گیاه ختمی گیاهی است که فواید بسیار زیادی بر سلامتی دارد. از برگ و ریشه این گیاه برای تهیه دارو استفاده می شود. گیاه ختمی را با گل و برگ ختمی (Malva sylvestris) اشتباه نگیرید.
موارد استفاده از گیاه ختمی
برگ و ریشه گل ختمی برای کاهش درد و تورم (التهاب) غشاهای مخاطی که مجرای تنفسی را پوشانده اند استفاده می شود. همچنین، این گیاه برای رفع سرفه های خشک، التهاب مخاط معده، اسهال، زخم معده، یبوست، التهاب مجاری ادراری و سنگ های مجاری ادراری استفاده می شود.
در منابع خارجی آمده است که مردم گاهی اوقات برگ و ریشه گل ختمی را مستقیماً روی پوست برای عفونت (آبسه) و زخم های پوستی قرار می دهند. و به عنوان ضماد برای التهاب یا سوختگی پوست و برای زخم ها استفاده می کنند .
از برگ گل ختمی به صورت موضعی به عنوان ضماد برای نیش حشرات نیز استفاده می شود. ریشه گل ختمی به عنوان یکی از مواد تشکیل دهنده پمادهایی برای ترک پوستی است و همچنین برای کاهش درد و تورم پاها و دست ها ناشی از سرمازدگی استفاده می شود. در غذاها از برگ و ریشه گل ختمی به عنوان طعم دهنده استفاده می شود.
گیاه ختمی چگونه عمل می کند ؟
گل ختمی یک لایه محافظ روی پوست و پوشش دستگاه گوارش ایجاد می کند. همچنین حاوی مواد شیمیایی است که سرفه را کاهش داده و به بهبود زخم ها کمک می کند.
موارد استفاده و اثربخشی گیاه ختمی
این گیاه برای موارد زیر استفاده می شود:
- سرفه ناشی از مهارکننده های ACE: داروهایی که برای فشار خون بالا به نام مهارکننده‌های ACE استفاده می‌شوند، گاهی اوقات می‌توانند به عنوان یک عارضه جانبی باعث سرفه شوند. تحقیقات اولیه نشان می‌دهد که مصرف خوراکی ریشه گل ختمی به مدت ۴ هفته می‌تواند سرفه ناشی از مهارکننده‌های ACE را کاهش دهد. برخی از نمونه‌های مهارکننده‌های ACE عبارتند از: کاپتوپریل (کاپوتن)، انالاپریل (Vasotec) و لیزینوپریل.
- عفونت پوستی ناشی از انگل ها (ضایعات لیشمانیا): تحقیقات اولیه نشان می دهد که استفاده از ترکیبی از عصاره گل ختمی روی پوست آسیب دیده به مدت 5 روز می تواند به بهبود ضایعه های لیشمانیا کمک کند.
فواید دیگر گیاه ختمی
- زخم ها
- التهاب پوست
- سوزش
- نیش حشرات
- پوست ترک خورده
- اسهال
- یبوست
- زخم معده و روده
- تحریک دهان و گلو
- سرفه خشک
عوارض جانبی استفاده از گیاه ختمی
گیاه ختمی در صورت مصرف خوراکی برای اکثر افراد به احتمال زیاد بی خطر است. در برخی افراد مصرف این گیاه می تواند باعث کاهش سطح قند خون شود. گیاه ختمی زمانی که مستقیماً روی پوست استفاده شود، باعث ایمنی بیشتر می شود .
اقدامات احتیاطی و هشدارهای ویژه برای مصرف گیاه ختمی
- بارداری و شیردهی: اطلاعات کافی در مورد استفاده از گل ختمی در دوران بارداری و شیردهی وجود ندارد. برای همین توصیه می شود در این دوران از گیاه ختمی استفاده نشود.
- دیابت: این نگرانی وجود دارد که گل ختمی احتمال دارد در کنترل قند خون اختلال ایجاد کند. اگر دیابت دارید، قند خون خود را به دقت بررسی کنید تا از افت خطرناک قند خون جلوگیری کنید.
- جراحی: گل ختمی همان طور که گفتیم احتمال دارد بر سطح قند خون تأثیر بگذارد. این نگرانی وجود دارد که می تواند در کنترل قند خون در طول و بعد از عمل جراحی اختلال ایجاد کند. حداقل 2 هفته قبل از جراحی مصرف گل ختمی را متوقف کنید.
تداخل دارویی گیاه ختمی
گل ختمی احتمال دارد اثری مانند قرص “ادرار آور” داشته باشد. این گیاه می تواند بر اثربخشی قرص لیتیوم اثر بگذارد. تداخلات دارویی دیگر این گیاه به شرح زیرند:
- تداخل داروهای دیابت (داروهای ضد دیابت) با گیاه ختمی: در مصرف این ترکیب محتاط باشید و حتما با پزشک برای مصرف آن مشورت کنید . گل ختمی باعث می شود قند خون را کاهش یابد. از داروهای دیابت نیز برای کاهش قند خون استفاده می شود. مصرف گل ختمی همراه با داروهای دیابت احتمال دارد باعث کاهش بیش از حد قند خون شود. قند خون خود را مرتب کنترل کنید. دوز داروی دیابت شما احتمالا نیاز به تغییر داشته باشد. برخی از داروهای مورد استفاده برای دیابت عبارتند از: گلیمپراید (آماریل)، گلیبورید (دیابتا، گلیناز پرستتاب، میکروناز)، انسولین، پیوگلیتازون (Actos)، روزیگلیتازون (آواندیا)، کلرپروپامید (دیابینیز)، گلی‌پیزید (گلوکترول)، تولبوتامید.
گل ختمی حاوی نوعی فیبر نرم به نام موسیلاژ است. موسیلاژ می تواند میزان جذب دارو را کاهش دهد. مصرف گل ختمی همزمان با مصرف خوراکی داروها می تواند اثربخشی داروی شما را کاهش دهد. برای جلوگیری از این تداخل، گل ختمی را حداقل یک ساعت پس از داروهای خوراکی مصرف کنید.
مجله سلامت داروخانه آنلاین محصول زیر را به شما پیشنهاد می دهد :
مجله سلامت داروخانه آنلاین مطالعه مطلب زیر را به شما پیشنهاد می دهد :
نویسنده و گردآورنده : پرستو رجبی
