بیماری تاکی پنه به تنفس های کم عمق و سریع گفته می شود. زمانی تنفس در وضعیت تاکی پنه قرار می گیرد که تعداد نفس های شخص در یک دقیقه بیشتر از حد معمول باشد؛ در بزرگسالان تعداد تنفس در هر دقیقه 20 و در کودکان بیشتر است. در مقاله امروز به علل این بیماری و مسائل مربوط به آن می پردازیم.
شما میتوانید جهت خرید قرص و شربت سیستم تنفسی از طریق وب سایت داروخانه آنلاین اقدام نمایید.
تاکی پنه چیست؟
بزرگسالان در یک دقیقه حدود 12 تا 20 تنفس دارند. عوامل متعددی می توانند باعث شوند میزان تنفس بالا رود؛ آسم، عفونت ریه، اضطراب و بیماری قلبی می توانند عامل تنفس های سریع باشند. این وضعیت باعث می شود تعادل گازهای سیستم تنفسی بهم بخورد و سطح اکسیژن پایین و سطح دی اکسید کربن بالا برود. افزایش دی اکسید کربن باعث اسیدی شدن خون می گردد و مغز به سیستم عصبی پیام می فرستد تا با افزایش سرعت تنفس تعادل اسید و باز خون را به حالت متعادل باز گرداند.
علائم بیماری تاکی پنه
مشخصه اصلی بیماری تاکی پنه تنفس سریع و کم عمق است و سایر علائم آن موارد زیر می باشند:
- تنگی نفس
- فرو رفتن و بالا آمدن زیاد قفسه سینه هنگام تنفس و تلاش بیشتر برای نفس کشیدن
- کبودی نوک انگشتان و لب ها در صورت کاهش اکسیژن خون
علل بروز بیماری تاکی پنه
عفونت و بیماری آسم می توانند از علل اصلی بیماری تاکی پنه باشند اما گاهی خفگی و لخته شدن خون نیز می توانند باعث تاکی پنه شوند. در ادامه با مهم ترین دلایل بروز این بیماری آشنا می شوید:
عوامل فیزیکی موثر در تاکی پنه
جدای از بیماری ها برخی شرایط فیزیکی نیز می تواند باعث بروز تاکی پنه شوند:
حملات اضطرابی
اضطراب نوعی اختلال روانی است اما شامل علائم جسمی نیز می باشد. گاهی فرد در پاسخ به هیجان یا ترس، پاسخ فیزیکی می دهد و این پاسخ خود را به شکل تنفس های سریع و یا تنگی نفس خود را نشان می دهد.
خفگی
اگر شیئی مسیر تنفس فرد را کامل یا ناقص ببندد تاکی پنه می تواند رخ دهد. در این حالت فرد به درستی نمی تواند نفس بکشد و یا به طور کل تنفسش قطع می شود که باید سریعا به پزشک رسانده شود.
فعالیت بدنی بسیار شدید
در موقعیت هایی نظیر ورزش یا رابطه جنسی شدید بدن نیاز به اکسیژن بیشتری دارد و به همین دلیل فرد 3 یا 4 برابر حد معمول ممکن است نفس بکشد تا اکسیژن بیشتری به بدن برساند.
بروز تب
در پاسخ به تب، تاکی پنه واکنشی جبرانی است تا دمای بدن را کاهش دهد.
بیماری های موثر در بروز تاکی پنه
برخی بیماری ها یا شرایط زمینه ای می توانند باعث بروز تاکی پنه شوند:
تاکی پنه نوزادی
برخی نوزادان در هنگام تولد دچار این مشکل هستند. این نوزادان تا چند روز پس از تولد بیشتر از 60 تنفس در دقیقه دارند. علائم این بیماری می تواند به شکل های زیر بروز کند:
- تنفس همراه با صدای خرخر
- گشاد شدن سوراخ های بینی یا عقب بردن سر برای تنفس
- کشیده شدن پوست روی دنده ها و زیر قفسه سینه با هر تنفس
تاکی پنه در نوزادانی بیشتر دیده می شود که زودتر از موعد به دنیا می آیند هر چند ممکن است در کودکان دیگر نیز بروز یابد. تی.تی. ان یا تاکی پنه نوزادی معمولا وضعیتی خوش خیم است و علائم اولیه آن بعد از گذشت 12 تا 24 ساعت برطرف می شوند. در موارد شدید نیز ممکن است 72 ساعت به طول بینجامد. در صورت شدیدتر شدن علائم پزشک ممکن است نوزاد را به دستگاهی خاص برای کنترل وضعیت اکسیژن او منتقل کند.
عفونت
برخی عفونت ها مانند برونشیت یا ذات الریه می توانند ریه را درگیر کنند و باعث تاکی پنه شوند.
واکنش حساسیتی
ممکن است فرد به محرکی خاص واکنش نشان دهد و دچار تاکی پنه گردد.
مشکلات تنفسی
برخی آسیب های ساختاری بدن، التهاب و عفونت می توانند ریه را تحت تاثیر قرار دهند و تنفس را کم اثر کنند. این وضعیت ها می توانند مزمن و یا حاد شوند و باعث بروز مشکلاتی نظیر آسم، آمفیزم ریوی، تراوش جنبی یا پلورال افیوژن، اختلال انسداد مزمن ریه و مسمومیت با مونوکسید کربن شوند.
مشکلات قلبی
برخی مشکلات قلبی مانند نارسایی قلبی مادرزادی، انفارکتوس میوکارد، دریچه غیرطبیعی قلب و نقص ساختار قلب می توانند در بروز تاکی پنه نقش داشته باشند.
دیابت کتواسیدوز
این بیماری در واکنش به کمبود انسولین در بدن اتفاق می افتد و باعث می شود اسیدهایی به نام کتون در بدن جمع شوند. بدن برای خنثی کردن این اسید به مغز برای تنفس سریعتر دستور می دهد و هایپرپنه و هایپرونتیلاسیون ایجاد می گردد. اگر بدن در جبران این الگوی تنفسی افزایش یافته ناتوان باشد ممکن است خسته شده و این مسئله باعث ناراحتی تنفسی گردد.
گندیدگی یا سپسیس
این بیماری در واکنش افراطی به یک عفونت ایجاد می شود. به گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها، عامل اصلی سپسیس می تواند عفونت ریه باشد که به تاکی پنه می انجامد.
درمان بیماری تاکی پنه
در اولین قدم پزشک با اقداماتی مانند استفاده از ماسک اکسیژن سعی می کند تا امکان تنفس عمیق را برای بیمار فراهم کند. سپس با شنیدن سابقه پزشکی، شنیدن صدای قلب و ریه و سنجش اکسیژن خون صحت بیماری تاکی پنه را بررسی می کند. گاهی نیز ممکن است عکس برداری پرتوی ایکس یا سی.تی. اسکن از ریه لازم شود.
برای درمان پزشک با توجه به عامل تاکی پنه درمان لازم را انتخاب خواهد کرد. اینکه تاکی پنه ناشی از عفونت است یا بیماری های مزمن و یا اختلالی اضطرابی درمان مختص به خود را طلب می کند.
مجله سلامت داروخانه آنلاین مطالعه مطالب زیر را به شما پیشنهاد می دهد :
- عفونت حاد تنفسی چه عوارضی بر سلامتی دارد؟
- روش صحیح تنفس عمیق برای آرام شدن بدن در شرایط پر استرس!
- آپنه یا وقفه تنفسی چیست و چگونه درمان می‌شود؟
