کلیه پلی کیستیک یک اختلال ارثی است که در آن دسته ای از کیست ها درون کلیه ایجاد می شوند. سپس به مرور زمان این کیست ها بزرگ می شوند و باعث می شوند تا کلیه ها عملکرد خود را از دست بدهند. کیست هایی که در کلیه ایجاد می شوند غیر سرطانی هستند، اما بزرگ شدن آنها برای کلیه ها خطرناک است. منابع خارجی بر این امر تاکید می ورزند که این بیماری می تواند منجر به ایجاد کیست در کبد و سایر نقاط بدن شود و عوارض جدی از جمله فشار خون بالا و نارسایی کلیه را در پی داشته باشد. تغییر شیوه زندگی همراه با درمان های مناسب می توانند این بیماری را کنترل کنند و عوارض آن را بر بدن کاهش دهند.
علائم کلیه پلی کیستیک
علائم این بیماری به شرح زیر هستند:
- فشار خون بالا
- درد پشت یا پهلو
- وجود خون در ادرار
- احساس پری در شکم
- افزایش اندازه شکم به دلیل بزرگ شدن کلیه ها
- سردرد
- به وجود آمدن سنگ کلیه
- نارسایی کلیه
- عفونت های دستگاه ادراری یا کلیه
علل ابتلا به کلیه پلی کیستیک چیست؟
ژنهای غیرطبیعی باعث بیماری کلیه پلی کیستیک می شوند. این ژن ها می توانند از نسلی به نسل دیگر انتقال یابند و گاهی جهش ژنی به طور خود به خود و در اثر تاثیر گذاری عوامل دیگر به وجود می آید. دو نوع اصلی بیماری پلی کیستیک کلیه که ناشی از نقص های ژنتیکی مختلف به شرح زیرند:
- بیماری کلیه پلی کیستیک اتوزومال غالب که اغلب در سنین 30 تا 40 سالگی ایجاد می شود. در گشذته تصور می شد که این بیماری تنها بزرگسالان را درگیر می کند، اما آمارها نشان می دهند که این بیماری در کودکان نیز رخ می دهد.
- بیماری کلیه پلی کیستیک اتوزومی مغلوب که نسبت به بیماری بالا کمتر رایج است. علائم و نشانه های ابتلا به این بیماری اغلب اندکی پس از تولد ظاهر می شوند. همچنین، باید بدانید گاهی اوقات علائم این بیماری تا اواخر دوران کودکی یا دوران نوجوانی ظاهر نمی شوند.
این بیماری چه عوارضی را برای سلامتی در پی دارد؟
عوارض مرتبط با بیماری کلیه پلی کیستیک به شرح زیرند:
- فشار خون بالا: افزایش فشار خون یکی از عوارض شایع بیماری کلیه پلی کیستیک است. فشار خون بالا خطر بروز بیماری های قلبی و سکته را افزایش می دهد.
- از دست دادن عملکرد کلیه: از دست دادن تدریجی عملکرد کلیه یکی از جدی ترین عوارض بیماری پلی کیستیک کلیه است. تقریبا نیمی از مبتلایان به این بیماری تا 60 سالگی دچار نارسایی کلیه می شوند.
- درد مزمن: درد یک علامت شایع برای افراد مبتلا به این بیماری است. این درد اغلب در پهلو یا پشت بیمار ایجاد می شود. همچنین، این درد می تواند با عفونت مجاری ادراری و یا سنگ کلیه همراه باشد.
- رشد کیست در کبد: احتمال ایجاد کیست های کبدی برای افرادی که به این بیماری مبتلا هستند با افزایش سن افزایش می یابد. در حالی که هم مردان و هم زنان به این بیماری مبتلا می شوند، اما بروز این کیست ها در زنان بیشتر است. هورمون های زنانه و حاملگی های متعدد ممکن است در ایجاد کیست کبد نقش داشته باشند.
- ایجاد آنوریسم در مغز: این بیماری می تواند افراد را در معرض ابتلا به آنوریسم قرار دهد
- عوارض بارداری: زنانی که مبتلا به این بیماری هستند و باردرای می شوند می توانند به اختلالی تهدید کننده ای به نام پره اکلامپسی مبتلا شوند.
- ناهنجاری دریچه قلب: از هر 4 بزرگسال 1 نفر که به این بیماری دچار است، مبتلا به افتادگی دریچه میترال می شود.
- مشکلات روده بزرگ: افراد مبتلا به این بیماری از مشکلات کلیه رنج می برند.
چگونه از این بیماری پیشگیری کنیم؟
اگر قصد بارداری دارید، به پزشک مراجعه کنید تا ژن های شما را مورد بررسی و تحلیل قرار دهد. راهکارهای دیگر برای پیشگیری از این بیماری به شرح زیرند:
- اگر به فشار خون بالا مبتلا هستید، از داروهای کنترل کننده فشار خون استفاده کنید.
- از رژیم غذایی سالم پیروی کنید.
- وزن خود را متعادل نگه دارید.
- سیگار نکشید.
- روزی 30 دقیقه ورزش کنید.
- مصرف الکل را محدود کنید.
تشخیص بیماری کلیه پلی کیستیک
برای تشخیص این بیماری ارزیابی های مختلفی صورت می گیرند که به صورت زیر هستند:
- سونوگرافی
- سی تی اسکن
- اسکن ام آر آی
درمان کلیه پلی کیستیک
شدت بیماری کلیه پلی کیستیک در افراد مختلف، حتی در بین اعضای یک خانواده، متفاوت است. اغلب، افراد مبتلا به این بیماری در سنین 55 تا 65 سالگی به مرحله نهایی بیماری کلیوی می رسند. اما برخی از افراد نیز بیماری خفیفی دارند. درمان بیماری کلیه پلی کیستیک در مراحل اولیه شامل موارد زیر است:
- استفاده از قرص تولوپتان ( هنگام مصرف تولوپتان خطر آسیب جدی کبدی وجود دارد و می تواند با سایر داروهایی که بیمار مصرف می کند، تداخل داشته باشد. بهتر است هنگام مصرف تولوپتان دائما تحت نظر پزشک باشد)
- داروهای فشار خون بالا ( مانند آنژیوتانسین)
- پیروی از رژیم غذایی کم نمک و کم پروتئین
- استفاده از داروهای مسکن مانند استامینوفن برای کنترل درد
- استفاده از آنتی بیوتیک ها برای کنترل عفونت
اگر شرایط بالا پاسخگو نبود باید عمل جراحی صورت گیرد و کلیه فرد از بدنش خارج شود.
مکمل های مناسب برای بهبود عملکرد کلیه
