در بسیاری مواقع بایدها و نبایدهایی در مورد مصرف دارو وجود دارد. اینکه چه زمانی خورده شوند و یا با چه مواد غذایی بهتر است مصرف بشوند یا نشوند. این نکات از آنجا اهمیت دارند که دارو در کنار مواد غذایی می تواند اثربخشی بهتری داشته باشد یا اثربخشی خود را از دست بدهد. برخی داروها حتما باید با غذا مصرف شوند و این توصیه دلیل دارد. در مقاله امروز به دلایل مصرف غذا با دارو می پردازیم تا با آگاهی از این دلایل از داروهای خود نتیجه بهتری بگیرید.
دلایل مصرف غذا با دارو
یکی از نکات مهم در استفاده از دارو این است که دارو در زمان مناسبی مصرف شود. این زمان می تواند متغیر باشد اما در مورد برخی داروها ثابت است و باید همراه یا پس از غذا باشد. اینکه چرا چنین توصیه ای می شود چند علت بسیار مهم دارد که در ادامه با آنها آشنا می شوید:
کاهش عوارض جانبی همچون تهوع و استفراغ
یکی از دلایل مصرف غذا با دارو جلوگیری از عوارضی مانند تهوع و استفراغ است. برخی از داروها مانند آلوپورینول و بروموکریپتین پس از مصرف باعث تهوع یا استفراغ می شوند. به همین دلیل توصیه می شود برای کاهش دادن این عوارض پس از صرف غذا از این داروها استفاده شود.
کاهش عوارض گوارشی (سوءهاضمه، التهاب معده یا زخم معده)
کاهش دادن برخی عوارض گوارشی مانند سوء هاضمه، التهاب معده یا زخم معده از دلایل مصرف غذا با دارو می باشد. غذای شما حتی می تواند به شکل بیسکوییت، ساندویچ و حتی یک لیوان شیر باشد و لزومی ندارد یک وعده کامل باشد. داروهایی که توصیه می شود با غذا مصرف شوند به شرح زیرند:
- آسپرین
- استروئیدها، مانند پردنیزولون و دگزامتازون
- داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، مانند دیکلوفناک و ایبوپروفن
درمان مشکلاتی مانند رفلاکس، سوزش سر دل و سوء هاضمه
از دلایل مصرف غذا با دارو می توان به نقش آن در تکمیل عملکرد برخی داروها اشاره کرد. داروهایی که برای جلوگیری از سوزش سردل، سوء هاضمه و رفلاکس اسید تجویز می شوند آنتی اسید نام دارند. از آنجا که اسید معده با ورود غذا به معده تولید می شود باید این داروها بلافاصله پس از غذا یا حین صرف غذا مصرف بشوند تا تاثیر بیشتری داشته باشند.
شسته نشدن دارو
برخی داروها برای اینکه توسط غذاخوردن شسته نشوند باید پس از صرف غذا استفاده شوند. داروهایی مانند دهان شویه، نیستاتین و ژل میکونازول برای زخم دهان یا برفک دهان از جمله این داروها هستند.
کمک به بدن در پردازش غذا
داروهای دیابت خوراکی باید با غذا مصرف شوند. این داروها برای کاهش سطح قند خون پس از مصرف غذا و جلوگیری از قندخون بسیار پایین به کار می روند و این مسئله از دلایل مصرف غذا با داروهایی این چنین می باشد.
همچنین مکمل های آنزیمی که برای درمان افراد مبتلا به پانکراتیت مزمن به کار می روند نیز باید با غذا مصرف شوند تا در پردازش وعده غذایی به بدن کمک کنند.
جذب مناسب دارو در جریان خون
یکی از دلایل مصرف غذا با دارو کمک به جذب بهتر برخی مواد توسط بدن است. برخی داروها برای اینکه به شکل درستی جذب بدن شوند به غذا در معده و روده نیاز دارند. داروهایی مانند داروی HIV و ریتوناویر از این گونه داروها هستند.
مصرف چه غذاهایی با دارو مجاز است؟
مصرف برخی مواد غذایی با برخی داروها به علت تداخل به هیچ عنوان توصیه نمی شود اما همانطور که گفته شد برخی داروها باید با معده پر مصرف شوند. داروهایی که باید با معده پر مصرف شوند یا باید همراه غذا خورده شوند و یا یک ساعت پس از صرف غذا زیرا دو ساعت پس از غذا خوردن معده خالی می شود. برای خوردن مواد غذایی همراه دارو به نکات زیر توجه داشته باشید:
غذاهای خنثی مصرف کنید
برخی مواد غذایی مانند گریپ فروت با دارو می توانند تداخل ایجاد کنند. بنابراین باید از خوردن غذاها و آب میوه های مرکبات که ممکن است اثر مشابه داشته باشند پرهیز کنید و از مواد غذایی مانند برنج، نان، کراکر، کره بادام زمینی و غذاهای خنثی استفاده کنید. غذاهای خنثی معده را پوشش می دهند و باعث تحریک هضم و بهبود عملکرد بدن برای متابولیزه موثر دارو می شوند.
مصرف دارو و غذا را تنظیم کنید
حالت ایده آل این است که دارو را درست قبل، حین یا بعد غذا مصرف کنید اما اگر امکانش را ندارید می توانید پیش از مصرف دارو بیسکوییت یا یک لیوان شیر بخورید. همین موارد نیز می توانند از معده شما محافظت کنند.
اگر نیاز بود بیشتر غذا بخورید
گاهی مواقع باید به سیگنال بدن پس از مصرف غذا و دارو توجه کنید. معده به شما اطلاع می دهد که آیا غذای کافی برای سوخت و ساز دارو دریافت کرده است یا نه. اگر پس از 15 تا 30 دقیقه پس از مصرف غذا احساسی مانند تهوع یا ناراحتی داشتید این نشان می دهد به میزان بیشتری ماده غذایی نیاز دارید.
از مصرف برخی غذاها دوری کنید
برای اینکه مطمئن باشید کدام مواد غذایی نباید با داروی شما مصرف شوند بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. اما به صورت کلی برخی غذاها می توانند باعث تداخل شوند. بنابراین سعی کنید این غذاها را تا دو ساعت پس از مصرف دارو استفاده نکنید. این مواد غذایی شامل موارد زیر می باشند:
- موز
- شیرین بیان سیاه
- میوه های خانواده مرکبات
- سبزیجات
- الکل
- جایگزین های نمک
مجله سلامت داروخانه آنلاین مطالعه مطالب زیر را به شما پیشنهاد می دهد:
- آشنایی با 5 دسته از مواد غذایی که نباید با دارو مصرف شوند
- قرص کلسیم سیترات نحوه مصرف، عوارض جانبی و تداخل دارویی!
- قرص امپرازول نحوه مصرف، عوارض جانبی و تداخل دارویی!
- قرص لوپرامید نحوه مصرف، عوارض جانبی و موارد احتیاطی!
