بیماری پاژه استخوان (Osteitis deformans) یک اختلال استخوانی مزمن است که با شکسته شدن بیش از حد و رشد مجدد استخوان های آسیب دیده مشخص می شود. این بیماری در افراد بالای 50 سال شایع تر است، اما بسیاری از افراد هیچ علامتی ندارند. از این رو در این مقاله به علل و علائم این بیماری، نحوه تشخیص و درمان آن می پردازیم.
بیماری پاژه استخوان چیست؟
بیماری پاژه استخوان یک اختلال نادر مزمن استخوانی است که در آن چرخش استخوانی بیش از حد و نامنظم، همراه با تحلیل و تشکیل بیش از حد وجود دارد. این فرآیندی است که بدن، استخوان قدیمی را می شکند و استخوان جدید ایجاد می کند. فرد مبتلا به این بیماری، بیشتر احتمال دارد که دچار شکستگی استخوان شود. زمانی که این بیماری در اطراف مفصل باشد، می تواند باعث آرتروز شود.
هر فردی احتمال دارد به بیماری پاژه استخوان مبتلا شود، اما در افراد بالای 50 سال شایع تر است. افرادی که از شمال اروپا هستند یا افرادی که از کشورهایی هستند که توسط مهاجران اروپایی ساکن شده اند، بیشتر در معرض ابتلا به بیماری پاژه هستند.
کدام استخوانها تحت تأثیر بیماری پاژه استخوان قرار میگیرند؟
هر یک از استخوان ها می توانند تحت تاثیر بیماری پاژه قرار گیرند. با این حال، لگن، جمجمه، ستون فقرات و استخوان های ساق پا (فمور و درشت نی) معمولاً بیشتر تحت تأثیر این بیماری قرار می گیرند. بیماری پاژه میتواند یک استخوان (مونوستوتیک) یا بسیاری از استخوانها (پلی استوتیک) را درگیر کند.
آیا بیماری پاژه استخوان نوعی سرطان است؟
بیماری استخوان پاژه، سرطان نیست. با این حال، در موارد بسیار نادر، این بیماری می تواند باعث سرطان استخوان (استئوسارکوم) شود. همچنین بیماری های دیگری هستند که نام پاژه دارند ولی بیماری استخوانی نیستند از جمله بیماری پستان پاژه (نوع نادری از سرطان سینه) و بیماری پاژه فرج (نوع نادری از سرطان پوست که روی فرج ایجاد می شود). این بیماری های پاژه، از بیماری استخوانی پاژه متمایز هستند و به هم مرتبط نیستند.
علائم و نشانه های بیماری پاژه استخوان (Osteitis deformans) چیست؟
بسیاری از افرادی که به بیماری استخوان پاژه مبتلا هستند، احتمال دارد هیچ علامتی نداشته باشند یا علائم خفیفی داشته باشند. همچنین وقتی فردی علائمی دارد، شبیه علائم سایر بیماری های استخوانی مانند آرتریت است. علائم بیماری پاژه استخوان بستگی به این دارد که کدام استخوان تحت تأثیر قرار گرفته است. همچنین این بیماری در صورت عدم درمان، به مرور زمان بدتر می شود. علائم و نشانه های بیماری پاژه استخوان می تواند شامل موارد زیر باشد:
- درد استخوان یا مفاصل: این می تواند ناشی از بیماری پاژه یا آرتریت باشد. هنگامی که بیماری پاژه در مجاورت یک مفصل باشد، می تواند آرتروز ایجاد شود.
- اندازه سر بزرگتر، خمیدگی بازو یا پا و یا انحنای ستون فقرات: تغییر شکل های استخوانی مانند اینها، می تواند در موارد پیشرفته بیماری پاژه استخوان رخ دهد.
- شکستگی استخوان: بیماری پاژه میتواند استخوانها را ضعیف کند، که احتمال بروز شکستگی استخوان را افزایش میدهد.
- سردرد و کاهش شنوایی: اگر بیماری پاژه جمجمه را تحت تاثیر قرار دهد، احتمالاً این علائم رخ می دهند.
نحوه تشخیص بیماری پاژه استخوان
از آنجایی که بیماری استخوان پاژه اغلب بدون علامت یا علائم بسیار خفیف است، معمولاً به طور تصادفی پس از انجام آزمایش اشعه ایکس یا آزمایش خون توسط پزشک که به دلیل دیگری انجام شده، تشخیص داده می شود. پزشکان اغلب از اشعه ایکس یا اسکن هسته ای استخوان برای تشخیص نهایی بیماری پاژه استخوان استفاده می کنند.
آزمایشات تشخیصی
آزمایشات زیر به تشخیص بیماری پاژه استخوان کمک می کند:
- آزمایش خون آلکالین فسفاتاز: سطح بالای آلکالین فسفاتاز در خون، می تواند نشانه ای از ابتلا به بیماری استخوان پاژه باشد. گاهی اوقات این آزمایش خون اولین چیزی است که به پزشک هشدار می دهد که احتمال دارد فردی به بیماری پاژه مبتلا باشد.
- اشعه ایکس: با تصاویر اشعه ایکس، پزشکان می توانند ببینند که آیا استخوان ها تحت تاثیر این بیماری قرار گرفته است یا خیر. استخوان های آسیب دیده در تصاویر، با استخوان های سالم متفاوت به نظر می رسند.
- اسکن استخوان: گاهی اوقات پزشکان از اسکن استخوان استفاده می کنند تا ببینند کدام استخوانها تحت تأثیر بیماری قرار گرفته و چقدر خفیف یا شدید است. در طول اسکن استخوان، مقدار مطمئنی از مایع رادیواکتیو به داخل سیاهرگ تزریق می شود. سپس مایع از طریق جریان خون، به استخوانها جریان مییابد و باعث میشود قسمتهایی از استخوان که تحت تأثیر بیماری پاژه قرار گرفتهاند، روی تصاویر روشن به نظر برسند.
روش درمان بیماری پاژه استخوان
بیماری استخوان پاژه یک بیماری مزمن (مادام العمر) است، اما علائم و پیشرفت بیماری قابل درمان هستند. هر چه زودتر بیماری تشخیص داده شود و درمان شود، احتمال کمتری دارد که عوارض ناشی از این بیماری را تجربه نمایید. درمان های این بیماری می تواند شامل موارد زیر باشد:
- دارو: بسیاری از داروها می توانند این بیماری را درمان کنند. رایج ترین نوع آن بیس فسفونات ها هستند و موثرترین بیس فسفونات زولدرونات (Reclast®) است. اغلب، یک دوز از این دارو می تواند منجر به بهبودی طولانی مدت بیماری شود، اما نمی تواند ناهنجاری های استخوانی را اصلاح کند.
- جراحی: احتمال دارد برای رفع یا بهبود عوارض این بیماری، نیاز به جراحی داشته باشید. برخی از جراحیها شامل تعویض مفصل زانو یا لگن، جراحی برای تنظیم مجدد استخوان تغییر شکل یافته و جراحی برای بهبود شکستگیهای استخوانی در موقعیت بهتر هستند.
عوامل خطر برای ابتلا به بیماری پاژه استخوان
محققان و پزشکان، علت دقیق بیماری پاژه استخوان را نمی دانند. آنها بر این باورند که این بیماری توسط ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی ایجاد می شود. متأسفانه، نمی توان هیچ کاری برای جلوگیری از این عارضه انجام داد. مواردی نیز وجود دارد که عوامل خطر برای ایجاد این بیماری در نظر گرفته می شوند.
افراد بالای 50 سال بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند. همچنین احتمال ابتلا به بیماری استخوان پاژه در آقایان نسبت به خانم ها، کمی بیشتر است. این عارضه استخوانی، گاهی اوقات می تواند در خانواده ها ایجاد شود. اگر یکی از اعضای خانواده شما مبتلا به این بیماری است، احتمال ابتلا به آن در شما بیشتر می باشد.
راه های مراقبت از خود در صورت ابتلا به بیماری پاژه استخوان
اگر به بیماری استخوان پاژه مبتلا هستید و دارو مصرف می کنید، مهم است که دستورالعمل های پزشک خود را برای مصرف دارو دنبال نمایید. در حالی که دارو و جراحی تنها روش هایی هستند که می توانند بیماری پاژه استخوان را درمان کنند، کارهایی نیز وجود دارد که می توانید برای کمک به حفظ سلامت سیستم اسکلتی خود انجام دهید.
سعی کنید وزن مناسبی داشته باشید تا مفاصل و استخوان های خود را سالم نگه دارید. داشتن چاقی می تواند باعث فشار اضافی بر روی مفاصل شود. فعالیت بدنی نیز می تواند به حفظ سلامت سیستم اسکلتی و حفظ تحرک مفاصل شما کمک کند. با این حال، قبل از شروع تمرینات ورزشی حتما با پزشک خود صحبت نمایید. برخی ورزشها میتوانند فشار زیادی بر استخوانهایی که تحت تأثیر بیماری پاژه هستند، وارد کنند.
کلسیم و ویتامین D به قوی و سالم ماندن استخوان ها کمک می کنند. مطمئن شوید که کلسیم و ویتامین D کافی را از طریق رژیم غذایی خود و یا از طریق مکمل ها مانند سافت ژل لیکوئید کلسیم یوروویتال دریافت می کنید.
نکات پایانی
تشخیص بیماری پاژه استخوان می تواند دشوار باشد زیرا اغلب بدون هیچ علامتی ایجاد می شود. در این بیماری، استخوان های شما می توانند به آرامی و بدون اینکه بدانید، آسیب ببینند. به همین دلیل، مهم است که عوامل خطر بیماری پاژه استخوان را بشناسید. به خصوص اگر دچار شکستگی استخوان شده اید یا علائم آرتریت را تجربه کرده اید، بیماری استخوان پاژه می تواند علت آن ها باشد. اگر متوجه علائم این بیماری شدید، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید تا از عوارض آن جلوگیری نمایید.

ارسال نقد و بررسی