یکی ازمشکلات مرتبط با تیروئید ندول یا گره تیروئید است. ندول به خوشه های غیر طبیعی سلول های تیروئید گفته می شود که درون غده تیروئید ایجاد می شوند. به ندول گرهک تیروئید نیز گفته می شود و بسیار شایع است. در مطلب امروز به ندول بیشتر خواهیم پرداخت.
ندول تیروئید چیست؟
همانطور که گفته شد ندول تیروئید خوشه هایی غیر طبیعی هستند که درون غده تیروئید به وجود می آیند. این توده ها می توانند به شکل جامد، کیست حاوی مایع یا ترکیبی از هر دو باشند. این گره های تیروئیدی معمولا خوش خیم هستند و تاثیر منفی روی بدن ندارند اما در موارد نادر ممکن است ندول تیروئید سرطانی باشد. ندول تیروئید بسیار شایع است و مطالعات نشان داده اند با سونوگرافی می توان گره تیروئید را در 20 تا 70 درصد افراد بالغ مشاهده کرد. ندول در زنان 4 برابر شایع تر از مردان است.
علائم ندول تیروئید
ندول تیروئید اکثرا بدون علامت است و بیمار از وجود آن ناآگاه هست. اگر ندول بزرگ شود ممکن است فرد آن را در گردن ببیند یا احساس کند. علائم ندول به شرح زیر است:
- درد
- سختی در بلع
- بریده شدن تنفس
- گرفتگی یا تغییر تن صدا
- پرکاری یا کم کاری تیروئید در موارد نادر
علل ایجاد ندول تیروئید چیست؟
نمی توان به طور قطع گفت چه عواملی در بروز ندول تیروئید موثرند اما عاملی مانند کمبود ید می تواند در بروز آن نقش داشته باشد. علاوه بر آن التهاب غده تیروئید یا تیروئیدیت نیز می تواند باعث ندول تیروئید باشد. سرطان تیروئید و کیست های تیروئید نیز از دیگر عوامل اثرگذار بر رشد ندول تیروئید هستند. عوامل زیر نیز می توانند شانس مبتلا شدن به گره تیروئید را بالا ببرند:
- کهن سالی
- جنسیت مونث
- ابتلا به التهاب مزمن تیروئید یا تیروئیدیت هاشیموتو
- قرار گیری سر در برابر پروتوهای خطرناک به خصوص در سنین زیر 20 و بالای 70
تشخیص ندول تیروئید چگونه است؟
ندول تیروئید زمانیکه رشد کرده باشد به راحتی توسط پزشک قابل مشاهده و تشخیص است اما در مواقع دیگر با سونوگرافی و سی تی اسکن آن را می توان تشخیص داد.
سونوگرافی
سونوگرافی جزو آزمایش های سریع و غیرتهاجمی است و اطلاعاتی در مورد شکل ندول، فعالیت ندول، جنس ندول و تعداد ندول ها به پزشک می دهد.
تست هورمون تحریک‌کننده‌ی تیروئید (TSH)
این تست به اندازه گیری مقدار هورمون محرکه تیروئید در خون می پردازد. بالا بودن این هورمون می تواند نشان دهنده افزایش خطر سرطان تیروئید در بیماران مبتلا به ندول تیروئید باشد.
نمونه برداری از ندول
نمونه برداری تا 95 درصد می تواند در تشخیص سرطانی یا غیر سرطانی بودن ندول کمک کننده باشد. با نمونه برداری می توان بدخیم یا خوش خیم بودن ندول را تشخیص داد.
درمان ندول تیروئید چگونه است؟
روش درمان ندول تیروئید به نوع ندول یعنی سرطانی یا غیر سرطانی بودن آن بستگی دارد. اگر ندول خوش خیم باشد و علائمی نداشته باشد پزشک تنها توصیه می کند که آنها را تحت نظر داشت. معاینه منظم، سونوگرافی و آزمایش خون در فواصل زمانی پیشنهاد می شود. اگر ندول تیروئید علائم داشت و یا سرطانی بود از روش های زیر استفاده می شود:
برداشتن تیروئید
زمانیکه ندول تیروئید با علائمی مانند درد، گرفتگی صدا و تنگی نفس همراه باشد ممکن است جراحی و برداشتن بخشی یا کل تیروئید نیاز باشد. اگر ندول سمی باشد برداشتن تیروئید توصیه می شود. ندول سمی به وضعیتی گفته می شود که فقط یک ندول در غده تیروئید رشد می کند و باعث افزایش اندازه و تولید بیشتر هورمون های غده تیروئید می شود. اگر فرد گواتر با چند ندول سمی داشته باشد عمل جراحی برای برداشتن بخشی یا تمام تیروئید توصیه می شود.
درمان با ید رادیو اکتیو
استفاده از ید رادیواکتیو یا ید 131 راه دیگر درمان ندول تیروئید است. در این روش یدهای رادیو اکتیو به غده تیروئید تزریق می شود. این یدها سلول های غده تیروئید را نابود می کنند و اندازه و میزان ترشح هورمون های آن را کاهش می دهند.
این روش قابل استفاده برای درمان یک ندول سمی یا چند ندول سمی و گواتر می باشد. از آنجا که در این روش از میزان بسیار کمی رادیواکتیو استفاده می شود روش ایمنی است؛ هرچند استفاده از آن برای خانم های باردار و شیرده ممنوع است. ممکن است این روش باعث کم کاری تیروئید در برخی افراد شود.
جراحی برای ندول سرطانی
اگر ندول تیروئید سرطانی باشد پزشک می تواند کل غده تیروئید را خارج کند. اگر ندول سرطانی کوچک باشد و چندان گسترده نشده باشد پزشک تنها بخشی از غده تیروئید را خارج می کند. در مورد زنان باردار اگر امکان آن باشد که عمل تا به دنیا آمدن نوزاد به تعویق بیفتد تا آن زمان صبر می شود. اگر ندول سرطانی پیش رونده باشد مادر در همان شرایط باید عمل جراحی تیروئید را انجام دهد.
اقدامات پس از عمل
اگر برای درمان ناچار به برداشتن غد تیروئید شوید باید برای باقی عمر داروی جایگزین هورمون تیروئید مصرف کنید. پس از جراحی ممکن است تغییراتی در صدا رخ دهد که موقتی است. جای زخم جراحی نیز پس از مدتی از بین خواهد رفت.
مجله سلامت داروخانه آنلاین مطالعه مطالب زیر را به شما پیشنهاد می دهد:
- تاثیر اختلالات تیروئید بر افسردگی
- بیماری گریوز عامل اصلی پرکاری تیروئید
- انواع درمان سرطان تیروئید
