کرانیو فارنژیوما یک نوع نادر از تومور مغزی غیر سرطانی (خوش خیم) است. بیماری کرانیو فارنژیوما از نزدیک غده هیپوفیز مغز شروع می شود. با افزایش تدریجی این بیماری، عملکرد غده هیپوفیز و دیگر ساختارهای مجاور مغز مختل می شوند. طبق گفته منابع خارجی کرانیوفارنژیوم می تواند در هر سنی رخ دهد، اما بیشتر در کودکان و بزرگسالان رخ می دهد. علائم شایع این بیماری تغییرات تدریجی در بینایی، خستگی، ادرار بیش از حد و سردرد است. کودکان مبتلا به کرانیو فارنژیوم ممکن است از نظر رشدی از همسالان خود عقب باشند و این موضوع می تواند نگران کننده باشد.
علل ابتلا به این بیماری
کرانیو فارنژیوما ناشی از ناهنجاری های بافت جنینی در ناحیه سلا و پاراسلا است. این بیماری به دو دسته تقسیم می شود و هر یک منشا متفاوتی دارند:
- کرانیو فارنژیوما آدامانتینوماتوز که بیشتر در کودکان رخ می دهد
- کرانیو فارنژیوما پاپیلاری که بیشتر در بزرگسالان رخ می دهد
کرانیو فارنژیوما آدامانتینوماتوز
در کرانیو فارنژیوما های آدامانتینوماتیک سلولهای مجرای جمجمه و سلول های حلقوی متصل به کیسه راتکه ( که بخشی از غده هیپوفیز را ایجاد می کند) سرطانی می شوند. علت دقیق ایجاد کرانیوفارنژیوم آدامانتینوماتوز ناشناخته است ، اگرچه جهش در ژن ها در بیش از 70 درصد تومورها وجود دارد. این ژن ها پروتئینی تولید می کنند که به نام بتا کاتنین شناخته می شود و در رشد جنین مهم است. بنابراین جهش در این ژنها ممکن است در ایجاد کرانیوفارنژیوم آدامانتینوماتوز نقش داشته باشد.
کرانیو فارنژیوما پاپیلاری
کرانیو فارنژیوما پاپیلاری در اثر تغییر نوع سلولی (متاپلازی) در سلولهای غده هیپوفیز قدامی ایجاد می شود. این بیماری منجر به تشکیل لانه هایی می شود به نام سلول های سنگفرشی شناخته می شود. علت این بیماری نیز هنوز ناشناخته است.
علائم و نشانه های کرانیو فارنژیوما
این بیماری تقریباً همیشه خوش خیم است، اما می تواند با فشار به ساختارهای مهم آناتومیکی مانند غده هیپوفیز ، هیپوتالاموس و دو عصب بینایی (کیاسم بینایی) علائم شدیدی را ایجاد کند. ضعف اندام (پارسیس)، مشکل در راه رفتن، تشنج و علائم روانی مانند هذیان و پارانوئید نیز می توانند در اثر فشار به مغز ایجاد شوند.
یکی دیگر از پیامدهای کلی فشار به تومور، افزایش فشار داخل جمجمه است که می تواند علائمی مانند سردرد و حالت تهوع را ایجاد کند. از آنجا که درمان کرانیوفارنژیوم دشوار است و در مکانی از مغز قرار دارد که دسترسی به آن دشوار است ( این تومور معمولا در نزدیکی بسیاری از ساختارهای مهم مغز قرار دارد) درمان این بیماری با چالش های زیادی رو به رو است.
تشخیص
آزمایشات و روشهای مورد استفاده برای تشخیص کرانیو فارنژیوم عبارتند از:
- معاینه بدنی: تشخیص کرانیو فارنژیوما معمولاً با بررسی سابقه پزشکی و معاینه عصبی توسط پزشک آغاز می شود. در طی این روش ، بینایی ، شنوایی ، تعادل ، هماهنگی ، رفلکس ها و رشد و نمو فرد مورد آزمایش قرار می گیرد.
- آزمایش خون: آزمایش خون ممکن است تغییراتی در سطح هورمون ها را نشان دهد که تومور بر غده هیپوفیز فرد تأثیر می گذارد.
- آزمایشات تصویربرداری : آزمایشاتی برای ایجاد تصاویر از مغز فرد که شامل اشعه ایکس ، تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) و توموگرافی کامپیوتری (CT) هستند انجام می شود.
درمان کرانیو فارنژیوما
گزینه های درمانی کرانیو فارنژیوما به شرح زیر هستند:
عمل جراحی
در بسیاری از موارد، برداشتن تمام یا بیشتر تومور بیشتر برای افرادی که مبتلا به کرانیو فارنژیوم هستند توصیه می شود. نوع عمل انجام شده بستگی به محل و اندازه تومور در فرد دارد. در صورت امکان ، جراحان کل تومور را برمی دارند. اما از آنجا که اغلب بسیاری از ساختارهای ظریف و مهم مغز در نزدیکی تومور قرار دارند ، پزشکان گاهی اوقات کل تومور را بر نمی دارند تا به سلامتی بیمار آسیبی وارد نشود.روش های دیگر درمانی بدین شرح هستند:
- پرتو درمانی برای از بین بردن سلول های توموری
- رادیوسرتیک استریوتاکتیک
- براکی تراپی
- شیمی درمان
درمان دارویی هدفمند
درمانهای دارویی هدفمند بر ناهنجاریهای خاص موجود در سلولهای سرطانی تمرکز می کنند. با جلوگیری از این ناهنجاری ها ، درمان دارویی هدفمند می تواند باعث مرگ سلول های سرطانی شود.
توانبخشی پس از درمان
از آنجا که تومورهای مغزی می توانند در قسمتهایی از مغز ایجاد شوند که مهارت های حرکتی ، گفتار ، بینایی و تفکر را کنترل می کنند ، توانبخشی بخشی ضروری از بهبودی است. با توجه به به نیاز فرد، پزشک بیمار را به موارد زیر ارجاع می دهد:
- فیزیوتراپی برای کمک به فرد در بازیابی مهارت های حرکتی یا قدرت عضلانی از دست رفته.
- گفتار درمانی رای کمک به رفع مشکلات گفتاری.
- آموزش برای جلوگیری از آسیب به حافظه.
سوالات پر تکرار
در این قسمت تلاش می کنیم تا به سوالات پرتکرار شما پاسخ دهیم.
بعد از عمل تومور مغزی چه اتفاقی می افتد؟
بعد از عمل جراحی احتیاج به به توانبخشی است، از آنجا که تومورهای مغزی می توانند در قسمتهایی از مغز ایجاد شوند که مهارت های حرکتی ، گفتار ، بینایی و تفکر را کنترل می کنند ، توانبخشی، بخشی ضروری از بهبودی به شمار می رود.
آیا عمل تومور مغزی خطرناک است ؟
نمی توان گفت خطری در کار نیست چون باتوجه به حساسیت این عمل مطمئنا خطراتی هم وجود دارد ولی می توان با تحقیق و پرس، وجو پزشک حاذقی را انتخاب کرد که بتواند از پس این عمل بربیاید .
گزینه های درمان من چه هستند؟
گزینه های درمانی شامل عمل جراحی، شیمی درمانی، پرتو درمانی، رادیوسرتیک استریوتاکتیک، براکی تراپی می شوند.
خرید قرص مغز و اعصاب
برای خرید قرص مغز و اعصاب می توانید به سایت داروخانه آنلاین مراجعه کنید.
نویسنده و گردآورنده: پرستو رجبی
