پروژسترون یک هورمون جنسی زنانه است و بعد از تخمک گذاری هر ماه در بدن تولید می شود. این هورمون نقش بسیار مهمی در چرخه قاعدگی و بهبود روند بارداری دارد. این هورمون به تنظیم چرخه قاعدگی کمک می کند و رحم را برای بارداری آماده می نماید.
هورمون پرژسترون چیست؟
هورمون پرژسترون پس از تخمک گذاری در هر ماه دیواره رحم را ضخیم می کند و تخمک برای باروری آماده می شود. اگر تخمک بارور نشود، سطح این هورمون در بدن کاهش پیدا می کند و قاعدگی آغاز می گردد. اگر تخمک بارور شود، پروژسترون پوشش مناسبی را در رحم به وجود می آورد. این هورمون برای رشد سینه و شیردهی ضروری است. این هورمون در کنار استروژن برای سلامتی بدن زنان حیاتی است.
علائم کمبود پرژسترون در بدن
همانطور که در بالا به آن اشاره کردیم این هورمون به باروری کمک می کند، در نتیجه اگر میزان این هورمون در بدن کاهش پیدا کند باروری با مشکلات زیادی رو به رو می شود. بعد از اینکه یکی از تخمدان ها تخمک را آزاد کرد، سطح این هورمون در بدن افزایش پیدا می کند. علائم کمبود پروژسترون در بدن به شرح زیرند:
- ابتلا به سردرد یا میگرن
- تغییرات خلقی از جمله اضطراب یا افسردگی
- بی نظمی در چرخه قاعدگی
- عدم باروری
کاهش این هورومون در بدن زنان باعث خونریزی غیر طبیعی رحم در زنان می شود. همچنین، پریودهای نامنظم و یا عدم پریود شدن نیز نشان دهنده کاهش این هورمون در بدن است. وقتی زن باردار می شود به این هورمون نیاز دارد تا رحم را برای رشد نوزاد آماده سازد. وقتی این هورمون کاهش پیدا می کند بدن از استروژن به عنوان هورمون غالب استفاده می کند و همین امر علائم زیر را ایجاد می کند:
- افزایش وزن
- کاهش میل جنسی
- نوسانات خلقی
- افسردگی
- سندروم پیش از قاعدگی
- خونریزی شدید
- قاعدگی نامنظم
- حساسیت سینه و فیبروکیستیک
- فیبروم
- مشکلات کیسه صفرا
عوارض کاهش استروژن در باردرای
در دوران بارداری، علائم کاهش پروژسترون شامل لکه بینی و سقط جنین است. همچنین، کاهش این هورمون می تواند نشان دهنده بارداری خارج از رحم باشد.
چگونه میزان این هورمون را در بدن افزایش دهیم؟
با توجه به این موضوع که کاهش این هورمون برای بدن مضر است، برای افزایش این هورمون باید استفاده از مواد مغذی را آغاز کنید. مصرف موادی مانند منیزیم (سبزیجات تیره، برگ سبز، حبوبات و آجیل)، روی (گوشت قرمز، مرغ و صدف)، ویتامین C (مرکبات، فلفل دلمه ای و کلم بروکلی) به نرمال کردن سطح این هورمون در بدن کمک می کنند.
عوارض افزایش پروژسترون
همانطور که کاهش این هورمون در بدن خطرناک است، افزایش آن نیز بسیار خطرناک است و باعث بروز علائم متفاوتی می شود که به شرح زیرند:
- حساسیت سینه
- حالت تهوع
آزمایش پروژسترون
پزشک برای سنجش میزان هورمون در بدن آزمایش PGSN را تجویز می کند. این یک آزمایش خون ساده است و نیاز به آماده سازی خاصی ندارد. انجام این آزمایش برای اقدام به باردرای ضروری است. همچنین، در دوران بارداری باید میزان این هورمون در بدن سنجیده شود. بهتر است بدانید میزان این هورمون در سنین باروری زنان به اوج می رسد و مردان، کودکان و زنان یائسه دارای سطح پایینی از هورمون پروژسترون هستند. اگر تخمدانها ضعیف باشند این هورمون کم و نامنظم تولید می شود.
درمان کاهش پروژسترون
اگر پزشک علائم حاد کاهش این هورمون را در بدن مشاهده نکند، معمولا درمان خاصی را توصیه نمی کند. با این وجود کسانی که می خواهند باردار شوند و میزان این هورمون در بدنشان کاهش یافته است، باید از روش های متعددی مانند هورمون درمان استفاده کنند. این امر به ضخیم شدن دیواره رحم کمک می کند و شانس بارداری سالم را افزایش می دهد.
علائمی نظیر بی نظمی قاعدگی و خونریزی غیرطبیعی که نتیجه کاهش این هورمون در بدن هستند می توانند با هورمون درمانی بهبود یابند. برای مدیریت علائم شدید یائسگی، هورمون درمانی معمولاً شامل ترکیبی از استروژن و پروژسترون است. زنانی که از استروژن بدون پروژسترون استفاده می کنند در معرض خطر ابتلا به سرطان آندومتر هستند. گزینه های درمانی دیگر برای درمان کاهش این هورمون در بدن به شرح زیرند:
- استفاده از کرم ها و ژل که به صورت موضعی واژینال استفاده می شود.
- استفاده از شیاف
- استفاده از داروهای خوراکی مانند پروورا
آیا هورمون درمانی عوارض دارد؟
متاسفانه باید بدانید هورمون درمانی می تواند عوارض بسیار زیادی بر سلامتی به همراه داشته باشد که این عوارض به شرح زیرند:
- حمله قلبی و سکته مغزی
- لخته شدن خون
- مشکلات کیسه صفرا
- سرطان سینه
بنابراین، اگر سابقه سرطان پستان، سرطان آندومتری، بیماری کبد، لخته شدن خون و سکته را دارید، نباید از این روش استفاده کنید. داروهایی که برای افزایش سطح پایین پروژسترون پیشنهاد می شوند به شرح زیرند:
- افزایش مصرف ویتامین ب و ث
- خوردن غذاهای حاوی زینک بالا
این افراد باید استرس خود را کنترل کنند. زیرا در هنگام استرس هورمون کورتیزول در بدن تولید می شود و این موضوع به سطح هورمون پروژسترون آسیب وارد می کند.
چه غذاهایی حاوی پروژسترون هستند؟
غذاهایی که حاوی این هورمون هستند به شرح زیرند:
- لوبیا
- کلم بروکلی
- جوانه گندم
- کلم
- گل کلم
- آجیل
- کدو تنبل
سوالات پرتکرار در مورد هورمون پروژسترون
در این قسمت تلاش می کنیم به سوالات پرتکرار شما در مورد این هورمون پاسخ دهیم.
آیا می توانم با پروژسترون کم باردار شوم؟
آیا پروژسترون بر پریود اثر می گذارد؟
آیا استرس می تواند باعث کاهش پروژسترون شود؟
مکمل های قاعدگی
- کپسول سیدرال فورت فارمانوترا
- سافت ژل روغن گل مغربی های هلث
- قرص وانا پرایم نورم لایف
- کپسول روغن گل مغربی پریموژل داروسازی دانا
- کپسول لایف رز لایف آن
مکمل های یائسگی
- قرص منوپیس ویتابیوتکس
- کپسول روغن گل مغربی پریموژل داروسازی دانا
- قرص روکشدار گیاهی اگنوگل گل دارو
- روغن گل مغربی هلث اید
- کپسول روغن گل مغربی شوتس ویتال
