بی اشتهایی عصبی یا انورکسیا یک اختلال خوردن است که وزن به طرز غیر طبیعی پایین می آید و ترس شدید از افزایش وزن سبب می شود که افراد کنترل شدیدی بر روی وزن خود داشته باشند. منابع خارجی بر این امر تاکید می ورزند که افراد مبتلا به این بیماری مقدار غذای مصرفی خود را به شدت محدود می کنند. گاهی آنها پس از غذا خوردن تلاش می کنند تا استفراغ کنند و یا از ملین تنقیه برای خروج غذای مصرفی استفاده می کنند. این افراد بیش از حد ورزش می کنند تا وزن آنها افزایش پیدا نکند.
آیا بی اشتهایی خطرناک است
بی اشتهایی عصبی تنها محدود به غذا نیست. این بیماری می تواند سلامت فرد را تحت تاثیر قرار دهد و فرد ارزش خود را تنها در لاغری و کاهش وزن بداند. در نتیجه این امر می تواند زمینه ساز مشکلات روانی زیادی شود. این بیماری می تواند کیفیت زندگی را به شدت کاهش دهد و زمینه ساز ابتلا به بیماری های دیگر از جمله افسردگی شود.
علائم اصلی بی اشتهایی عصبی
مهم ترین نشانه این بیماری عدم تمایل به غذا و ترس غیر عادی از چاق شدن و افزایش وزن است. این افراد معمولا عادات غذایی یا مشکلات جسمانی خود را پنهان می کنند و دائما در تلاش هستند تا وزن خود را پایین نگه دارند.
علائم جسمانی
علائم و نشانه های فیزیکی این بیماری به شرح زیرند:
- کاهش شدید وزن
- عدم تناسب وزن با سن رشد
- ظاهر نحفیف
- کم خونی
- خستگی بیش از حد
- بیخوابی
- سرگیجه یا غش
- تغییر رنگ انگشتان مایل به آبی
- موهای نازک، شکننده و کم حجم
- ریزش مو
- بی نظمی در قاعدگی
- یبوست و درد شکم
- پوست خشک یا زرد رنگ
- عدم تحمل سرما
- ریتم نامنظم قلب
- فشار خون پایین
- کم آبی بدن
- تورم بازوها یا پاها
- دندان های فرسوده و پینه روی مفصل انگشتان
علائم روانی
علائم رفتاری بی اشتهایی عصبی یا انورکسیا به شرح زیرند:
- محدود کردن شدید مصرف غذا از طریق رژیم غذایی یا ناشتا
- ورزش بیش از حد
- استفراغ پس از هر غذا
- ترک مکرر وعده های غذایی
- امتناع از خوردن غذا
- انتخاب غذاهای ایمن ( غذاهایی که کم چرب و کم کالری هستند)
- بررسی مکرر خود در آینه
- نوسانات خلقی
- انزوای اجتماعی
- بی خوابی
- کاهش علاقه به میل جنسی
علت بی اشتهایی عصبی
باید بدانید علت دقیق بی اشتهایی عصبی هنوز ناشناخته است. کارشناسان بر این عقیده هستند مجموعه ای از عوامل محیطی و روانی باعث به وجود آمدن این بیماری می شوند که به شرح زیرند:
- دلایل بیولوژیکی: اگرچه هنوز مشخص نیست که کدام ژن ها باعث بروز این بیماری هستند، اما تغییرات ژنتیکی می تواند زمینه ساز این بیماری شود. کسانی که به طور ژنتیکی به کمل گرایی گرایش دارند، حساسیت و پشتکارشان زیاد است معمولا به این بیماری دچار می شوند.
- دلایل روانی: برخی از افراد مبتلا به بی اشتهایی ممکن است دارای ویژگی های شخصیتی وسواس فکری باشند. همچنین، کسانی که استرس بالایی دارند ممکن است به این بیماری دچار شوند.
- دلایل محیطی: فرهنگ غربی مبنی بر لاغر شدن و ارائه مدل های متفاوت هالیوودی سبب می شود افراد تلاش کنند تا خود را بیش از حد لاغر کنند.
عوامل خطر
متاسفانه باید بدانید که بی اشتهایی عصبی در زنان شایع تر از مردان است و این بیماری در نوجوانانی که در سن بلوغ هستند بیشتر از سن های دیگر رشدی دیده می شود. عوامل دیگری که خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهند به شرح زیرند:
- ارثی: کسانی که این بیماری را در بین اعضای والدین خود دارند بیشت از دیگران در خطر ابتلا به بی اشتهایی عصبی یا انورکسیا هستند.
- رژیم لاغری برای کاهش وزن: گاهی گرسنگی باعث می شود مغز تحت تاثیر قرار گیرد و عواملی مانند نوسانات خلقی، تفکرات اشتباه و اضطراب به وجود آید. این امر می تواند افراد را در برابر ابتلا به این بیماری آسیب پذیر کند.
- ضربه های روانی: مرگ عزیزان، از دست دادن رابطه، خانه و شغل می تواند زمینه ساز ابتلا به این بیماری شود.
عوارض ابتلا به بیماری بی اشتهایی عصبی کدامند؟
بی اشتهایی عصبی یا انورکسیا آثار بسیار بدی را بر سلامتی به همراه دارد و حتی می تواند کشنده باشد. مرگ به دلیل کاهش وزن نیست، بلکه کاهش وزن باعث بر هم خوردن ریتم قلبی می شود و تعادل الکترولیت های بدن مانند سدیم، پتاسیم و کلسیم را بر هم می زند. عوارض دیگر بی اشتهایی عصبی به شرح زیرند:
- کم خونی
- مشکلات قلبی مانند افتادگی دریچه میترال، ریتم غیرطبیعی قلب یا نارسایی قلبی
- ضعف استخوان (پوکی استخوان) و افزایش خطر شکستگی
- ضعف ماهیچه
- عدم قاعدگی در زنان
- کاهش تستوسترون در مردان
- مشکلات گوارشی مانند یبوست، نفخ یا حالت تهوع
- عدم تعادل الکترولیت های بدن مانند پتاسیم خون پایین، سدیم و کلرید
- مشکلات کلیوی
این افراد معمولا به سو تغذیه مبتلا می شوند و همین امر می تواند بر مغز، قلب و کلیه های آنها آسیب بگذارد. گاهی این آسیب ها به شدت جدی است و حتی ممکن است غیر قابل کنترل باشد. عوارض روانی نیز در اثر ابتلا به بیماری بی اشتهایی عصبی به وجود می آیند که به شرح زیرند:
- افسردگی، اضطراب و سایر اختلالات خلقی
- اختلال شخصیتی
- اختلال وسواسی
- سوء مصرف الکل و مواد
- خودآزاری، افکار خودکشی یا تلاش برای خودکشی
چگونه از بروز این بیماری جلوگیری کنیم؟
بهتر است بدانید هیچ گونه راه تضمینی برای جلوگیری از این بیماری وجود ندارد. پزشکان توصیه می کنند به محض اینکه متوجه شده اید اطرافیان شما کم اشتهایی شدیدی دارند و دائما در مورد ظاهر خود صحبت می کنند بهتر است از آنها بخواهید به پزشک و روان درمان گر مراجعه کنند.
تشخیص بی اشتهایی عصبی
اگر پزشک مشکوک باشد که شخصی به این بیماری مبتلاست چندین آزمایش را انجام می دهد که به شرح زیرند:
- معاینه بدنی: پزشک ابتدا قد و وزن بیمار را اندازه گیری می کند. سپس به بررسی علائم حیاتی مانند ضربان قلب، فشار خون، درجه حرارت بدن، بررسی پوست و ناخن، مشکلات قلبی و ریوی می پردازد.
- آزمایشات آزمایشگاهی: در این شرایط پزشک آزمایش خون را برای بررسی کم خون و آزمایش الکترولیت ها و پروتین موجود در بدن را برای بررسی عملکرد کبد، کلیه و تیروئید تجویز می کند.
- ارزیابی روانی: پزشک ممکن است در مورد عادات غذایی فرد سوال بپرسد.
- بررسی های دیگر: ممکن است پزشک تصمیم بگیرد از اشعه ایکس برای بررسی تراکم استخوان و کاردیوگرام برای بررسی سلامت قلب استفاده کند.
درمان
کسانی که به بیماری بی اشتهایی عصبی مبتلا هستند باید تحت نظر تیمی از پزشکان قرار گیرند. مشکلاتی نظیر اختلالات قلبی، کم آبی و عدم تعادل الکترولیت ها باید توسط پزشک متخصص رفع گردد. همچنین، این افراد باید زیر نظر روان درمان گر باشند، تا بتوانند تعارض های روحی خود را حل کنند. هدف درمان بازگشت وزن سالم، جلوگیری از سو تغذیه و کنترل استرس و اضطراب است.
قرص برای درمان بی اشتهایی عصبی
بهتر است بدانید تا به حال هیچ دارویی برای درمان بی اشتهایی عصبی تأیید نشده است. با این وجود برخی از پزشکان داروهای ضدافسردگی یا ضد اضطراب را برای کنترل این بیماری تجویز می کنند.
مکمل های افزایش اشتها
برخی از مکمل ها وجود دارند که می توانند با افزایش اشتها میزان جذب ویتامین ها و مواد معدنی را در بدن بالا ببرند. این مکمل ها که به ارتقا سلامتی کمک می کنند به شرح زیرند:
- قرص مخمر آبجو هلث اید
- شربت مولتی ویتامین با زینک کیندر
- قطره کواترکیدز زینک دارو افشان شایگان
- شربت اپتایزر استار ویت
مکمل های ضد اضطراب
با توجه به این موضوع که اضطراب بالا یکی از دلایل ابتلا به این بیماری است، افرادی که استرس بالایی دارند با استفاده از مکمل های مناسب می توانند استرس خود را کاهش دهند. این مکمل ها به شرح زیرند:
- کپسول هیدروکسی تریپتوفان ۵ اچ تی پی 100 میل نوفورما نچرالز
- قرص نروزان ویتابیوتیکس
- شربت نوراگل گل دارو
- قرص روکشدار گیاهی نوراگل گل دارو
- قطره خوراکی اسطوخودوس الیس
برای خرید مکمل های دارویی دیگر می توانید به سایت داروخانه آنلاین مراجعه کنید.
