا تشخیص زودهنگام برای درمان موثر حیاتی است.

سرطان روده یا کولورکتال: درد اطراف ناف نیز می تواند با سرطان کولورکتال همراه باشد، به خصوص اگر تومور در قسمت پایین روده بزرگ یا راست روده قرار داشته باشد. علائم اضافی ممکن است شامل تغییر در عادات روده، خونریزی مقعدی، کاهش وزن غیرقابل توضیح یا خستگی باشد. غربالگری و آگاهی به موقع در تشخیص و درمان سرطان کولورکتال بسیار مهم است.

سرطان لوزالمعده: درد اطراف ناف می تواند با سرطان لوزالمعده مرتبط باشد، به خصوص اگر تومور روی سر پانکراس تأثیر بگذارد. علائم اضافی ممکن است شامل زردی (زردی پوست و چشم ها)، کاهش وزن غیرقابل توضیح و تغییر در اشتها باشد. سرطان پانکراس یک بیماری جدی است که نیاز به تشخیص زودهنگام و درمان جامع دارد.

ایسکمی مزانتریک: ایسکمی مزانتریک زمانی رخ می دهد که جریان خون به روده ها کاهش یافته و منجر به درد شکمی از جمله در اطراف ناف می شود. در برخی موارد، ایسکمی مزانتریک می‌تواند ناشی از سرطانی باشد که بر رگ‌های خونی تأمین‌کننده روده تأثیر می‌گذارد. مراقبت های پزشکی فوری برای جلوگیری از عوارض و حفظ سلامت روده ضروری است.

سایر ملاحظات درد اطراف ناف

بیماری التهابی روده (IBD): شرایطی مانند بیماری کرون و کولیت اولسراتیو که در مجموع به عنوان بیماری التهابی روده شناخته می شوند، می توانند باعث درد شکم، از جمله در اطراف ناف شوند. این شرایط مزمن نیاز به مدیریت مداوم توسط متخصص گوارش دارد و ممکن است شامل داروها، اصلاح شیوه زندگی و تنظیم رژیم غذایی باشد.

آپاندیسیت: اگرچه آپاندیس در قسمت پایین سمت راست شکم قرار دارد، درد ناشی از آپاندیس ملتهب گاهی اوقات در ابتدا قبل از انتقال به سمت راست پایین در اطراف ناف احساس می شود. آپاندیسیت یک مورد اورژانسی پزشکی است که نیاز به مداخله جراحی فوری برای برداشتن آپاندیس دارد.

عفونت دستگاه ادراری (UTI): در برخی موارد، عفونت دستگاه ادراری می تواند باعث درد در ناحیه تحتانی شکم، از جمله در اطراف ناف شود. عفونت ادراری در زنان شایع تر است و ممکن است با علائمی مانند تکرر ادرار، احساس سوزش در هنگام ادرار و ادرار کدر یا با بوی تند همراه باشد. آنتی بیوتیک ها معمولاً برای درمان عفونت ادراری تجویز می شوند.

عفونت ناف: عفونت در ناف یا اطراف آن، مانند زخم عفونی یا گرانولوم ناف (رشد بیش از حد بافت در ناف)، می تواند باعث درد و ناراحتی موضعی شود. بهداشت مناسب، تمیز کردن، و آنتی بیوتیک های موضعی ممکن است برای رفع عفونت توصیه شود.

راهکار و درمان درد اطراف ناف

درمان و مدیریت درد اطراف ناف به علت اصلی آن بستگی دارد. برخی از رویکردها و راه حل های کلی که قابل اجرا هستند عبارتند از:

ارزیابی پزشکی

 اگر درد مداوم یا شدید در اطراف ناف را تجربه می کنید، مهم است که برای ارزیابی جامع با یک متخصص مشورت کنید. آنها علائم شما را ارزیابی می کنند، یک معاینه فیزیکی انجام می دهند و ممکن است آزمایش های اضافی یا مطالعات تصویربرداری را برای تعیین علت زمینه ای درخواست کنند.

داروها

بسته به علت درد، ممکن است داروهایی برای کاهش علائم تجویز شود. مثلا:

• داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) می توانند به کاهش التهاب و تسکین درد اطراف ناف مرتبط با شرایطی مانند گاستریت یا فشار عضلانی-اسکلتی کمک کنند.
• آنتی بیوتیک ها ممکن است برای درمان عفونت هایی مانند عفونت مجاری ادراری یا عفونت ناف و درد اطراف ناف تجویز شوند.
• داروهایی که تولید اسید معده را سرکوب می‌کنند، مانند مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPIs)، می‌توانند برای مدیریت علائم بیماری زخم پپتیک استفاده شوند.
• پیروی از دستورالعمل های پزشک در مورد استفاده از داروها و رعایت دوز تجویز شده بسیار مهم است.

اصلاح سبک زندگی برای درد اطراف ناف

تغییرات رژیم غذایی: در موارد علل گوارشی، پزشک شما ممکن است تغییرات رژیم غذایی را برای مدیریت علائم توصیه کند. این ممکن است شامل پرهیز از غذاهای محرک، خوردن وعده‌های غذایی کوچکتر و مکرر و حفظ یک رژیم غذایی متعادل غنی از فیبر باشد.

مدیریت استرس: استرس می تواند شرایط خاصی مانند سندرم روده تحریک پذیر (IBS) را تشدید کند. تمرین تکنیک های مدیریت استرس مانند تمرینات تمدد اعصاب، مدیتیشن یا مشاوره گرفتن می تواند به کاهش علائم کمک کند.
ورزش و فیزیوتراپی: برای علل  اسکلتی عضلانی، تمرینات ملایم و تکنیک های فیزیوتراپی می تواند به تقویت عضلات شکم، بهبود وضعیت بدنی و کاهش فشار کمک کند.

مداخلات جراحی: در موارد فتق، جایی که یک عضو یا بافت از طریق یک نقطه در دیواره شکم بیرون زده، ممکن است برای تسکین درد و جلوگیری از عوارض، ترمیم جراحی ضروری باشد. برخی شرایط مانند آپاندیسیت، حاملگی خارج از رحم یا برخی از علل درد اطراف ناف مرتبط با سرطان ممکن است برای درمان نیاز به مداخله جراحی داشته باشند.

نکات پایانی

درد اطراف ناف می تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود و مهم است که شایع ترین عوامل از جمله عوامل مرتبط با بارداری و سرطان را بشناسیم. در حالی که ناراحتی در دوران بارداری اغلب خوش‌خیم است و پس از زایمان برطرف می‌شود، در صورت بدتر شدن یا تداوم علائم، نظارت و مراقبت‌های پزشکی ضروری است.

در مورد علل درد اطراف ناف مرتبط با سرطان، تشخیص زودهنگام و درمان سریع برای بهبود نتایج حیاتی است. مشاوره با یک متخصص یا مشاورین مجله سلامت داروخانه آنلاین برای تشخیص مناسب و برنامه مدیریتی مناسب برای رسیدگی به هر گونه نگرانی مربوط به درد اطراف ناف در زنان بسیار مهم است.