کودکان ویژگی های شخصیتی متفاوتی دارند؛ برخی لجبازند، برخی وابسته، برخی سرسخت و بسیاری ویژگی های دیگر که می توانند کودکان را از همدیگر متفاوت کنند. کودکان با اراده یا سرسخت کودکانی هستند که ممکن است والدین برخی مواقع با آنها به مشکل برخورند. کودک با اراده استقلال بالایی دارد که به او ویژگی های مثبتی مانند عزت نفس یا اعتماد به نفس را می بخشد. اما از طرفی این سرسخت بودن گاهی به لجبازی در کودک ختم می شود و برای پدر و مادر تبدیل به چالشی بزرگ می گردد. کودک با اراده گاهی می تواند سرسخت و سمج شود و کنترل او کمی سخت باشد. در مقاله امروز به کودک با اراده یا سرسخت بیشتر خواهیم پرداخت.
کودک با اراده چه ویژگی های شخصیتی دارد؟
کودک با اراده معمولا تمایل دارد خودش تصمیم بگیرد و مسائل خود را حل کند. کودک با اراده از سن کم مستقل است و این استقلال را در انتخاب لباس، سرپیچی از دستورالعمل ها و بیان ایده های خود نشان می دهد. کودک با اراده می تواند برای رسیدن به خواسته خود شهامت نشان دهد، خلاق است و می تواند دیگران را رهبری کند. جدای از این ویژگی های مثبت کودک با اراده یا سرسخت ممکن است نافرمان یا لجباز هم بشود. در ادامه با مهم ترین ویژگی های کودک با اراده یا سرسخت آشنا می شوید:
بروز عصبانیت شدید
بیشتر کودکان دچار بدخلقی یا عصبانیت می شوند اما در برخی خشم بسیار شدید است و به راحتی فروکش نمی کند. ویژگی مذکور در کودکان سرسخت بسیار دیده می شود. کودک با اراده یا سرسخت نمی تواند نا امیدی را تحمل کند و همیشه برای ابراز خشم خود تلاش می کند. در چنین مواقعی والدین باید با پذیرفتن احساس فرزند خود، کمی او را آرام کنند. سعی کنید به جای گفتن عبارتی مانند “اینکه مسئله مهمی نیست تو را ناراحت کرده!” و عبارت هایی این چنین، از عبارت هایی مانند “می دانم ناراحتی که این اتفاق افتاده” یا جملاتی که درک شما را نشان می دهد استفاده کنید. زمانیکه کودک احساس کند توسط شما درک شده برای اثبات ناراحتی خود به شما تلاش نمی کند.
خواستن دلیل
بسیاری مواقع کودک از والدین سوالی می پرسد و والد پاسخ می دهد “چون من این طور می گویم.” این جمله برای بسیاری از کودکان به خصوص کودک با اراده بسیار ناامید کننده است. کودک دلیل می خواهد. کودک می خواهد بداند چرا نباید یک غذا را بخورد یا بیرون از خانه بازی کند. لازم است والدین به جای یک جواب کلی دلیل مخالفت خود را عنوان کنند. بطور مثال اگر نمی توانند کودک را به پارک ببرند توضیح دهند که هوا بارانی است و آنها نمی توانند از وسیله های پارک استفاده کنند.
ریاست طلبی
کودک با اراده برای عملی کردن ایده های ذهنی خود ممکن است به دوستان خود دستور بدهد. آنها حتی از دستور دادن به افراد بزرگسال نیز عبایی ندارند. برای کنترل این موضوع والدین باید از کودک بخواهند خواسته های خود را با لحن مودبانه تر و با احترام بیان کند. باید به او توضیح دهند اطرافیان و کودکان دیگر زمانی که او احساس رئیس بودن دارد حس خوبی به او نخواهند داشت.
بحث کردن سرسختانه
کودک با اراده یا سرسخت زمانیکه با چیزی مخالف است به راحتی تسلیم نمی شود. این کودکان در مناظره بسیار مهارت دارند و نقاط ضعف و استثناها را خوب تشخیص می دهند. سماجت این کودکان بسیاری مواقع اطرافیان را خسته و تسلیم می کند.
برای کنترل این مسئله والدین باید از تکنیک هشدار و محرومیت استفاده کنند. کودک باید درک کند اگر از خط قرمزی عبور کرد یا خواسته نابه جایی داشت با محرومیت از چیزی مواجه می شود؛ به طور مثال تماشا نکردن تلویزیون. این کار باعث می شود تمایل بیشتری برای اطاعت از قوانین در او ایجاد شود.
سرکشی
کودک با اراده کمی سرکش است و به راحتی به درخواست های والدین تن نمی دهد. بسیاری مواقع غرغر کردن، التماس کردن و منطقی صحبت کردن والدین با آنها بی فایده است.
در چنین مواقعی والدین باید به کودک در مورد هر مسئله ای حق انتخاب بدهند. به طور مثال خواسته خود را دستوری ندهید و نگویید “برو و اتاقت را تمیز کن.” به او بگویید “می خوای الان اتاقت رو تمیز کنی یا ده دقیقه دیگه؟” این روش باعث احساس قدرت در او می شود و راحت تر او را به اطاعت وا می دارد.
پایبندی به قوانین خود
کودک با اراده ترجیح می دهد از قوانین خود پیروری کند تا قوانین دیگران. بسیاری مواقع والدین سر موارد جزئی مانند ساعت خوابیدن نیز با آنها به مشکل بر می خورند.
برای کنترل این مسئله سعی کنید قوانین کمتری برای آنها وضع کنید. فقط روی موارد بسیار مهم تمرکز کنید و بر روی قوانین جزئی انرژی خود را هدر ندهید.
بی اعتنایی
یکی از ویژگی های کودک با اراده بی اعتنایی کردن به والدین می باشد به خصوص در مورد مسائلی که با نیازهای آنها سازگار نیست.
برای رفع این مشکل زمانی که کودک به خواست شما بی اعتنایی می کند برایش تنبیهی در نظر بگیرید و آن را عملی کنید. اینکار باعث می شود او نسبت به عواقب بی اعتناییش آگاه تر شود.
بی حوصلگی
کودک با اراده چندان برای منتظر ماندن حوصله به خرج نمی دهد. او دوست ندارد در صف برای چیزی انتظار بکشد یا ساعت ها در مطب دکتر بنشیند.
والدین باید به کودک یاد دهند انتظار بخشی از زندگی است و آنها باید کنار آمدن با آن را یاد بگیرند. بهتر است در مواردی که ممکن است کودک در موقعیت انتظار قرار گیرد او را آماده این مسئله بکنید. به طور مثال اگر ممکن است در مطب منتظر پزشک بمانید به او بگویید “برای فردا که ممکن است در مطب منتظر دکتر بمانیم، می خواهی چه کاری انجام دهی؟” این کار کمک می کند آماده این مسئله باشد و برای سرگرم شدن خود راهی پیدا کند.
تعلل در انجام برخی کارها
عجله و تعلل در رفتار کودک با اراده بسیار دیده می شود. آنها برای کارهایی که به آنها علاقه دارند بسیار عجول اند اما در مورد کارهایی که نسبت به آنها بی علاقه هستند به شدت تعلل می کنند.
برای اینکه در این مورد به مشکل با آنها بر نخورید اگر قرار است جایی بروید که مطابق میل او نیست زودتر از زمان مقرر به او اطلاع دهید. در مورد رفتار مورد انتظار و پذیرفتنی و عواقب نقض قوانین نیز با او صحبت کنید.
حق طلبی اشتباه
بچه ها درکی از تفاوت نیاز و خواسته ندارند. آنها اگر بخواهند صبحانه بستنی بخورند این را باید و شدنی در نظر می گیرند.
برای کنترل این مسئله می توانید از سیستم پاداش دادن به رفتار خوب بر اساس سیستم اقتصاد ژتونی استفاده کنید. شما می توانید برای کودک اقدامات پاداش دار مشخص کنید. به طور مثال به او بگویید “درست را بخوان و بعد تلویزیون ببین. اگر درس نخوانی نمی توانی تلویزیون ببینی.” این روش به کودک فرصت می دهد بدون احساس تنبیه، امتیاز برای گرفتن پاداش دریافت کند.
چالش های والدین با کودک با اراده
تربیت کردن کودک با اراده کمی با چالش مواجه است. کودکان با اراده بسیار پیگیرند و برای رسیدن به خواست خود تلاش می کنند. آنها بسیار پرشورند و این مسئله ممکن است والدین را در کنترل آنها بسیار ناامید و سرخورده کنند. برای کودک با اراده بسیار سخت است هیجان خود را مهار کنند و سازگاری با تغییرات برای آنها می تواند بسیار مشکل باشد. همه این موارد ریشه در فطرت کودک دارند؛ مجموعه ای از تمایلات ذاتی، ویژگی های شخصیتی و سبک رفتاری که با کودک متولد می شوند. جدای از این مسئله تعامل کودک با محیط نیز می تواند باعث مشکلات رفتاری شود. به همین دلیل نوع برخورد والدین می تواند در تربیت کودک با اراده، بسیار مهم باشد.
رفتار درست با کودک با اراده چگونه باید باشد؟
رفتار با کودک با اراده یا سرسخت چندان راحت نخواهد بود. بسیاری از والدین برخورد مقتدرانه را انتخاب می کنند که چندان موفق نیست. فریاد زدن و تنبیه راه های آسانی برای کنترل کودک با اراده و سرسخت به نظر می رسند اما این رفتارها باعث عادت کودک و پرخاشگر شدن او می شوند. می توانید با استفاده از راهکارهای زیر در تربیت کودک با اراده موفق تر عمل کنید:
توجه به رفتار کودک توجه
توجه به رفتار کودک از این جهت مهم است که شما می توانید رفتارهای خوب او را تحسین کنید و رفتارهای منفی اش را اصلاح کنید. شما می توانید درباره رفتارهای بدش با او صحبت کنید و روش اصلاح رفتار را به او آموزش دهید.
دادن فرصت یادگیری به کودک
کودکان با اراده یا سرسخت علاقه به تجربه کردن دارند. آنها دوست ندارند کسی برای آنها مسیر را مشخص کند. آنها دوست دارند هر کاری را امتحان کنند و در مورد مسائل تصمیم بگیرند. به همین دلیل لازم است به جای کنترل کردن رفتارش تا جایی که برایش بی خطر است به او اجازه بدهید کارهای مختلف را امتحان کند و نکات جدیدی بیاموزد.
عدم زیاده روی در تنبیه
برای تنبیه کردن کودک روی بدترین و خطرناک ترین رفتارهای او تمرکز کنید و زمانیکه کودک در رفتارهای خود بهبود نشان داد تنبیه را کاهش دهید. تنبیه گزینشی راهی مناسب برای بهبود رفتارهای کودک است و برخلاف دعوا و تنبیه شدید می تواند اثرات بهتری داشته باشد.
پاداش دادن به رفتار کودک
تحسین رفتارهای خوب کودک بسیار مهم است. این تحسین می تواند انجام دادن فعالیت های لذت بخش کودک باشد یا پاداش های فیزیکی مانند آغوش گرفتن و بوسیدن.
الگو کردن فرزند پروری مثبت
کودکان با اراده یا سرسخت برای داشتن استقلال و احترام تلاش می کنند. لازم است والدین به خواست آنها احترام بگذارند و با همدلی با او، نشان دهند که احساساتش را درک کرده اند. شما باید به او نشان دهید احساسات او برایتان مهم است. داشتن رابطه ای که مرزها در آن مشخص اند و نیازهای کودک پذیرفته شده می تواند باعث تقویت روابط بین کودک و والدین شود و به بهبود وضعیت کودک کمک کند.
مجله سلامت داروخانه آنلاین مطالعه مطالب زیر را به شما پیشنهاد می دهد:
- روش های موثر مذاکره با کودکان برای والدین
- دلایل بدرفتاری کودک چیست؟
- چگونه می توانیم مثبت اندیشی در کودکان را تقویت کنیم؟
