یکی از بیماری هایی که باعث تولید بیش از حد هورمون های تیروئید می شود بیماری گریوز است. در واقع علت شایع پرکاری تیروئید این بیماری می باشد. بیماری گریوز یکی بیماری خود ایمنی است و زمانیکه سیستم ایمنی بدن سلول های سالم را با مهاجمان خارجی و عوامل بیماری زا اشتباه می گیرد ایجاد می گردد. در ادامه با این بیماری بیشتر آشنا خواهید شد.
بیماری گریوز چیست؟
بیماری گریوز یک بیماری خود ایمنی است که به غده تیروئید آسیب می رساند. این بیماری منجر به تولید بیش از حد هورمون های تیروئید می شود و باعث بروز مشکلاتی در اندام هایی مانند قلب، استخوان ها و ماهیچه ها می گردد. این بیماری در زنان و در افراد 30 تا 50 سال بسیار شایع است. یک پزشک ایرلندی برای اولین بار در دهه 1800 این بیماری را توصیف کرد و نام این بیماری از نام این پزشک یعنی رابرت گریوز گرفته شده است. این بیماری می تواند درمان شود اما بی توجهی به آن می تواند عوارض جدی به همراه داشته باشد.
علائم بیماری گریوز
از آنجا که بیماری گریوز می تواند باعث پرکاری غده تیروئید گردد به همین دلیل پرکاری تیروئید می تواند نشانه ای از وجود این بیماری باشد. پرکاری تیروئید نشانه های زیر را به همراه دارد:
- گواتر و بزرگ شدن غده تیروئید
- عصبانیت و خلق و خوی تحریک پذیر
- حساس بودن به گرما
- حرکات مکرر روده و اسهال
- ضربان قلب سریع و نامنظم
- لرزش در انگشتان و یا در دست ها
- تعریق بیش از حد و رطوبت همواره پوست
- تغییر در دوره عادت ماهیانه خانم ها
- بروز مشکل در بارداری
- کاهش وزن با وجود عدم کاهش اشتها و صرف غذای معمول و یا حتی با اشتهای بیشتر
- مشکلات چشمی در 30 درصد بیماران مانند بیرون زدگی چشم، حساسیت به نور، دوبینی، احساس درد و یا فشار در چشم،قرمزی و تورم در چشم، از دست دادن بینایی، بالا رفتن پلک بالایی، به عقب کشیدن شدن پلک ها
- علائم پوستی مانند قرمزی و ضخیم شدن پوست در ناحیه ساق پا و یا قسمت بالایی پا
دلایل موثر در بروز بیماری گریوز
هنوز علت دقیق بروز این بیماری چندان مشخص نیست اما به نظر می رسد ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محرک های خارجی مانند عفونت های ویروسی در بروز بیماری گریوز نقش داشته باشند. اگر فردی در خانواده به این بیماری مبتلا باشد احتمال ابتلا در افراد خانواده بالا می رود. ابتلا به بیماری های خودایمنی دیگر نیز می تواند در بروز این بیماری تاثیر داشته باشد:
- رماتیسم
- دیابت نوع 1
- لوپوس
- بیماری سلیاک
- کم خونی پرنیشیوز
- بیماری آدیسون
- ویتیلیگو
تشخیص بیماری گریوز چگونه انجام می شود؟
پزشک با بررسی علائم و سوال در مورد سابقه مشکلات تیروئید می تواند به تشخیص این بیماری بپردازد اما برای اطمینان بیشتر آزمایش های زیر توصیه می شود:
- آزمایش خون برای بررسی TSH، TSI و هورمون های تیروئید
- اسکن تیروئید برای نشان دادن مقدار ید موجود در غده تیروئید
- آزمایش جذب ید رادیواکتیو برای اندازه گیری میزان یدی که غدهی تیروئید از جریان خون جمع آوری میکند.
درمان بیماری گریوز چگونه است؟
درمان های مختلفی برای این بیماری وجود دارد که توسط آنها از تولید بیش از حد هورمون های تیروئید جلوگیری می شود. این درمان ها به شرح زیرند:
مصرف داروهای ضد تیروئید
یکی از روش های ساده برای درمان پرکاری تیروئید این روش است. داروهایی از جمله پروپیل تیواوراسیل و متیمازول که هر کدام بسته به شرایط بیمار مصرف می شوند.
پد رادیواکتیو
در این روش پد رادیواکتیو که به شکل مایع یا کپسول است به فرد خورانده می شود. این پد با تشعشع اشعه غده تیروئید را هدف قرار می دهد و سلول های تولید کننده هورمون تیروئید را از بین می برد.
جراحی
این روش چندان برای درمان رایج نیست. از جراحی برای زنان باردار، افراد دارای گواتر بزرگ یا زمانیکه روش های دیگر کارساز نبوده اند استفاده می شود. در این روش تمام یا بخشی از غده تیروئید برداشته می شود. این روش سریع ترین و دائمی ترین راه برای درمان گریوز است. پس از انجام آن در صورتی که کل غده تیروئید برداشته شود ممکن است فرد به کم کاری تیروئید مبتلا شود که با مصرف دارو قابل درمان می باشد.
بتا- بلوکرها
این داروها به مسدود کننده های بتا نیز معروف هستند و برای کاهش فشار خون تجویز می شوند اما در کنترل برخی از علائم پرکاری تیروئید نیز موثرند. این داروها یک راه حل سریع برای تسکین علائمی مانند اضطراب، افزایش ضربان قلب و لرزش محسوب می شوند. زمانیکه میزان هورمون های تیروئید به میزان متعادل برگشت می توان مصرف این داروها را قطع کرد.
رژیم غذایی مناسب
افراد مبتلا به بیماری گریوز ممکن است به ید حساس شوند. بنابراین ممکن است مصرف غذاهای حاوی ید و یا مصرف مکمل های حاوی ید باعث بدتر شدن علائم در فرد شود. بنابراین لازم است با مشورت پزشک بر روی غذا، داروها و مکمل هایی که مصرف می کنید نگاه دقیق تری داشته باشید.
مجله سلامت داروخانه آنلاین مطالعه مطالب زیر را به شما پیشنهاد می دهد :
- انواع درمان سرطان تیروئید
- علائم و روش درمان تیروئید پرکار! آیا این بیماری درمان می شود؟
- اسکن هسته ای تیروئید چیست؟ (تشخیص، ارزیابی و درمان)
