بسیاری از افراد در مورد یددرمانی هسته ای سوال می پرسند. بهتر است بدانید ید رادیواکتیو (RAI) درمان پرکاری تیروئید و انواع خاصی از سرطان تیروئید است، همچنین برای تشخیص بیماری های مرتبط با غده تیروئید از اسکن هسته ای تیروئید استفاده می شود. منابع خارجی به این موضوع اشاره می کنند اصطلاح “رادیواکتیو” ممکن است ترسناک به نظر برسد، اما در واقع یک درمان ایمن، به طور کلی قابل تحمل و قابل اعتماد است که سلول های تیروئید را هدف قرار می دهد، هر چند احتمال قرار گرفتن بقیه سلول های بدن شما در معرض کمی رادیواکتیو وجود دارد.
چگونه ید رادیواکتیو (یددرمانی هسته ای) پرکاری تیروئید را درمان می کند؟
تیروئید شما، یک غده پروانه ای شکل که در قسمت جلویی پایین گردن شما قرار دارد، هورمون هایی تولید می کند که متابولیسم بدن و سایر عملکردها را تنظیم می کند. پرکاری تیروئید فرآیندهای بدن را تسریع می کند و باعث عصبی شدن و اضطراب، ضربان قلب سریع، قاعدگی کم، مشکلات خواب، لرزش دست و سایر مشکلات می شود. غده تیروئید برای ساخت این هورمون ها به ید نیاز دارد.
تیروئید کارآمدترین اندام در تمرکز ید است. رادیواکتیو ( یا یددرمانی هسته ای) پرکاری تیروئید را با آسیب رساندن یا از بین بردن سلول های تیروئید از طریق تشعشع درمان می کند. ید رادیواکتیو به شکل کپسول خوراکی مصرف می شود. برای انجام یددرمانی هسته ای، شما نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارید، مگر اینکه دوز بسیار بالا باشد، که به ندرت مورد نیاز است.
پس از مصرف قرص و قرارگیری در پروسه یددرمانی هسته ای از شما خواسته می شود که مقدار زیادی آب بنوشید تا ید رادیواکتیو باقی مانده از سیستم بدنی شما خارج شود. بیشتر بیماران قبل از رفع پرکاری تیروئید فقط به یک دوز نیاز دارند که ممکن است چند هفته تا چند ماه طول بکشد. اگر علائم شما پس از شش ماه همچنان وجود دارد، ممکن است مجبور شوید دوز دوم را دریافت کنید.
چگونه یددرمانی هسته ای سرطان تیروئید را درمان می کند؟
شایع ترین انواع سرطان تیروئید (پاپیلاری و فولیکولی) معمولاً با دوزهای زیاد ید رادیواکتیو قابل درمان هستند (دوزهای RAI بسیار بیشتر از درمان پرکاری تیروئید است). درمان معمولاً پس از برداشتن غده تیروئید برای از بین بردن بافت باقیمانده تیروئید انجام می شود. دوز «ردیاب» ید رادیواکتیو همچنین می‌تواند برای ردیابی بافت باقیمانده تیروئید و یا سرطانی که ممکن است به سایر قسمت های بدن گسترش یافته باشد، استفاده شود. این آزمایش ها نشان می دهند که آیا ید در نواحی حاوی سرطان تیروئید متمرکز می‌شود و آیا مقادیر زیادی RAI برای از بین بردن ایمپلنت های تومور مورد نیاز است یا خیر.
عوارض جانبی یددرمانی هسته ای چیست؟
کم کاری تیروئید دائمی (زمانی که تیروئید هورمون کافی تولید نمی کند) یک عارضه جانبی مورد انتظار درمان RAI ( یددرمانی هسته ای) برای پرکاری تیروئید است. خوشبختانه درمان کم کاری تیروئید بسیار راحت تر از پرکاری تیروئید با استفاده از درمان جایگزینی هورمون است. این یک درمان مادام العمر است که ایمن، قابل اعتماد و ارزان است. عوارض جانبی موقت RAI ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- حساسیت و تورم گردن
- حالت تهوع
- غدد بزاقی متورم
- از دست دادن چشایی یا تغییر چشایی
- خشکی دهان / تولید ناکافی بزاق
- خشکی چشم
- اشک بیش از حد از چشم
رژیم غذایی برای مصون ماندن از مشکلات تیروئیدی
همه افراد می توانند با رعایت رژیم غذایی و مصرف غذاهای سالم از ابتلا به مشکلات تیروئیدی مصون بمانند. بنابراین اگر به دنبال غذاهای غنی از ید برای کمک به عملکرد تیروئید هستید، در اینجا چندین گزینه مغذی معرفی میکنیم:
- ماهی و غذاهای دریایی (به خصوص میگو، ماهی کاد و ماهی تن)
- محصولات لبنی از جمله ماست، شیر و پنیر
- تخم مرغ
- آجیل
- نمک یددار (همچنین به عنوان نمک خوراکی شناخته می شود)
خوردن بخشی از چربی های ضروری در هر وعده غذایی شامل روغن زیتون، روغن بذر کتان، آجیل و دانه های خام بدون نمک، آووکادو و ماهی های روغنی، سطح هورمون تیروئید را بهبود می بخشد زیرا گیرنده های سلولی ما توانایی بیشتری برای جذب هورمون تیروئید دارند.
- گردو می تواند در جذب هورمون تیروئید اختلال ایجاد کند، بنابراین از خوردن آن همزمان با مصرف دارو خودداری کنید.
بنابراین، انتخاب و رژیم غذایی هوشمندانه می‌تواند به شما کمک کند علیرغم این بیماری احساس بهتری داشته باشید. در اینجا چند ماده غذایی برای محدود کردن یا اجتناب از کم کاری تیروئید وجود دارد:
- غذاهای حاوی سویا
- سبزیجات چلیپایی مانند کلم بروکلی و گل کلم
- گلوتن، موجود در نان و پاستا
- غذاهای چرب مانند کره، گوشت
- غذاهای شیرین مانند کیک شکلاتی
- حبوبات و سبزیجات
- قهوه
نویسنده و گردآورنده: دکتر سارا شوهانی
