آسیب نخاعی آسیب به هر قسمتی از نخاع یا اعصاب در انتهای کانال نخاعی گفته می شود که اغلب باعث تغییرات دائمی در قدرت، احساس و سایر عملکردهای بدن می شود. اگر اخیراً فرد از ناحیه نخاع آسیب دیده است، به نظر می برسد که همه جنبه های زندگی او تحت تأثیر قرار گرفته اند و احتمال دارد آثار این آسیب از نظر ذهنی، احساسی و اجتماعی مختل کننده باشند. در منابع خارجی آمده است که بسیاری از دانشمندان خوش بین هستند که پیشرفت در تحقیقات به زودی به ترمیم آسیب های نخاعی کمک کند.
شما می توانید جهت خرید داروی دستگاه عصبی از طریق وب سایت داروخانه آنلاین اقدام نمایید .
علائم آسیب نخاعی
توانایی فرد در کنترل اندام پس از آسیب نخاعی به دو عامل بستگی دارد: جایی که آسیب در نخاع رخ داده است و شدت آسیب. شدت آسیب اغلب به عنوان یکی از موارد زیر طبقه بندی می شود:
- آسیب کامل: اگر تمام سیستم عصبی نخاعی آسیب ببیند به آن آسیب کامل می گویند.
- آسیب ناقص: اگر تنها بخشی از سیستم عصبی نخاعی آسیب ببیند به آن آسیب جزیی گفته می شود.
علاوه بر این، فلج ناشی از آسیب نخاعی شامل موارد زیر هستند:
- تتراپلژی چهارقطبی: در این بیماری بازوها، دستها، تنه، پاها و اندام های لگن فرد همه تحت تأثیر آسیب نخاعی هستند.
- پاراپلژی: این آسیب تمام یا قسمتی از تنه، پاها و اندام های لگن را درگیر می کند.
تیم مراقبت های پزشکی مجموعه ای از آزمایشات را برای تعیین میزان آسیب انجام می دهد. آسیب نخاعی می تواند باعث ایجاد یک یا چند مورد از علائم و نشانه های زیر شود:
- از دست دادن حرکت
- از دست دادن یا تغییر حس، از جمله توانایی احساس گرما، سرما و لمس
- از دست دادن کنترل روده یا مثانه
- فعالیتهای بازتابی اغراق آمیز یا اسپاسم
- تغییر در عملکرد جنسی، حساسیت جنسی و باروری
- درد یا احساس سوزش شدید ناشی از آسیب به رشته های عصبی نخاع
- مشکل در تنفس ، سرفه یا ترشح ترشحات از ریه ها
علائم و نشانه های اورژانسی آسیب نخاعی پس از حادثه عبارتند از:
- کمردرد شدید یا فشار در گردن ، سر یا پشت فرد
- ضعف ، عدم هماهنگی یا فلج در هر قسمتی از بدن فرد
- بی حسی ، سوزن سوزن شدن یا از دست دادن حس در دست ها ، انگشتان دست ، پا یا انگشتان پا
- از دست دادن کنترل مثانه یا روده
- مشکل در تعادل و راه رفتن
- تنفس مختل بعد از آسیب
- گردن یا پشتی عجیب و غریب یا پیچ خورده
علل
آسیب نخاعی می تواند ناشی از آسیب به مهره ها، رباط ها یا دیسک های ستون فقرات یا آسیب به خود نخاع باشد. آسیب مغزی نخاعی می تواند ناشی از ضربه ناگهانی و ضربه ای به ستون فقرات فرد باشد که باعث شکستگی ، دررفتن ، خرد شدن یا فشردن یک یا چند مهره می شود. همچنین، این آسیب می تواند ناشی از تیراندازی یا زخم چاقو باشد که به نخاع نفوذ کرده و آن را قطع می کند.
- آسیب های دیگر معمولاً طی روزها یا هفته ها به دلیل خونریزی، تورم، التهاب و تجمع مایعات در داخل و اطراف نخاع رخ می دهند.
- آسیب نخاعی غیرتروماتیک می تواند ناشی از آرتریت، سرطان، التهاب، عفونت یا تخریب دیسک ستون فقرات باشد.
- آسیب به رشته های عصبی می تواند قسمتی از ماهیچه ها و اعصاب زیر آن را از بین ببرد.
- آسیب قفسه سینه یا کمر می تواند تنه، پاها، کنترل روده و مثانه و عملکرد جنسی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. آسیب گردن بر مناطق مشابه تأثیر می گذارد، علاوه بر این آسیب حرکات بازوها و احتمالاً توانایی تنفس فرد را تحت تاثیر قرار می دهد.
علل شایع آسیب نخاعی
شایع ترین علل آسیب نخاعی عبارتند از:
- تصادفات وسایل نقلیه موتوری: تصادفات اتومبیل و موتورسیکلت علت اصلی آسیب نخاعی هستند و تقریباً نیمی از آسیب های نخاعی جدید را سالانه تشکیل می دهند.
- سقوط: آسیب نخاعی بعد از 65 سالگی بیشتر در اثر زمین خوردن ایجاد می شود.
- اعمال خشونت آمیز: حدود 12 درصد از ضایعات نخاعی ناشی از برخوردهای خشونت آمیز است که معمولاً ناشی از زخم های تیراندازی است. زخم چاقو نیز شایع است.
- آسیب های ورزشی و تفریحی: فعالیتهای ورزشی، مانند ورزشهای ضربه ای و غواصی در آبهای کم عمق، باعث حدود 10 درصد آسیب های نخاعی می شوند.
- بیماریها: سرطان، آرتروز، پوکی استخوان و التهاب نخاع نیز می تواند باعث آسیب نخاعی شود.
عوامل خطر آسیب نخاعی
اگرچه آسیب نخاعی معمولاً در نتیجه یک تصادف است و می تواند برای هر کسی اتفاق بیفتد، اما عوامل خاصی می توانند فرد را در معرض خطر بیشتر آسیب نخاعی قرار دهند، از جمله:
- جنسیت: آسیب نخاعی بر مردان بیشتر تأثیر می گذارد. در واقع زنان تنها 20 درصد از آسیب های ناشی از ضربه نخاعی را تشکیل می دهند.
- سن بین 16 تا 30 سال: بیش از نیمی از ضایعات نخاعی در افراد در این محدوده سنی رخ می دهد.
- ۶۵سال به بالا: ضایعات نخاعی در سن 65 سالگی رخ می دهد. زمین خوردن بیشتر صدمات را در افراد مسن ایجاد می کند.
- مصرف الکل: مصرف الکل در حدود 25 درصد از آسیب های ناشی از ضربه نخاعی نقش دارد.
- درگیر شدن در رفتارهای پرخطر: غواصی در آبهای کم عمق یا ورزش بدون پوشیدن تجهیزات ایمنی مناسب یا انجام اقدامات احتیاطی مناسب می تواند منجر به آسیب نخاعی شود. تصادفات وسایل نقلیه موتوری مهمترین علت آسیب های نخاعی افراد زیر 65 سال است.
- ابتلا به بیماریهای خاص: در صورت داشتن اختلال دیگری که بر مفاصل یا استخوان ها تأثیر می گذارد، مانند پوکی استخوان ، یک آسیب نسبتاً جزئی می تواند باعث آسیب نخاعی شود.
عوارض آسیب نخاعی
در ابتدا، تغییرات در نحوه عملکرد بدن می تواند طاقت فرسا باشد. با این حال، تیم توانبخشی به فرد کمک می کند تا ابزارهایی را برای رسیدگی به تغییرات ناشی از آسیب نخاعی به کار ببرد. مناطقی که اغلب تحت تأثیر قرار می گیرند عبارتند از:
- کنترل مثانه: مثانه ادرار را در کلیه ها ذخیره می کند. با این حال، در این بیماری مغز مثانه را کنترل نمی کند. تغییرات در کنترل مثانه خطر ابتلا به عفونت ادراری را افزایش می دهد. این تغییرات باعث عفونت کلیه و سنگ کلیه یا مثانه می شوند.
- کنترل روده: اگرچه معده و روده فرد قبل از آسیب دیدگی کار می کنند، اما کنترل حرکات روده فرد اغلب تغییر می کند.
- صدمات تحت فشار: گاهی در این آسیب فرد احساس پوستی خود را از دست می دهد و این امر بسیار نگران کننده است.
- عدم کنترل گردش خون: آسیب نخاعی می تواند باعث مشکلات گردش خون از جمله فشار خون پایین یا تورم اندام های فرد شود. این تغییرات گردش خون همچنین می تواند خطر لخته شدن خون مانند ترومبوز ورید عمقی یا آمبولی ریه را افزایش دهد. یکی دیگر از مشکلات کنترل گردش خون، افزایش فشار خون است.
- دستگاه تنفسی: اگر عضلات شکم و قفسه سینه تحت تأثیر قرار گیرند؛ احتمالا به دستگاه تنفسی آسیب وارد می شود.
- تراکم استخوان: پس از آسیب نخاعی، خطر ابتلا به پوکی استخوان و شکستگی های زیر سطح آسیب افزایش می یابد.
- توان عضلانی: برخی از افراد دچار آسیب نخاعی دچار مشکلات عضلانی می شوند: سفت شدن یا حرکت کنترل نشده در عضلات (اسپاسم عضلانی) یا عضلات نرم و لنگ فاقد تن عضلانی (شل شدن ).
- تناسب اندام و سلامتی: کاهش وزن و آتروفی عضلانی بلافاصله پس از آسیب نخاعی شایع است. تحرک محدود می تواند منجر به سبک زندگی بی تحرک تری شود و فرد را در معرض چاقی ، بیماری های قلبی عروقی و دیابت قرار دهد.
- مشکلات جنسی: مردان احتمالا متوجه تغییراتی در نعوظ و انزال شوند. زنان احتمالا پس از آسیب نخاعی متوجه تغییرات ترشحات نامنظم واژن می شوند.
- افسردگی: این آسیب خطر ابتلا به افسردگی را افزایش می دهد.
تشخیص آسیب نخاعی
در اورژانس، پزشک با معاینه، آزمایش عملکرد حسی و حرکت یو پرسیدن برخی سوالات در مورد تصادف، آسیب نخاعی را رد یا تایید می کند. اما اگر فرد آسیب دیده از گردن درد شکایت کند، هوشیار نباشد یا علائم واضحی از ضعف یا آسیب عصبی داشته باشد، نیاز به آزمایش های تشخیصی اضطراری دارد. این آزمایشات می توانند شامل موارد زیر باشند:
- تصویر برداری: اشعه ایکس می تواند مشکلات مهره (ستون فقرات)، تومورها، شکستگی ها یا تغییرات دژنراتیو در ستون فقرات را نشان دهد.
- سی تی اسکن: سی تی اسکن می تواند تصویر واضح تری از ناهنجاری های مشاهده شده در اشعه ایکس را ارائه دهد.
- ام آر آی: ام آر آی برای مشاهده نخاع و تشخیص فتق دیسک لخته شدن خون یا سایر توده هایی که ممکن است نخاع را فشرده کنند مفید است.
چند روز پس از آسیب، زمانی که مقداری از تورم فروکش کرده باشد، پزشک معاینه عصبی جامع تری برای تعیین سطح و کامل بودن آسیب فرد انجام می دهد. این شامل آزمایش قدرت عضلانی و توانایی فرد است.
درمان
متأسفانه هیچ راهی برای برگشت آسیب نخاعی وجود ندارد. اما محققان دائماً بر درمان های جدیدی از جمله پروتز و داروها کار می کنند که باعث بازسازی سلول های عصبی شود و یا عملکرد اعصاب باقی مانده پس از آسیب نخاعی را بهبود می بخشد. در اورژانس، پزشکان روی موارد زیر تمرکز می کنند:
- حفظ توانایی نفس کشیدن
- جلوگیری از شوک
- بی حرکت کردن گردن برای جلوگیری از آسیب بیشتر نخاع
داروی متیل پردنیزولون (Solu-Medrol) که از طریق ورید (IV) تجویز می شود، در گذشته به عنوان گزینه درمانی برای آسیب حاد نخاعی مورد استفاده قرار می گرفن. اما تحقیقات اخیر نشان داده است که عوارض جانبی احتمالی مانند لخته شدن خون و ذات الریه در استفاده از این دارو بیشتر از مزایای آن است. به همین دلیل، متیل پردنیزولون دیگر پس از آسیب نخاعی توصیه نمی شود. فیزیوتراپی برای بهبود فعالیت حرکتی، جراحی برای برداشتن تکه های استخوان، فتق دیسک یا شکستگی مهره ها ضروری هستند.
توانبخشی
تا زمانی که فرد در مراحل اولیه بهبود است ، اعضای تیم توانبخشی شروع به کار با او می کنند. این تیم شامل یک فیزیوتراپ، یک کاردرمانگر، یک پرستار توانبخشی، یک روانشناس توانبخشی، یک مددکار اجتماعی، یک متخصص تغذی و یک پزشک متخصص در طب فیزیکی (فیزیاتریست) یا ضایعات نخاعی است. در این شرایط، بسیاری از مهارت های جدید به فرد آموزش داده می شود و از تجهیزات و فناوری هایی استفاده خواهد شد که می توانند به او کمک کنند تا آنجا که می تواند زندگی خود را مدیریت کند.
داروها
از داروها برای مدیریت برخی از آثار آسیب نخاعی استفاده می شود. اینها شامل داروهایی برای کنترل درد و اسپاسم عضلات و همچنین داروهایی هستند که می توانند کنترل مثانه، کنترل روده و عملکرد جنسی کمک کنند.
خرید مکمل دارویی
برای خرید انواع مکمل دارویی مانند قرص تقویت سیستم ایمنی می توانید به سایت داروخانه آنلاین مراجعه کنید.
مجله سلامت داروخانه آنلاین مطالعه مطلب زیر را به شما پیشنهاد می دهد :
نویسنده و گردآورنده: پرستو رجبی
