بیماری رینود بیماری است که سبب می شود بعضی از نواحی بدن، مانند انگشتان دست، بی حس شود. زیرا در این بیماری عروق خونی موجود در دست کوچک می شوند و همین امر جریان خود را به دست محدود می سازد. مطالعات نشان داده اند زمان بیشتر از مردان به این بیماری مبتلا می شود. به نظر می رسد شیوع این بیماری در آب و هوای سرد بیشتر از آب و هوای گرم است. درمان این بیماری به شدت آن بستگی دارد. به طور کلی باید بدانید بیماری یا سندروم رینود بیماری خطرناک و ناتوان کننده ای نیست، اما می تواند کیفیت زندگی را تحت تاثیر قرار دهد.
علائم بیماری رینود
در این بیماری دستها تحت تاثیر قرار می گیرند و علائم آن به شرح زیرند:
- انگشتان سرد
- رنگ پوست دست در واکنش به سرما یا استرس تغییر می کند
- احساس بی حسی و گزگز در دست ها
در هنگام حمله، پوست سفید و یا آبی می شود. اما پس از آنکه خون درون دست به جریان درآمد رنگ طبیعی پوست باز می گردد. حملات این بیماری معمولا 15 دقیقه به طول می کشد.
علل بیماری رینود
هنوز علل دقیق ابتلا به این بیماری مشخص نیست، با این وجود وجود مشکل در رگ های خونی موجود در دستها سبب این مشکل می شود. پزشکان بر این عقیده هستند سرمای بیش از حد و یا استرس می تواند رگ های خونی را تحت تاثیر قرار دهد.
بیماری رینود اولیه و ثانویه
به طور کلی، دو نوع از این بیماری وجود دارد که به شرح زیرند:
- رینود اولیه: این بیماری خیلی خفیف است و معمولا خود به خود درمان می شود. کیفیت زندگی افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، معمولا تحت تاثیر قرار نمی گیرد.
- رینود ثانویه: این بیماری بسیار جدی است و می تواند سلامت فرد را به شدت تحت تاثیر قرار دهد.
علائم و نشانه های رینود ثانویه معمولا در سن 40 سالگی به بالا ظاهر می شوند، اما علائم رینود اولیه در سن 15 تا 30 سالگی مشخص می شود.
علل بیماری رینود ثانویه
همانطور که متوجه شده اید، رینود ثانویه یک بیماری ناتوان کننده است که می تواند کیفیت زندگی را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. علل این بیماری به شرح زیرند:
- بیماری در بافت های همبند دست: اکثر افرادی که به بیماری بافت های همبند دست مبتلا هستند که منجر به سفت شدن و زخم شدن پوست (اسکلرودرما) می شود به رینود مبتلا می شوند. بیماریهای دیگری مانند لوپوس، آرتریت روماتوئید و سندروم شوگرن نیز سبب بروز این بیماری می شوند.
- بیماریهای عروقی: تجمع پلاک ها در رگ های خون می تواند بر عملکرد آنها اثر بگذارد و سبب ملتهب شدن دست و پا شود.
- سندروم تونل کارپ: وقتی فشار بر روی عصب اصلی دست وارد شود، ایجاد بی حسی و درد در دست می کند.
- عملکرد تکراری: کارهای تکراری مانند تایپ کردن، نواختن پیانو، کار با ابزارهای لرزشی و مواد مشابه می تواند منجر به بیماری رینود شود.
- سیگار کشیدن: سیگار کشیدن می تواند رگ های خونی را منقبض کند و خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.
- آسیب به دست: اگر شکستگی و یا آسیب به دست وارد شود، می تواند زمینه ساز بروز این مشکل شود.
- مصرف برخی از داروها: مصرف داروهای فشار خون بالا، داروهای میگرن حاوی ارگوتامین و سوماتریپتان، داروهای بیش فعالی، شیمی درمانی و سرما خوردگی می توانند سبب بروز این بیماری شوند.
چه عواملی خطر ابتلا به بیماری رینود را افزایش می دهند؟
عوامل متعددی خطر ابتلا به بیماری رینود اولیه را افزایش میدهند که به شرح زیرند:
- جنسیت: زنان بیشتر از مردان مبتلا به این بیماری می شوند.
- سن: این بیماری معمولا در سنین 15 تا 30 سالگی رخ می دهد.
- اقلیم: افرادی که در اب و هوای سرد زندگی می کنند، بیشتر به این بیماری مبتلا می شوند.
- سابقه خانوادگی: اگر یکی از اعضای درجه اول شما به این بیماری مبتلا باشد، خطر بروز آن در افراد دیگر خانواده بالا می شود.
عوامل خطر برای رینود ثانویه عبارتند از:
- ابتلا به برخی از بیماریها مانند اسکلرودرمی و لوپوس
- انجام برخی از مشاغل که فرد مجبور است با ابزار کار کند
- سیگار کشیدن
- مصرف داروها
- قرار گیری در معرض برخی از مواد شیمیایی مانند وینیل کلراید
عوارض این بیماری
در موارد بسیار نادر، رینود ثانویه می تواند به بافت دست آسیب وارد کند. در این بیماری اگر شریانی که خون را به دست انتقال می دهد مسدود شود می تواند زخم بر روی دست به وجود بیاورد. که در این صورت باید عضو آسیب دیده قطع شود.
جلوگیری از بیماری رینود
برای کمک به جلوگیری از حملات رینود به راهکارهای زیر توجه داشته باشید:
- اگر در آب و هوای سرد زندگی می کنید، قبل از آنکه محیط را ترک کنید دست های خود را به خوبی بپوشانید و گرم کنید.
- از گرم کننده های دستی استفاده کنید و اجازه ندهید دستان شما سرد شود.
- دمای اتومبیل را گرم کنید.
- اگر می خواهید غذا را از یخچال یا فریزر خارج کنید، از دستکش استفاده کنید.
تشخیص بیماری
پزشک با سوال پرسیدن در مورد علائم و معاینه فیزیکی می تواند این بیماری را تشخیص دهد. برای تشخیص تفاوت رینود اولیه و ثانویه پزشک آزمایشی به نام capillaroscopy ناخن را انجام می دهد. در حین آزمایش، پزشک در زیر میکروسکوپ به پوست دست و ناخن نگاه می کند و به دنبال تورم یا تغییر رگ های خونی است. اگر پزشک متوجه شود که ممکن است شما به بیماری بافت همبند مبتلا هستید، آزمایش خون را برای شما تجویز می کند. این آزمایشات به شرح زیرند:
- آزمایش آنتی بادی های ضد هسته ای: آزمایش مثبت برای این آنتی بادی ها نشانه ای ازسیستم ایمنی تحریک شده است که معمولا در اثر ابتلا به بیماریهای بافت های پیوندی و اختلالات خود ایمنی رخ می دهد.
- سرعت رسوب گلبول قرمز: این آزمایش میزان رسوب گلبول های قرمز خون را در کف لوله آزمایش تعیین می کند. سرعت رسوب می تواند نشان دهنده ابتلا به بیماریهای التهابی و خود ایمنی باشد.
بهتر است بدانید که بیماری رینود با آزمایش خون تشخیص داده نمی شود، بلکه با آزمایش خون ابتلا به بیماریهایی که ممکن است زمینه ساز این بیماری شوند مورد بررسی قرار می گیرند.
درمان بیماری رینود
همانطور که در بالا بدان اشاره کردیم، پوشش دست در برابر سرما یکی از بهترین روش ها برای درمان و کنترل این بیماری است. گاهی پزشک برای افزایش گردش خون در دست ها مصرف برخی از داروها را تجویز می کند. این داروها به شرح زیرند:
- داروهای مسدود کننده کانال کلسیم: این داروها باعث شل شدن و باز شدن رگ های خونی می شوند و از شدت حملات می کاهند. همچنین، این داروها می توانند به بهبود زخم های پوستی کمک کنند. برخی از این داروها عبارتند از نیفدیپین، آملودیپین، فلودیپین و ایزرادیپین.
- داروهای گشاد کننده عروق: این داروها رگ های خونی را شل می کنند، مانند لوزارتان، سیلدنافیل، فلوکستین.
گاهی پزشک تصمیم می گیرد با استفاده از عمل جراحی رگ های گرفته دست را باز کند. در این عمل از طریق برش های کوچک بر روی دست عصب های آسیب دیده گشاهد می شوند. همچنین، تزریق بی حس کننده های موضعی یا آنابوتولینومتوکسین می تواند این علائم را کنترل کند. در صورت عود مجدد این علائم می توانید دوباره این تزریق را انجام دهید.
