عفونت واژن یکی از مشکلات رایجی است که بسیاری از بانوان در طول زندگی خود آن را تجربه می کنند. این عفونت انواع متفاوتی دارد و معمولا با استفاده از روشهای درمانی ساده قابل درمان است. بهتر است بدانید اگر این عفونت درمان نشود، خطر ابتلا به بیماریهای مزمن از جمله سرطان رحم و نازایی افزایش پیدا می کند. بنابراین توجه به درمان این عفونت اهمیت بسیار زیادی دارد. در این مقاله قصد داریم به انواع عفونت واژن بپردازیم. در پایان این مقاله شناخت کاملی به این بیماری خواهید داشت.
عفونت واژینال
ازجمله بیماری های شایع در زنان عفونت واژن است. عفونت واژن یا عفونت واژینال یک نوع التهاب در ناحیه تناسلی بانوان است که سبب بروز ترشح ، درد و خارش می شود. این عارضه با بوی بدی همراه است. به طور کلی، عفونت واژن به سه دسته تقسیم می شود. برای تشخیص هر کدام از آن ها بایستی علائم و تفاوت میان هرکدام را بدانید. انواع عفونت واژن عبارتند از:
- عفونت قارچی
- عفونت باکتریایی
- عفونت تریکوموناس
علائم عفونت قارچی واژن
تمامی زنانی که به عفونت واژن از نوع عفونت قارچی مبتلا می شوند، تمام علائم آن را تجربه نخواهند کرد. اگر عفونت قارچی خفیف باشد، علائم آن هم خفیف است. آگاهی از وضعیت طبیعی بدنتان به شما کمک می کند تا از هرگونه تغییری در وضعیت سلامتی واژنتان آگاه شوید. اگر اولین بار است که این علائم را تجربه می کنید، با پزشکتان مشورت کنید. بیشتر زنان مبتلا به عفونت قارچی یک یا چند مورد از علائم زیر را تجربه می کنند:
- خارش واژن
- ترشحات واژن که غلیظ، سفید، تکه تکه و پنیری شکل است.
- سوزش
- زخم
- درد به هنگام ادرار یا رابطه ی جنسی
- التهاب ناحیه ی خارجی واژن مانند قرمزی، تورم، راش
این علائم نشانه عفونت واژن از نوع قارچی هستند که باید برای درمان به پزشک مراجعه کنید. اما گاهی این علائم با علائم حاد دیگری نیز همراه هستند که نشانه ابتلا به عفونتهای دیگر هستند. این علائم به شرح زیرند:
- تب
- لرز
- راش یا کهیر
- درد در ناحیه ی زیر شکم، کمر یا شانه
- تهوع یا استفراغ
- ترشح بدبوی واژن به رنگ سبز یا خاکستری
- قاعدگی نامنظم
- تکرر ادرار، نیاز فوری به دفع ادرار و مشکل در دفع ادرار.
دلایل ابتلا به عفونت قارچی واژن
متغیرهای زیادی می توانند تعادل قارچ هایی را که به طور معمول در واژن هستند، تغییر دهند. همانطور که می دانید، عفونت واژن از نوع قارچی ناشی از افزایش تعداد قارچ های کاندیدا است. اگر تعادل قارچ های واژن تغییر یابد، این عفونت رخ خواهد داد. گاهی وقتی واژن در معرض رطوبت قرار می گیرد قارچ های مفید آن از بین می رود و سبب بروز عفونت واژن از نوع عفونت قارچی می شود. محرک های ابتلا به عفونت واژن از نوع عفونت قارچی عبارتند از:
- غذای فراوان برای رشد قارچ ها
- بارداری (با افزایش سطح استروژن در طول بارداری، زنان بیشتر ممکن است به عفونت قارچی مبتلا شوند)
- قاعدگی( تغییرات سطح هورمون در طول یک چرخه قاعدگی طبیعی ممکن است بر سلامت واژن اثر بگذارد و به عفونت قارچی موقتی منجر شود)
- افزایش سطح استروژن( زنانی که قرص های ضد بارداری ای را مصرف می کنند که حاوی مقادیر بالای استروژن است و زنانی که با استروژن هورمون درمانی می شوند، بیشتر مستعد ابتلا به عفونت قارچی هستند)
- دیابت( زنان مبتلا به دیابت کنترل شده یا کنترل نشده، بیشتر ممکن است به عفونت قارچی دچار شوند)
- آنتی بیوتیک ( مصرف آنتی بیوتیک های با طیف وسیع، رشد بیش از اندازه ی قارچ ها را به دنبال دارد)
- درمان سرطان(شیمی درمانی، احتمال ابتلا به عفونت واژن از نوع عفونت قارچی را افزایش می دهد)
- نقص سیستم ایمنی( زنانی که به دلیل درمان با کورتیکواستروئید یا بیماری ایدز سیستم ایمنی ضعیفی دارند، بیشتر ممکن است به عفونت قارچی مبتلا شوند)
نکته مهم این است که فعالیت جنسی در عفونت قارچی نقشی ندارد، اگرچه در انواع دیگر عفونت واژن مانند عفونت باکتریایی واژن و تریکوموناس عامل مؤثری است. نکته آخر اینکه بیشتر عفونت های قارچی واژن ناشی از قارچ کاندیدا هستند که به درمان های رایج پاسخ می دهد. اما گونه های دیگری وجود دارند که به درمان مقاوم تر هستند. اگر در درمان عفونت واژن از نوع عفونت قارچی دچار مشکل شدید با یک پزشک متخصص مشورت کنید.
عفونت باکتریایی واژن
عفونت باکتریایی یا واژینوز باکتریال ناشی از ورود باکتری های بد به داخل واژن است. دلایل ابتلا به عفونت واژن از نوع باکتریایی در زنان کاملاً روشن نیست، اما این نوع عفونت واژن متداول ترین نوع عفونت در زنان در سن باروری است.
علائم عفونت باکتریایی واژن
۸۴ درصد زنان مبتلا به این نوع عفونت واژن هیچ علائمی را تجربه نمی کنند، هرچند علائم احتمالی شامل موارد زیر است:
- ترشحات سفید ، شیری یا خاکستری واژن که به دیواره واژن می چسبد
- بوی تند مانند بوی ماهی که بعد از ادرار یا رابطه ی جنسی تشدید می شود
- خارش یا سوزش در اطراف واژن
عفونت تریکوموناس واژینالیس
تریکوموناس نوعی عفونت واژن است که با رابطه جنسی منتقل می شود. علت آن انگلی به نام تریکوموناس واژینالیس است. این بیماری با برقراری رابطه ی جنسی حفاظت نشده با فردی که این انگل را دارد گسترش می یابد. این عفونت شایع ترین بیماری آمیزشی قابل درمان در آمریکاست. تریکومونیازیس در زنان بیشتر از مردان شایع است. حتی اگر تریکومونیازیس علائمی نداشته باشد، می تواند از شخصی به شخص دیگر انتقال می یابد. همین موضوع کنترل آن را دشوار می سازد.
علائم تریکوموناس واژینالیس
در زنان، این انگل بیشتر در قسمت تحتانی دستگاه تناسلی حضور دارد و بخش خارجی آلت تناسلی، واژن و مجرای ادراری را درگیر می کند. موارد زیر از علائم ابتلا به عفونت واژن از نوع تریکومونیازیس هستند:
- خارش
- سوزش
- قرمزی بخش خارجی آلت تناسلی و واژن
- ناراحتی به هنگام ادرار کردن
- درد به هنگام رابطه ی جنسی
- بوی بد واژن
- ترشح زرد یا سبز رنگ و کف مانند واژن
چگونه می توان از عفونت واژن جلوگیری کرد؟
بهتر است بدانید که از تمامی انواع عفونت واژن نمی توان جلوگیری کرد. استفاده از کاندوم در طی مقاربت جنسی موجب جلوگیری از گسترش STI ها خواهد شد. همچنین، استفاده از کاندوم خطر ابتلا به عفونت واژن را کاهش می دهد. رعایت بهداشت فاکتور دیگری است که می تواند به جلوگیری از انواع عفونت واژن کمک کند و خطر ابتلا به التهاب واژن و تحریک واژن را کاهش دهد.
چند توصیه برای کاهش ابتلا به عفونت واژن
اگر می خواهید خطر ابتلا به عفونت واژن را کاهش دهید، به موارد زیر توجه داشته باشید:
- رعایت بهداشت شخصی (پس از اجابت مزاج برای جلوگیری از آلودگی ناحیه واژن محدوده مقعد را خشک و تمیز کنید)
- هنگام پریودی نوار بهداشتی را به طور منظم تعویض کنید.
- از لباس زیر نخی استفاده کنید.
- هنگام مقاربت از نرم کننده ها مانند ژل لوبریکانت استفاده کنید، زیرا بدون استفاده از آن به دلیل خشک بودن ناحیه واژن احتمال زخم بیشتر شده و محیط برای رشد عوامل بیماری زا مهیا می شود.
- از لباس زیر و شلوار تنگ استفاده نکنید.
- برای جلوگیری از بیماری های آمیزشی و ورود باکتری های مضر به واژن در رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید.
- اگر از کاندوم برای رابطه مقعدی استفاده شده است، برای دخول از راه واژن کاندوم را تعویض کنید.
- از صابون و شوینده های قوی برای شستشوی واژن استفاده نکنید زیرا ممکن است PH واژن را تغییر دهد و خطر ابتلا به عفونت واژن افزایش پیدا می کند.
- از حمام های داغ و عمومی اجتناب کنید.
- از مواد عطری شامل تامپون های عطری، پد و صابون های معطر اجتناب کنید.
- از پوشیدن لباس های مرطوب اجتناب کنید.
درمان عفونت واژن از نوع عفونت باکتریایی
درمان عفونت زنان بسیار ساده و معمولااین عفونت با استفاده از کرم های موضعی ضد قارچ مخصوص دستگاه تناسلی بانوان کنترل می شود .اگر قادر به استفاده از کرم واژینال نیستید، باید دارو مصرف کنید. این بیماری گاهی توسط داروهائی که احتیاج به نسخه پزشک ندارند درمان پذیر است، ولی اگر باردار هستید و یا به طور مکرر درگیر این بیماری می شوید، باید حتماً به پزشک خود مراجعه کنید.
همچنین مصرف ماست باعث رشد باکتری لاکتوباسیل می شود که باکتری مفیدی است و از رشد عفونت های قارچی جلوگیری می کند. همین طور می توانید در ناحیه واژن خود کمی ماست بمالید. ماست حاوی موادی است که عفونت های قارچی را از بین می برد. روزانه چند قاشق ماست به این ناحیه بمالید و بگذارید تا خشک شود و سپس آن را بشویید و خشک کنید. ماست استفاده شده باید از نوع ساده باشد و باید از مصرف ماست با طعم های مختلف مثلا ماست موسیر و ماست بادنجان پرهیز کنید. مصرف چند حبه سیر و یا قرص سیر بسیار مفید است. سیر مانند ماست، عفونت های قارچی واژن را از بین می برد. خوردن زغال اخته و یا آب قره قروت برای از بین بردن عفونت واژن از نوع عفونت قارچی بسیار توصیه می شود.
عفونت رحم چیست؟
بعد از عفونت واژن، بهتر است نگاهی به اندام های دیگر ناحیه تناسلی در بانوان داشته باشیم. رحم مهمترین بخش دستگاه تولید مثل زنان محسوب می شود که در قسمت تحتانی شکم قرار دارد و از لوله فالوپ زهدان رحم و تخمدان ها تشکیل شده است. از شایع ترین مشکلاتی که این اندام حیاتی را تهدید می کند، ابتلا به عفونت رحم است.
علت عفونت رحم و تخمدان چیست؟
عفونت رحم و تخمدان ناشی ازورود باکتریها به این اندام ها است. هنگامی که باکتری از واژن یا دهانه رحم به رحم شما و لوله های فالوپی یا تخمدان ها می رود، می توانند باعث عفونت شوند. بیشتر مواقع عفونت بوسیله باکتری های کلامیدیا و گونوره ای ایجاد می شود. داشتن رابطه جنسی بدون محافظت با کسی که دارای (STIs) است، از دلایل اصلی ابتلا به این عفونتها به شمار می روند. باکتری هایی که معمولا در داخل دهانه رحم یافت می شوند، می توانند در طی مراحل پزشکی نیز به رحم و لوله های رحم منتقل شوند مانند:
- زایمان
- بیوپسی آندومتر (از بین بردن یک قطعه کوچک از بستر رحم برای آزمایش سرطان)
- دریافت دستگاه داخل رحمی (IUD)
- سقط جنین
بهتر است بدانید که اگر در شرایط زیر باشید، شما بیشتر در معرض ابتلا به عفونت رحم هستید:
- شما یک شریک جنسی با گونوره یا کلامیدیا داشته باشید
- شما با افراد مختلف رابطه جنسی داشته باشید
- در گذشته و یا اکنون STI داشته باشید
- از IUD استفاده کنید
- قبل از 20 سالگی رابطه جنسی داشته باشید
علائم عفونت رحم و تخمدان چیست؟
پیشتر شما را با علائم عفونت واژن آشنا کردیم، اکنوه به معرفی نشانه های رایج عفونت رحم و تخمدان می پردازیم:
- تب
- درد لگن، شکم یا کمر
- ترشح مایع از واژن که دارای رنگ، بافت و یا بوی غیر معمول است
- خونریزی پس از مقاربت
- لرز
- خستگی خیلی زیاد
- درد هنگام ادرار كردن
- تکرر ادرار
- گرفتگی پریودی که بیشتر از معمول یا طولانی تر از معمول است
- خونریزی غیرطبیعی یا لکه بینی در طول پریودی
- عدم گرسنگی
- تهوع و استفراغ
- پریود نشدن
- درد هنگام مقاربت
البته باید بدانید که تمامی عفونت های رحمی دارای علائم نیستند. به عنوان مثال، کلامیدیا می تواند عفونت رحم بدون علائم ایجاد کند. زنان مبتلا به حاملگی خارج رحمی یا ناباروری اغلب دارای عفونت ناشی از کلامیدیا هستند. حاملگی خارج رحمی زمانی است که یک تخمک خارج از رحم رشد می کندو این بارداری زندگی مادر را به خطر می اندازد.
روش هایی برای جلوگیری از عفونت رحمی
به کمک موارد زیر می توان از عفونت رحم جلوگیری کرد:
- داشتن روابط جنسی امن و سالم
- انجام آزمایش های لازم برای تشخیص به موقع بیماری های مقاربتی
- پرهیز از دوش واژینال.
درمان عفونت رحم
درمان عفونت رحم به آسانی و با کمک مصرف آنتی بیوتیک امکان پذیر است. تأخیر در درمان، منجر به عوارض وخیم شده و تشخیص به موقع و درمان ضروری است. چنانچه این مشکل درمان نشود، عفونت می تواند پیشرفت کند و باعث اختلالاتی در باروری و سلامتی شود.
عفونت در زنانی که درمان نشده اند، می تواند به بافت های دیگر لگن گسترش پیدا کند و به لوله های رحمی و رحم آسیب برساند که در نهایت منجر به چسبندگی لایه های داخلی رحم و انسداد لوله های رحمی می شود و در نتیجه انتقال تخمک از لوله های رحمی به رحم نمی تواند انجام شود و حاملگی به صورت طبیعی رخ نمی دهد.
در این مواقع احتمال وقوع حاملگی خارج از رحمی نیز افزایش می یابد زیرا جنین در خارج از رحم و معمولاً در لوله های رحمی رشد می کند. یکی از اتفاقات مهم در این موارد پارگی لوله ها است که در اثر رشد و بزرگ شدن جنین اتفاق می افتد و باعث خونریزی شدید و حتی مرگ مادر می شود.
درمان عفونت رحم به وسیله فریز یا کرایوتراپی زخم دهانه رحم
کرایوتراپی یا انجماد برای درمان زخم دهانه رحم و نیز گرید ۱ و ۲ بکار می رود. درطی فریز، گاز کربنیک CIN زخم های ناشی از دیسپلازی سرویکس وکانسر اینسایتوسرویکس را پوشش می دهد یا از طریق یک وسیله به قسمت بیرونی دهانه رحم وارد شده و انجماد ناشی از گاز باعث انهدام بافت غیر طبیعی می شود.
فریز به صورت سرپائی در مطب متخصص زنان انجام می شود و نسبتا بدون درد است. عوارض فریز شامل ترشح واژینال و یا لکه بینی بمدت ۲ تا ۳ هفته است. پس از فریز اجتناب از برقراری رابطه جنسی به مدت ۳ هفته و نیز مصرف پماد واژینال تریپل سولفا و یا ژل واژینال بتادین توصیه می شود. کرایوتراپی در زمان بارداری مجاز نیست.
مکمل های زنان را از کجا تهیه کنیم؟
امروزه انواع مکمل های دارویی برای درمان مشکلات زنان از جمله عفونت زنان در دسترس هستند. همچنین، انواع ژل بهداشتی مانند ژل بهداشتی بانوان ایروکس، ژل بهداشتی بانوان ایموشن و ژل بهداشتی بانوان 300 میلی لیتر بتادین موندی فارما به فروش می رسند. شما می توانید انواع مکمل ها و محصولات مورد نیاز زنان از سایت داروخانه آنلاین تهیه کنید. همچنین، در این سایت انواع نوار بهداشتی، پد روزانه، تامپون و ژل بهداشتی به فروش می رسند.