یکی از مشکلات مربوط به مثانه می تواند سوزش ادرار باشد. بسیاری از افراد ممکن است سوزش ادرار را تجربه کرده باشند. سوزش ادرار خود به تنهایی بیماری محسوب نمی شود اما می تواند علامت یک بیماری دیگر باشد. در مقاله امروز به این مشکل و علل و درمان آن خواهیم پرداخت.
سوزش ادرار چیست و چرا رخ می دهد؟
به درد و سوزشی که در مجرای ادرار (لوله ای که ادرار را از بدن خارج می کند) و گاهی در بخش های اطراف دستگاه تناسلی به وجود می آید سوزش ادرار می گویند. سوزش ادرار می تواند به دلایل زیر رخ دهد:
ایجاد عفونت در دستگاه ادراری
دستگاه ادراری شامل مثانه، کلیه ها و مجرای ادرار است و زمانیکه باکتری ها در جایی از این دستگاه تجمع کنند عفونت ادراری رخ می دهد. این مشکل می تواند علاوه بر سوزش، با درد پهلو و شکم، تکرر ادرار، تب، ادرار بدبو، دفع ادرار خونی یا کدر همراه باشد.
عفونت پروستات
عفونت پروستات می تواند به دلیل عفونت باکتریایی به وجود آید. برخی التهابات مزمن که از بیماری هایی مانند STI منتج می شوند نیز می توانند باعث عفونت پروستات شوند. علائم این مشکل، درد مثانه، بیضه و آلت تناسلی، تکرر ادرار، انزال دردناک و مشکل در ادرار کردن می باشد.
عفونت مقاربتی
برخی عفونت های مقاربتی مانند سوزاک، تبخال و کلامیدیا می توانند باعث سوزش ادرار شوند. هر کدام از این بیماری ها می توانند علائم متفاوتی را با سوزش همراه کنند.
کیست تخمدان
فشار ناشی از کیست های تخمدان می تواند باعث احساس درد و سوزش در هنگام ادرار شوند. علائم دیگر کیست تخمدان می تواند درد لگن، قاعدگی دردناک، درد مبهم در قسمت پایین کمر، خونریزی غیرمعمول واژن، حساسیت سینه ها و مشکل در تشخیص خالی بون مثانه باشند.
عفونت یا تحریک واژن
زمانیکه باکتری ها یا مخمرها در واژن بیش از حد رشد کنند واژینیت یا واژینوز رخ می دهد و باعث سوزش ادرار می شود. عفونت مقاربتی تریکومونیازیس نیز می تواند سوزش ادرار را به همراه داشته باشد. علائم عفونت واژن، درد در هنگام رابطه جنسی، خونریزی خفیف واژینال و ترشحات بدبو و یا غیر معمول واژن می باشد.
سنگ کلیه
در مواردی که سنگ کلیه نزدیک قسمتی که ادرار وارد مثانه می شوند قرار گیرد سوزش ادرار رخ می دهد. درد پهلو و پشت، ادرار ابری و کدر، تب، لرز، استفراغ، حالت تهوع و ادرار صورتی یا قهوه ای از علائم سنگ کلیه هستند.
شما می توانید جهت خرید قرص سنگ کلیه از طریق وب سایت داروخانه آنلاین اقدام نمایید.
سیستیت بینابینی
به این مشکل سندرم درد مثانه نیز می گویند که بدون وجود عفونت زمینه ای رخ می دهد. این مشکل باعث تحریک مزمن مثانه در حدود 6 هفته یا بیشتر می شود. علائم دیگر این مشکل می تواند درد در هنگام رابطه جنسی، درد واژن، درد کیسه بیضه، فشار در ناحیه مثانه و تکرر ادرار باشد.
سرطان مثانه
زمانی که سلول های سرطانی در مثانه شروع به رشد کنند سرطان مثانه رخ می دهد. درد و سوزش در ادرار نشانه ابتدایی این بیماری نیست اما در طول این بیماری رخ می دهد. سایر علائم سرطان مثانه، درد در پایین کمر، خستگی، تکرر ادرار، از دست دادن اشتها، تورم پا، درد استخوان و مشکل در ادرار کردن می باشد.
مصرف برخی داروها
برخی داروها می توانند التهاب بافت مثانه را به دنبال داشته باشند. به طور مثال داروهای تجویزی برای سرطان مثانه ممکن است باعث احساس درد و سوزش هنگام ادرار کردن شوند. بنابراین اگر با مصرف دارویی دچار این مشکل شده اید بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
حساسیت شیمیایی به برخی مواد
بسیاری مواقع مواد شیمیایی که ما در طول روز با آنها مواجهه داریم باعث سوزش ادرار می شوند. موادی مانند عطرها، صابون، دستمال توالت معطر، فوم های ضد بارداری و روان کننده های واژن باعث تحریک بافت بدن و احساس درد و سوزش هنگام ادرار می شوند. نشانه های حساسیت می تواند سرخی، ورم و خارش و تحریک پوست در ناحیه تناسلی باشند.
تشخیص سوزش ادرار چگونه انجام می شود؟
برای تشخیص، پزشک ابتدا سابقه پزشکی شما را بررسی می کند و در مورد بیماری هایی مانند دیابت یا اختلالات نقص ایمنی از شما سوال خواهد کرد. همچنین سوال هایی در مورد سابقه جنسی و مسائل دیگر برای تشخیص علت درد و سوزش ممکن است لازم باشد. اگر علائم بیماری های مقاربتی در فرد وجود داشته باشد ممکن است غربالگری بیماری های مقاربتی نیز انجام شود. بنابراین با توجه به علائم، پزشک می تواند آزمایش خاصی را تجویز کند. برای تشخیص علت عفونت ادرار تست ادرار برای برررسی عفونت های موجود تجویز می شود. کشت ادرار نشان می دهد عفونتی در مجاری ادراری وجود دارد یا نه و باکتری عامل آن چیست؟ سپس با توجه به این مسئله آنتی بیوتیک مناسب تجویز می شود. اگر عفونت عامل سوزش ادرار نباشد ممکن است آزمایش های دیگری برای بررسی مثانه یا پروستات در مردان انجام شود.
سوزش ادرار چگونه درمان می شود؟
درمان سوزش ادرار با توجه به علت زمینه ای آن می تواند متفاوت باشد. راه های درمانی زیر برای درمان سوزش ادرار پیشنهاد می شوند:
- استفاده از آنتی بیوتیک برای عفونت ادراری: زمانیکه عفونت شدید کلیه ها را درگیر کرده باشد درمان نیازمند تزریق وریدی آنتی بیوتیک است.
- استفاده از آنتی بیوتیک برای پروستاتیت: اگر پروستاتیت مزمن باشد حدود 12 هفته از آنتی بیوتیک استفاده می شود. همچنین ممکن است پزشک از داروهای ضدالتهاب بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا داروهای مسدودکننده آلفا برای شل کردن عضلات اطراف پروستات استفاده نماید.
- خودداری از استفاده از محرک های شیمیایی: اگر استفاده از محصولات حساسیت زا مانند صابون ها و سایر موارد باعث سوزش ادرار شده باشند توصیه می شود از مصرف این محصولات خودداری شود.
آیا راه های خانگی برای درمان سوزش ادرار وجود دارد؟
همانطور که گفته شد با توجه به عامل سوزش ادرار از درمان خاصی استفاده می شود اما در برخی موارد پزشکان ترجیح می دهند با استفاده از روش های خانگی سوزش ادرار را برطرف نمایند. روش هایی که در ادامه می آیند می توانند به برطرف شدن سوزش ادرار بر اساس عامل ایجاد آن یاری رسانند:
روش های خانگی برای درمان عفونت مجاری ادراری
نوشیدن آب فراوان
نوشیدن آب فراوان می تواند یک راه بسیار خوب برای پیشگیری از عفونت های ادراری و درمان عفونت باشد. نوشیدن آب باعث رقیق شدن ادرار و افزاش حجم آن و در نتیجه دفع باکتری ها از طریق ادرار می گردد. به بیماران دارای عفونت ادراری توصیه می شود روزانه 2 تا 3 لیتر آب یا مایعات بدون کافئین بنوشند.
باید توجه داشت مصرف نوشیدنی هایی مانند الکل و نوشیدنی های کافئین دار می توانند باعث تحریک مثانه و بدتر شدن وضعیت شوند.
مصرف ویتامین سی
این ویتامین با افزایش دادن اسیدیته ادرار به حذف باکتری های عامل عفونت ادراری کمک می کند؛ هر چند هنوز این عملکرد به تایید دانشمندان نرسیده و مطالعات در مورد آن ضد و نقیض است. از آنجا که به صورت کلی مصرف این ویتامین در حد متعادل می تواند مفید باشد می توانید برای رساندن این ویتامین به بدن از مرکبات یا مکمل آن استفاده نمایید.
مصرف کرن بری
کرن بری حاوی پروآنتوسیانیدین است که از چسبیدن باکتری ها به دیواره مجاری ادراری جلوگیری می کند. استفاده از کرن بری برای درمان سوزش ادرار توصیه می شود. در مطالعه ای نشان داده شد زنانی که در گذشته عفونت ادراری را تجربه کرده بودند و در طی آزمایش 24 هفته هر روز یک لیوان آب کرن بری نوشیدند، نسبت به گروه دیگر، عفونت ادراری کمتری را تجربه کردند.
مصرف پروبیوتیک
پروبیوتیک ها نوعی میکروارگانیسم هستند که به تعادل باکتری های بدن کمک می کنند و برخی از آنها می توانند از اتصال باکتری های مضر به دستگاه ادراری جلوگیری کنند و درصد ابتلا به عفونت مجاری ادراری را پایین آورند.
مصرف داروهای گیاهی
داروهای گیاهی نیز می توانند نقش مهمی در درمان عفونت ادراری داشته باشند اما بهتر است پیش از استفاده از آنها با پزشک حتما مشورت شود. مواد گیاهی زیر می توانند بر رفع عفونت ادراری موثر باشند:
- عصاره سیر: عصاره سیر به دلیل اینکه حاوی آلیسین است می تواند اثرات ضد باکتریایی داشته باشد و باکتری های عفونت ادراری را از بین ببرد.
- چای سبز: برخی ترکیبات چای سبز خواص ضد التهاب و ضد میکروب دارند و می توانند بر عفونت ادراری موثر باشند.
- چای بابونه: بابونه حاوی مواد ضدالتهابی و ضد میکروبی است و از طرفی ادرارآور است و می تواند به دفع باکتری ها یاری رساند.
روش های خانگی برای درمان پروستاتیت
با استفاده از روش های زیر می توانید به کاهش علائم پروستات کمک کنید:
- آب فراوان بنوشید تا از طریق ادرار باکتری های بیشتری دفع کنید.
- در آب گرم یا حمام سیتز بنشینید و یا از پد گرم کننده استفاده کنید.
- از مصرف کافئین، الکل، غذاهای تند و اسیدی به دلیل تحریک مثانه خودداری کنید.
روش های خانگی برای درمان سنگ کلیه
نوشیدن آب فراوان
رقیق شدن ادرار با نوشیدن آب فراوان می تواند از خطر تشکیل سنگ کلیه جلوگیری کند.
دریافت اسید سیتریک
این ماده یک اسید آلی است و در سبزیجات و میوه جات خصوصا مرکبات بیشتر یافت می شود. این ماده از تشکیل سنگ کلیه جلوگیری می کند و خطر بزرگ شدن سنگ را کاهش می دهد.
خودداری از مصرف غذاهای حاوی اگزالات
اسید اگزالیک در بسیاری غذاهای گیاهی وجود دارد و بدن نیز مقدار مناسبی از آن را تولید می کند. بهتر است در مورد دریافت این ماده که در بروز سنگ کلیه موثر است با پزشک مشورت شود.
عدم استفاده بیش از حد از مکمل ویتامین C
استفاده بیش از حد از مکمل این ویتامین می تواند خطر ایجاد سنگ کلیه را بالا ببرد. این ویتامین در بدن به اگزالات تبدیل می شود و به همین دلیل مصرف بیش از حد آن باعث افزایش اگزالات در ادرار می شود.
کاهش مصرف نمک
سدیم موجود در نمک باعث دفع بیشتر کلسیم از راه ادرار می شود و به همین دلیل می تواند باعث ایجاد سنک کلیه گردد.
دریافت کافی کلسیم
بسیاری برای جلوگیری از ایجاد سنگ کلیه و سوزش ادرار ناشی از آن مصرف کلسیم را محدود می کنند در صورتیکه مصرف کلسیم باعث می شود از ایجاد سنگ کلیه جلوگیری شود. کلسیم با اگزالات ترکیب می شود و از جذب آن جلوگیری می کند. به این ترتیب کلیه ها لازم نیست اگزالات را از طریق ادرار دفع کنند.
کاهش مصرف پروتئین حیوانی
رژیم غذایی سرشار از پروتئین حیوانی می تواند خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهد. بنابراین برای جلوگیری از ابتلا به سنگ کلیه و سوزش ادرار ناشی از آن باید مصرف آن محدود باشد.
مجله سلامت داروخانه آنلاین مطالعه مطالب زیر را به شما پیشنهاد می دهد :
- آیا بیماری ادرار سیاه خطر ابتلا به آرتروز را افزایش می دهد؟
- آیا تنگی مجرای ادرار خطرناک است؟
- چگونه ادرار سوختگی کودکان را درمان کنیم؟
